Bunkers langs het Noordzeekanaal

Op de Kop van Haven, waar thans een visrestaurant de plaats van een zware bunker inneemt, bouwden het Nederlandse leger en later het leger van  Nazi-Duitsland een variëteit aan verdedigingswerken. In de periode voorafgaande aan de Tweede Wereldoorlog bouwde het Nederlandse leger primitieve versterkingen op de ‘Kop’. Deze verdedigingswerken hadden tot doel het beschermen van de sluizen. Het geschut was zo opgesteld dat het zuidelijke toeleidingskanaal, langs het Forteiland, onder vuur kon worden genomen.  
Na de bezetting door Nazi-Duitsland in mei 1940 bleek ook voor de Wehrmacht het belang van deze positie. De infanteristen van het Duitse leger bouwden de ‘Kop van de haven’ uit tot een zwaar verdedigde stelling. Op de plaats waar nu het visrestaurant staat, stond tot een tiental jaren terug een Duitse geschutsbunker. In de bunker stond paraat en schietklaar een 4,7 cm Festungpak. Schepen die binnen het bereik zouden komen van het snelvuurkanon maakten geen enkele kans.  

De Loswal, net achter de ‘Kleine sluis’ vormde de toegang tot het hier onder de grond gelegen hospitaal. In het hospitaal was men in staat gewonden een eerste behandeling te geven, voor de gewonde militairen vervoerd werden naar een van de grotere hospitalen binnen de Festung. Gewonden waren dikwijls afkomstig van de Schnellboote, deze boten waren waren namelijk nauwelijks bepantserd. Als het tot een gevecht kwam met Engelse motortorpedoboten op de Noordzee, waren er vrijwel altijd doden en gewonden te betreuren.  Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog werd de Loswal gebruikt voor het te water laten van een van de geheime wapens van de Kriegsmarine, de Seehund.  

Aan de Kanaalstraat, ten oosten van de Loswal ligt, verscholen in het talud, een schuilplaats van gewapend beton. Deze bunker, waarvan de beide ingangen te zien zijn, ligt metersdiep onder het grasveld. De bunker was bombestendig, dus bood bij bombardementen een veilig heenkomen. De sluizen en naast gelegen energiecentrale (thans Wite theater) waren regelmatig doelwit van de geallieerde bommenwerpers, die boven IJmuiden huishielden. 

Beide bunkers, in nog goede staat aanwezig, zijn niet te bezoeken.  Naast het tankstation aan de IJmuiderstraatweg is een opstelling voor een 5 cm antitankgeschut te vinden. Dit geschut was zo opgesteld dat het kanaal in beide richtingen (west/oost) onder vuur genomen kon worden. 

Behalve het Noordzeekanaal beschermde deze opstelling het nabij gelegen zwaar verbunkerde communicatieknooppunt. Dit knooppunt vormde een belangrijk verbindingspunt voor de telefoonlijnen waarover de commando’s voor oorlogsvoering gegeven werden. De geschutsopstelling voor het 5 cm KwK is nog altijd aanwezig en op dit moment in gebruik als een prachtig bloemenperk.