#Vestingwerk
De Wassermann, bunker op Schiermonnikoog
Langs de Prins Bernhardweg op Schiermonnikoog staat de indrukwekkende Wassermann-bunker, een betonnen bouwsel van zo’n 27 meter lengte, opgetrokken op het hoge duin met uitzicht over de Noordzee en de Waddenzee. Deze bunker maakte deel uit van de verdedigingslinie Atlantikwall, opgezet door nazi-Duitsland om een geallieerde landing af te slaan.
De bunker werd gerealiseerd onder de verantwoordelijkheid van de Organisation Todt via een aannemersfirma uit Noord-Groningen. Er werd een smalspoorlijn aangelegd vanaf de veerhaven, langs wat later de Prins Bernhardweg werd, om bouwmaterialen naar het duin te brengen. Het ontwerp moest de installatie voor een geavanceerd radarsysteem huisvesten dat vijandige vliegtuigen op grote afstand zou detecteren.
Mislukt project
Het radarsysteem is echter nooit operationeel geweest. Toen de bunker eenmaal was voltooid, bleken zowel de installatie als de bevestiging van de radar zwaar te zijn gesaboteerd. Er circuleert bovendien een hardnekkig verhaal dat Nederlandse uitvoerders een handgeschreven Duits cijfer verkeerd lazen: zij zagen de ‘1’ aan voor een ‘7’. Daardoor werd de installatie op alle punten zes centimeter te groot gebouwd. Het gevolg was dat de radarconstructie niet paste. Onderdelen van de mast lagen nog tot 1944 onder aan het duin, ongebruikt en nutteloos.
Slechts enkele keren kreeg de Wassermann-bunker toch nog een rol. Hij bood tijdelijk onderdak aan een Duitse vluchtleider die, via een kleiner radarsysteempje, nachtjagers uit Leeuwarden opdrachten gaf om geallieerde bommenwerpers te onderscheppen. Van de groots aangekondigde radarpost kwam echter niets terecht: de Wassermann op Schiermonnikoog werd een volkomen mislukt project.
Na de oorlog
Na 1945 werd de bunker deels gesloopt en raakte hij grotendeels bedekt onder het zand. In 1989 kwam de locatie in beheer bij Natuurmonumenten, die het bouwwerk weer toegankelijk maakte en voorzag van informatiepanelen. Vandaag de dag staat de Wassermann symbool voor zowel de Duitse ambitie om de Wadden te militariseren als voor de sabotage en stille tegenstand die zelfs in bezet gebied mogelijk waren.