#Museum

Een staalbetonnen kolos minimalistisch herbestemd

Achter Kunstmuseum iCOON en restaurant Het Jagershuis aan de Badweg in Hoek van Holland liggen veel Atlantikwall relicten verborgen onder het zand. Het zijn de bunkers van de voormalige Duitse zware luchtdoelbatterij Nordmole. Ook het museum en het restaurant maakten hier onderdeel van uit; het zijn nu mooie voorbeelden van herbestemming.

Er stonden vier zware luchtafweerbatterijen opgesteld rond Hoek van Holland. Batterie Nordmole met vier 10,5 cm luchtdoelkanonnen in het zogenaamde Voorduin was er een van. Nordmole is Duits voor Noorddam, oftewel de pier. Het is een toepasselijke naam voor een bunkercomplex dat letterlijk in de hoek van Hoek van Holland lag. Aan de zuidkant lag de Nieuwe Waterweg en in het westen destijds het Noordzeestrand. Door zandsuppletie ligt dat tegenwoordig westwaarts bijna een kilometer verder.  

In het Voorduin liggen wandelpaden waar je van meerdere kanten kunt komen. Je loopt over en langs de overgebleven kleine en grote bouwwerken van Nordmole. Typische bouwwerken zoals de vuurleidingspost en manschappenonderkomens maar ook een wasruimte, een brandstofbunker en een werkplaats van een meubelmaker. De vier luchtdoelkanonnen die de batterij rijk was, stonden elk beschermd opgesteld in een betonnen geschutsbedding met aan de randen munitienissen voor een handvoorraad granaten. Over de beddingen waren plaatstalen koepels geplaatst waarboven alleen de kanonslopen uitstaken zodat de kanonniers waren beschermd tegen kogels en bomscherven. De granaten die ze afvuurden bereikten geallieerde vliegtuigen tot tien kilometer hoogte.  

Na de oorlog zijn de koepels als schroot verwijderd en alle bouwwerken verzandden of werden bewust ondergewerkt. Tegenwoordig zijn er weer veel stukken beton zichtbaar waaronder een complete geschutsbedding. Vrijwilligers van het Atlantikwall Museum Hoek van Holland geven regelmatig rondleidingen.   

Restaurant ‘Het Jagershuis’ was tijdens de oorlog de kantine voor de bezetting van de luchtdoelbatterij. Links ervan ligt een voormalige Duitse munitiebunker die specifiek is ontworpen voor de opslag van munitie voor luchtafweergeschut. Het standaardontwerp van de bunker heeft een afmeting van 15,2 x 23,5 meter met vier grote en vijf kleine munitieruimten. Met een betonvolume van 1.540 kuub en muren en dak van twee meter dik vormde het de hoofdopslag van Nordmole.  Tegenwoordig is hier een museum voor minimalistische kunst & design in gevestigd: iCOON. De utilitaire bouwstijl van de staalbetonnen kolossen was na de oorlog een inspiratiebron voor brutalistische en minimalistische architectuur en leent zich goed voor deze herbestemming. 

Badweg 1b, 3151 HA Hoek van Holland, Nederland
Bekijk de website

Photos