<h3>Op 5 mei vierden we dat Nederland 80 jaar geleden bevrijd werd, maar het verhaal eindigt niet op 5 mei. Vrijheid in het gehele, toenmalige Koninkrijk der Nederlanden begon namelijk niet op 5 mei, maar pas op 15 augustus 1945.</h3>Van 5 mei tot 15 augustus Tijdens de Tweede Wereldoorlog bezette Japan, bondgenoot van nazi-Duitsland, het voormalige Nederlands-Indië (Indonesië). De Europese gemeenschap werd gescheiden van de Aziatische bevolking en gevangen gezet als krijgsgevangenen of in burgerinterneringskampen. Miljoenen Indonesische mannen werden, samen met Nederlandse en geallieerde krijgsgevangenen, onder dwang tewerkgesteld, bijvoorbeeld aan de Birma-spoorweg. Velen verloren het leven en miljoenen anderen ondergingen de gevolgen van honger, geweld, vernedering en terreur.Op 15 augustus 1945, kort na de bombardementen op Hiroshima en Nagasaki, capituleerde Japan. Dit betekende het officiële einde van de Tweede Wereldoorlog, hoewel het niet voor iedereen vrede bracht. Twee dagen later, op 17 augustus 1945, riepen Soekarno en Hatta de onafhankelijkheid van Indonesië uit. Wat volgde was een periode waarin Nederland de onafhankelijkheid van Indonesië probeerde terug te draaien door de mobilisatie van militaire troepen en het gebruik van veel geweld. Onder internationale druk trokken ze zich terug en in december 1949 erkende Nederland de onafhankelijkheid van Indonesië.Vanaf dat moment kozen veel inwoners ervoor om naar Nederland te verhuizen, waardoor er een actieve gemeenschap ontstond van Indo-Nederlanders, Molukkers, Papoea's, Peranakan Chinezen en vele andere inheemse groepen uit het moderne Indonesië.Deze groep mensen deelden dezelfde geschiedenis: het verlies van hun moederland, de ervaring van de oorlog in Azië, de impact van grootschalige ontheemding en de kille ontvangst die ze in Nederland ondervonden. Deze ervaringen leefden voort in de generaties die volgden. Zelfs 80 jaar later bleven de littekens van de Tweede Wereldoorlog zichtbaar onder deze groep Nederlanders - zowel in de families die geliefden verloren in het geweld, als op een bredere schaal, in de manier waarop de oorlog perspectieven op de wereld bleef vormen.Hoe jongeren het Indische erfgoed levend houden Wie na de oorlog in Nederland geboren is, kent de vrijheid als een vaststaand feit. Maar in Indische families leeft een andere geschiedenis voort. Van bezetting, naar repatriëring en jaren en jaren van stilte.Veel van degenen die dit hebben meegemaakt zijn niet meer onder ons, maar hun verhalen moeten voortleven. Zoals Maddy Batelaan (toen 17 jaar) zei bij het Indië-monument: "Vertrouw ons je verhaal toe, wij dragen het met je mee." Maddy is lid van <a target="_blank" rel="noopener noreferrer nofollow" href="https://www.instagram.com/jong.1508/">Jong 1508</a>, een jongereninitiatief dat de Indië Generatietafels organiseert, waar jong en oud samenkomen om te praten over trauma's, maar ook over tradities en herinneringen die nooit zijn opgeschreven.Zo houden Maddy en veel andere jongeren het verleden levend. Want vrijheid krijg je niet alleen, je geeft het ook door.

Waarom 15 augustus belangrijk is [Artikel geschreven en vriendelijk gedeeld door het Nederlands Nationaal Comité voor 4 en 5 mei].

