#Monument

Die zwarte donderdag voor Pasen 1945

Wierden beleefde in 1945 een spannend, bevrijdend, maar ook onthutsend wreed voorjaar. Vlak voor de bevrijding nam de terreur van de Duitse bezetter in alle hevigheid toe. Kort voor Pasen werden in Wierden op twee verschillende plaatsen in alle vroegte in totaal twintig mannen in koelen bloede doodgeschoten. De lichamen moesten verplicht tot het middaguur op straat blijven liggen. Het was donderdag 29 maart, Witte Donderdag. Het werd een zwarte donderdag.

Het was de SD’er Zwiers die in de nacht van 28 op 29 maart 1945 in de gevangenis van Zwolle mannen van hun bed lichtte die mee moesten in een gesloten wagen van de Sicherheitsdienst (SD). Het waren Johan Langkamp, Jacob Roël, Jacob Albers, Hendrik Bannink, William Jakma, Adriaan Hendriks, Albertus Huiberts, Edward Keilholtz, Hendrik Maaskant, Free Roskam en Sico Sietzema. Ze werden meegenomen en begonnen geboeid en al aan hun laatste reis, richting Almelo. 

 
In de cellen van de Willem III-kazerne in Apeldoorn trof Hendrik Jordens, Hattias Boers, Berend Dijkman en Lulof de Wilde hetzelfde lot. Evenals de groep uit Zwolle waren ook zij zich bewust van hun naderend einde. Bijna tegelijkertijd arriveerden beide groepen bij de gevangenis aan de Markstraat in Almelo. Hier werden door de SD’er Veefkind dominee Pieter Wolfert, Herman Kampman, Johannes Verdriet, Jan Seckel en Wietse Douwsma toegevoegd aan de noodlottigen. Twintig mannen in totaal.  

Het was het beoogde aantal voor de executie. Ogenschijnlijk willekeurig uitgekozen. Klokslag half zeven werden de twintig gevangenen op transport gesteld richting Wierden, begeleid door een tiental SD’ers dat het vonnis zou voltrekken. Even voor zeven uur kwam men in Wierden aan, waar tien mannen werden gedwongen uit te stappen bij de fabriek van Ten Bos aan de Almelosestraat. Daar werden zij standrechtelijk geëxecuteerd. Een lot dat ook de andere tien een half uur later zou treffen in buurtschap De Grimberg tussen Wierden en Rijssen. 

De executie was een represaille op verschillende aanslagen van de geallieerden op spoorlijnen en verkeersknooppunten in de regio. Zeventien slachtoffers werden herbegraven in de plaats waar ze vandaan kwamen. Wietse Douwsma, Jan Seckel en Lulof de Wilde rusten nog op de begraafplaats in Wierden. Het Verzetsmonument aan de Almelosestraat in Wierden herinnert aan deze vreselijke gebeurtenis zo kort voor de bevrijding.  

Oude Almeloseweg, 7642 Wierden

Photos