#Vestingwerk

Duitse bunker en oefenveld Noarderleech

Op 13 augustus 1940 arriveerden honderd personen, gewapend met kruiwagens, om het oefenterrein op te bouwen op het Noorderleeg. Het terrein werd bekend onder de naam SF 10 Marrum. “SF” staat voor Scheinflughafen, wat vrij vertaald ‘schijnvliegveld’ betekent: een oefenterrein dat dienstdeed als trainingslocatie.

Nog datzelfde jaar startte ook de bouw van de bunker. Aannemer Van Slooten uit Oude Bildtzijl werkte mee aan het project. De bunker was gebouwd uit beton met muren van ongeveer 50 cm dik. Het dak was relatief dun vergeleken met andere bunkertypes. De toegang werd bereikt via een betonnen trap, aangezien de bunkervloer iets verhoogd was aangelegd. In het oorspronkelijke ontwerp was er een halfronde opening bovenin voorzien, waarin een spiegelsysteem functioneerde als 360° waarnemingssysteem. Dit systeem is later dichtgemaakt en de spiegels zijn verdwenen.  

Oefeningen en incidenten 

Vanaf 6 januari 1941 zijn er meldingen van oefeningen waarbij vliegtuigen schoten en oefenbommen lieten vallen. De beheerder – de polhoeder – moest zorgen dat vee en mensen tijdig van het terrein werden verwijderd. Hij moest ook de eventuele inslagen van oefenbommen herstellen door de gaten te dichten. Rond de zomerdijk was een grote, rode “N” aangebracht. Dit was bedoeld als richtpunt voor het veilig afwerpen van nood- of scherpe bommen. Een straal van 500 meter rondom diende als veiligheidszone. Houten geraamtes dienden als doelen voor oefenbommen. Deze bommen bestonden uit beton en hadden glazen buisjes met chloorsulfonzuur. Bij inslag veroorzaakten ze rook, zodat de waarnemers in de bunker het resultaat konden beoordelen.  Tijdens oefeningen zijn ook drie Duitse vliegtuigen neergestort in het buitendijkse gebied.  

Na de oorlog  

Na de oorlog was op de bunker verschillende schade door inslag zichtbaar, maar bij restauratie door It Fryske Gea zijn deze sporen grotendeels afgedekt.  Sinds 2016 staat er bij de bunker een informatiepaneel dat het verhaal vertelt over de oefenterreinen en de bemanning van een neergestort vliegtuig. 

Zeedijk 9074 TN Hallum, Nederland

Photos