Een Oorlog die Begon in Azië&nbsp;Hoewel de wereldwijde oorlog officieel in Europa begon in 1939, was de Tweede Wereldoorlog in Azië al eerder begonnen, met de grootschalige Japanse invasie van China in juli 1937 — een conflict dat bekendstaat als de Tweede Chinees-Japanse Oorlog. Na een schermutseling bij Peking op 7 juli escaleerden de vijandelijkheden snel. Japan streefde naar dominantie in Oost-Azië en veroverde grote steden als Shanghai en Nanjing, waar het leger gruwelijke wreedheden tegen burgers beging.&nbsp;Hoewel China aanvankelijk alleen stond, bleef het weerstand bieden, mede dankzij beperkte steun van de Sovjet-Unie, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten. Naarmate Japan zich verder uitbreidde in de regio, begonnen Westerse machten zich ermee te bemoeien. Na het bevriezen van Japanse tegoeden op 26 juli, legde de VS op 1 augustus 1941 een olie-embargo op. In december sloeg Japan terug met de verrassingsaanval op Pearl Harbor. Dat trok de VS volledig in de oorlog en leidde tot een hevig en complex conflict in de Stille Oceaan.&nbsp;In de eerste maanden van 1942 veroverde Japan gebied na gebied — van Hongkong tot de Filipijnen en Nederlands-Indië — en kreeg zo toegang tot waardevolle grondstoffen. Maar halverwege 1942 keerde het tij. Bij de Slag om Midway brachten Amerikaanse troepen een zware slag toe aan de Japanse marine. Vanaf dat moment begonnen de geallieerden aan een lange en bloedige herovering, eiland voor eiland, over de Stille Oceaan.&nbsp;Hiroshima en Nagasaki&nbsp;Begin 1945 werd de situatie voor Japan steeds nijpender. Amerikaanse troepen bereikten het Japanse vasteland en Amerikaanse bommenwerpers brachten grote verliezen toe onder de burgerbevolking. In maart kostte het vuur- bombardement op Tokio minstens 80.000, mogelijk tot wel 100.000 mensenlevens — in één nacht.&nbsp;In augustus bereikte de oorlog een gewelddadig einde. Op 6 augustus liet de VS een atoombom vallen op Hiroshima; op 9 augustus volgde Nagasaki. De verwoesting was onmiddellijk en totaal. Tientallen duizenden mensen kwamen direct om het leven, velen stierven later aan verwondingen en stralingsziekte. Deze bombardementen blijven tot op de dag van vandaag een van de meest bediscussieerde militaire beslissingen in de geschiedenis — door sommigen gezien als noodzakelijk om een overgave af te dwingen, door anderen als een ongekende vorm van massaterreur.&nbsp;Op dezelfde dag dat Nagasaki werd gebombardeerd, lanceerde de Sovjet-Unie een grootschalige aanval op Mantsjoerije. Die ontwikkeling overviel de Japanse leiding en versnelde het besluit tot overgave.&nbsp;Japan kondigde zijn voornemen aan om te capituleren op 15 augustus. De officiële ondertekening volgde op 2 september, waarmee de Tweede Wereldoorlog officieel ten einde kwam. Maar in veel delen van Azië was ware vrede nog ver weg.&nbsp;Het Einde van de Oorlog en de Opkomst van Onafhankelijkheidsbewegingen&nbsp;Het einde van de oorlog in Azië betekende de val van het Japanse rijk, maar bracht niet automatisch zelfbeschikking met zich mee. In tegenstelling tot West-Europa, waar bevrijding vaak betekende dat nationale soevereiniteit en democratie werden hersteld, had het begrip ‘bevrijding’ in Azië een complexere lading. “Bevrijding” betekende de nederlaag van Japan, maar voor velen gaf het ook hoop op bevrijding van eeuwenlange Westerse overheersing.