#Museum

Onder een hoog uitzichtpunt op een duin

Vlakbij de boulevard van Kijkduin bevindt zich onder een uitzichtpunt op een hoog duin een uitgebreid gangenstelstel. Het is een goed verborgen deel van het voormalige Widerstandsnest 67 HL, een enorm complex dat grotendeels is gesloopt voor de aanleg van het winkelcentrum en de flats bij de huidige boulevard. De resterende honderddertig meter tunnel met een aantal bunkers is door vrijwilligers van het Atlantikwall Museum Scheveningen toegankelijk gemaakt.

In november 1940 was in Kijkduin een Zeehospitium in gebruik genomen. De gedachte was dat patiënten beter genazen door de zeelucht en het water. Het personeel provoceerde de bezetter soms door de Nederlandse vlag uit te hangen. Medio mei 1942 kreeg de sanatoriumdirectie plotseling van de Duitse Ortskommandant te horen dat het gebouw moest worden ontruimd en dat iedereen binnen twee dagen moest evacueren.  

Het Zeehospitium  zou worden gesloopt voor de aanleg van de Atlantikwall. In januari 1943 werd het vrijwel nieuwe gebouw tot op de fundamenten gesloopt. De kinderen en volwassenen gingen naar tijdelijke gebouwen maar kwamen na de bevrijding weer terug naar de kust in Scheveningen waar ze werden ondergebracht in Zweedse barakken. Het was niet het enige gebouw dat moest wijken voor de wal.  

Nu is het bij Kijkduin een gezellige drukte van belang, maar voor de oorlog telde Kijkduin slechts 150 gebouwen. Om plaats te maken voor Duitse verdedigingswerken en vrij schootsveld werd de helft ervan afgebroken, waaronder een groot deel van het villapark Meer en Bosch. De huizen die bleven staan kwamen zwaar gehavend de oorlog door, grotendeels gestript voor bouwmateriaal voor Duitse stellingen of stookhout tijdens de hongerwinter 1944.  

Widerstandsnest 67 HL was een groot infanteriesteunpunt ter verdediging van dit deel van de kust. De bezetting bestond in de zomer van 1944 uit 57 manschappen en 8 onderofficieren. Het overgrote deel van hen behoorde tot de landmacht, in het Duits Heer genoemd vandaar de letter H achter het stellingnummer. Vijf van hen waren van de luchtmacht, oftewel de Luftwaffe en letter L. Die laatsten   waren van de Flugwache binnen de stelling; een observatiepost waar ze met verrekijkers het luchtruim afspeurden naar vijandelijke vliegtuigen.  

Behalve hun persoonlijke wapens zoals een pistool of geweer beschikten de manschappen in Widerstandsnest 67 HL ook over zwaardere wapens waarmee ze landingsboten en ontscheepte troepen in de branding en op het strand konden beschieten: 5 veld- en anti-kanonnen, 4 mortieren en 3 mitrailleurs.   

Onder begeleiding van een gids worden rondleidingen gegeven in het deel van de tunnels met bunkers dat bewaard is gebleven aan de noordkant van Kijkduin. Vlakbij de ingang is in de vloer van de gang een pootafdruk van een hond zichtbaar, het cement was kennelijk nog niet droog toen het dier er liep. Je ziet behalve een geschutsbunker voor een antitankkanon, twee manschappenbunkers en een waterbergplaats ook de fraaie koepel van de Flugwache.  

2554 ZZ The Hague, Nederland
Bekijk de website

Photos