&nbsp;Voor de oorlog stonden de meeste Aziatische landen onder buitenlandse controle: India en Malaya onder de Britten, Indochina onder de Fransen, Indonesië onder Nederland, en de Filipijnen onder de Amerikanen. De Japanse bezetting — hoe bruut en uitbuitend ook — verstoorde deze koloniale structuren en wekte in sommige gevallen visioenen van een andere toekomst. Toen de oorlog ten einde liep, werden die hoopvolle gedachten omgezet in concrete eisen.&nbsp;Voor veel onafhankelijkheidsactivisten, zoals Aung San in Birma en Soekarno in Indonesië, bood het conflict een kans om hun soevereine aspiraties kenbaar te maken. Zij geloofden dat met de nederlaag van Japan er ruimte ontstond voor nieuwe, onafhankelijke Aziatische naties.&nbsp;Maar de terugkeer van de koloniale machten bemoeilijkte dit streven. Westerse regeringen handelden snel om hun oude gezag te herstellen: de Britten namen Malaya en Hongkong weer in bezit, de Fransen keerden terug naar Indochina. Deze pogingen tot herstel van de vooroorlogse orde leidden tot nieuw verzet en geweld. In veel gebieden werd de onafhankelijkheid pas na lange en bloedige conflicten bereikt, sommige tot ver in de jaren vijftig en verder.&nbsp;Een Nieuw Machtsevenwicht&nbsp;Tegelijk met de dekolonisatie ontstond een nieuwe wereldorde. In 1943 nam de Chinese leider Chiang Kai-shek deel aan de Cairo-conferentie met Roosevelt en Churchill — een moment dat symboliseerde dat voor het eerst een niet-Westerse leider als volwaardige partner in de geallieerde strategie werd erkend.&nbsp;Maar die erkenning bleek van korte duur. De relaties tussen de VS en China verslechterden tijdens de oorlog, en in 1949 namen de Chinese communisten de macht over op het vasteland — wat de geopolitieke balans in Azië drastisch veranderde. Ondertussen onderging Japan, dat tussen 1945 en 1952 bezet was, een diepgaande transformatie. Het keizerlijke systeem werd ontmanteld en het land werd hervormd tot een parlementaire democratie.&nbsp;Toch lag de blijvende erfenis van de Stille Oceaan-oorlog niet alleen in veranderde instellingen of nieuwe allianties, maar in de onomkeerbare ineenstorting van de oude imperiale wereldorde. De oorlog had de illusie van Westerse onaantastbaarheid verbrijzeld en bewegingen ontketend die de politieke kaart van Azië volledig zouden hertekenen.&nbsp;Herinnering aan Hiroshima en Nagasaki&nbsp;Terwijl de wereld de herdenking van Hiroshima en Nagasaki markeert, worden we niet alleen herinnerd aan de angstaanjagende kracht van de atoombom, maar ook aan de kwetsbaarheid van vrede en de diepe littekens die zijn achtergelaten door decennia van oorlog en kolonisatie.&nbsp;Voor velen in Azië betekende het einde van de Tweede Wereldoorlog geen bevrijding in de West-Europese zin, maar een keerpunt dat de strijd intensiveerde om een toekomst vorm te geven — een toekomst die niet langer bepaald werd door buitenlandse overheersing.&nbsp;

Hiroshima en Nagasaki: Oorlog, Herinnering en de Strijd voor Onafhankelijkheid in Azië 

Van immigratie tot uitsluiting&nbsp;De Japanse immigratie naar de VS begon aan het eind van de 19e eeuw. Velen vestigden zich op het eiland Hawai'i en langs de westkust. Deze vroege immigranten, bekend als Issei (eerste generatie), kwamen meestal om op suikerplantages te werken en bouwden hechte gemeenschappen op ondanks de harde discriminatie. Hun kinderen, geboren in de Verenigde Staten, werden Nisei (tweede generatie Japans-Amerikanen) genoemd en waren Amerikaanse burgers bij geboorte.&nbsp;Ondanks hun bijdragen aan de Amerikaanse samenleving werden Japanse Amerikanen geconfronteerd met uitsluitingswetten die hen verhinderden land te bezitten, die Issei het staatsburgerschap ontzegden en zelfs interraciale huwelijken verboden. Verdenkingen tegen Japanse Amerikanen bereikten hun hoogtepunt na de aanval op de Amerikaanse marinebasis Pearl Harbor, uitgevoerd door de luchtmacht van het Japanse Rijk op 7 december 1941.Uitvoeringsbevel 9066 en opsluiting&nbsp;In februari 1942 tekende president Franklin D. Roosevelt Uitvoeringsbevel 9066, waarmee ongeveer 120.000 Japanse Amerikanen - van wie velen Amerikaans staatsburger waren - met geweld van huis en haard werden verdreven naar concentratiekampen. Gezinnen leefden in barre omstandigheden, omringd door bewakers en prikkeldraad. Velen verloren hun huis, baan en waardigheid. De regering noemde de kampen “herhuisvestingscentra” en verborg het onrecht achter eufemismen.&nbsp;Vechten voor een land dat hen gevangen zetteOndanks hun behandeling dienden meer dan 33.000 Japanse Amerikanen in het Amerikaanse leger. Het 100th Infantry Battalion en het 442nd Regimental Combat Team vochten in Italië, Frankrijk en Duitsland en droegen bij aan de geallieerde inspanning om Europa te bevrijden. Hun campagnes omvatten het doorbreken van de Duitse Gothic Line in Italië en het redden van het “Verloren Bataljon” in Frankrijk. Meer dan 30 mannen werden gedood en nog veel meer gewond tijdens de redding van iets meer dan 200 van deze soldaten in de Vogezen in het noordoosten van Frankrijk. Aan het einde van de campagne telde het 442nd Regiment meer dan 800 slachtoffers.&nbsp;Ondertussen had de Amerikaanse militaire inlichtingendienst (MIS) in de Stille Oceaan en Azië een vitale maar geheime rol. Japans-Amerikaanse taalkundigen vertaalden documenten, ondervroegen gevangenen en speelden een cruciale rol in de Amerikaanse oorlogsinspanning in de Stille Oceaan. Hun naoorlogse werk tijdens de bezetting van Japan door de Geallieerden (2 september 1945 tot 28 april 1952) hielp bij de wederopbouw van het land en het bevorderen van de betrekkingen tussen de VS en Japan.Nieuwe rollen voor vrouwen&nbsp;Japans-Amerikaanse vrouwen droegen ook bij aan de oorlogsinspanning. Hoewel ze niet mochten vechten, dienden sommigen in het Amerikaanse Women's Army Corps (WAC) en het Army Nurse Corps. Anderen ondersteunden de oorlog vanuit de kampen of verhuisden om tekorten aan arbeidskrachten aan te vullen. De oorlog dwong een verschuiving af in de traditionele rolpatronen en opende nieuwe opleidings- en carrièremogelijkheden voor vrouwen.Na de oorlog&nbsp;Na hun thuiskomst kregen veel Nisei-veteranen te maken met racisme, vandalisme en uitsluiting. Toch hielp hun dienst om raciale barrières te doorbreken. In 1952 kregen de Issei eindelijk het recht om Amerikaanse burgers te worden. Later, in 1988, bood de Amerikaanse regering officieel haar excuses aan en betaalde herstelbetalingen aan overlevenden van concentratiekampen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Na 9/11 waren Japanse Amerikanen een van de eersten die zich uitspraken tegen discriminatie van moslim- en Arabische Amerikanen en zwoeren dat het onrecht van de Tweede Wereldoorlog nooit meer herhaald zou worden. Samen met het 100th Infantry Battalion werd het 442nd Regimental Combat Team de meest gedecoreerde eenheid in de Amerikaanse militaire geschiedenis vanwege de omvang en de lengte van de dienst, een bewijs van de moed en toewijding van deze soldaten ondanks de discriminatie die ze moesten doorstaan.Bronnen:<a target="_blank" rel="noopener noreferrer nofollow" class="Hyperlink SCXW4567958 BCX8" href="https://goforbroke.org/history-in-a-minute/">History in a Minute – Go For Broke</a>&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer nofollow" class="Hyperlink SCXW4567958 BCX8" href="https://encyclopedia.densho.org/Japanese_Americans_in_military_during_World_War_II/">Japanese Americans in military during World War II | Densho Encyclopedia</a>&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer nofollow" class="Hyperlink SCXW4567958 BCX8" href="https://nisei-legacy-tours.com/">Nisei Legacy Tours - Home - Follow the Go for Broke spirit</a>&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer nofollow" class="Hyperlink SCXW4567958 BCX8" href="https://www.100thibv.org/">100th Infantry Battalion Veterans (Club 100) | Honolulu, Hawai‘i</a>&nbsp;

Nisei: het verhaal van Japans-Amerikaanse soldaten in de Tweede Wereldoorlog

Regionale Indië-herdenking15 augustus 1945 betekende het einde van de tweede wereld oorlog door de bombardementen op Hiroshima en Nagasaki capituleerde Japan. Dit betekende ook het einde van de Japanse bezetting in het Nederlandse overzeese gebied. &nbsp;We herdenken daarom vandaag op deze plaats de slachtoffers van die Japanse bezetting. Een bezetting die duurde van 8 december 1941 tot 15 augustus 1945.De namen van 30 omgekomen slachtoffers, afkomstig uit West Zeeuws-Vlaanderen zullen opgelezen worden.

The Netherlands

Regionale Indië-herdenking

In een lezing naar aanleiding van zijn boek "Zijn grootste onrust: de Russische factor" vertelt Roman Cuber niet alleen het vooroorlogse verhaal van zijn vader, maar ook over het naoorlogse leven, in een mede door de Polen bevrijd land en stad. In dit boek ontrafelt Roman de onzichtbare oorlog die zijn vader, een Poolse soldaat in de 1e Poolse Pantserdivisie van generaal Maczek, voerde. Roman Cuber deelt tijdens zijn lezing ook een Artist's impression. Architect ir. Arthur Cuber maakte dit werk speciaal ter ere van alle Poolse bevrijders in Breda.De lezing vindt plaats op: donderdag 18 september 2025. Maczek Memorial Breda, Ettensebaan 17a. Tijd: 19:30 – 21:30 (inclusief pauze en vragen stellen).Programma:19:00 deuren Memorial open19:30 1e deel lezing (jeugdjaren en oorlog)20:00 pauze20:20 2e deel lezing (het nieuwe leven van Wladyslaw Antoni Cuber)20:50 nazit, mogelijkheid om vragen te stellen aan Roman Cuber21:30 EindeEntree €5,00 Kaarten te bestellen via: Eventbrite

Lezing "Zijn grootste onrust: de Russische factor" - Roman Cuber

Interview with multimedia artist  Natalia Grezina

Today, on the 80th anniversary, people gather at the Hiroshima Peace Memorial Park to remember one of the most devastating choices of the Second World War. Designed by architect Kenzō Tange, the park honors the countless lives lost and forever changed, and carries a message to the future: No more Hiroshimas. No more war. 🕊️ Join us in remembering, and in committing to peace.

Herdenk het einde van de Tweede Wereldoorlog – 80 jaar later

Volgende evenementen

Regionale Indië-herdenking

Lezing "Zijn grootste onrust: de Russische factor" - Roman Cuber

Onze video's

Interview with multimedia artist Natalia Grezina

Hiroshima, 80 years later

Blog

Waarom 15 augustus belangrijk is [Artikel geschreven en vriendelijk gedeeld door het Nederlands Nationaal Comité voor 4 en 5 mei].

Hiroshima en Nagasaki: Oorlog, Herinnering en de Strijd voor Onafhankelijkheid in Azië

Nisei: het verhaal van Japans-Amerikaanse soldaten in de Tweede Wereldoorlog

Registreer uw evenement op Europe Remembers