#Verhaal
Nep-Canadezen en de moord op Renze de Ruiter
In de regio Steenwijkerland was vanaf september 1944 de beruchte Duitse commando-afdeling Stiller actief, met soldaten van de Schutzstaffel (SS). Door een vermomming van twee SS’ers werd een deel van het verzet ontdekt. Het leidde onder meer tot de executie van Renze de Ruiter, die in Witte Paarden woonde.
Op zondagavond 1 oktober 1944 verlieten de Vlaamse SS-soldaten Walther Weinsberghen en Florian Beke de Johannes Kornputkazerne in Steenwijk. Ze fietsten naar Achterbuurt (tegenwoordig Wittte Paarden geheten), verstopten daar hun fietsen en lieten ook hun Duitse uniformen achter. Op die manier was niet duidelijk wat hun achtergrond was.
De twee mannen belden rond 21 uur aan bij de burger Jan Wardenier onder de dekmantel dat ze Canadese parachutisten zouden zijn. “Canada, Canada”, riepen ze en ze gebaarden dat ze kleding nodig hadden. De vrouw van Jan Wardenier verwees hen hierop door naar haar buurman: Renze de Ruiter. De parachutisten gingen met hem mee naar diens huis. Ze beweerden dat er die nacht in Havelte een grote landing van vijftig parachutisten zou plaatsvinden. Appie Jorna, onderduiker bij Renze, bood aan hen naar Havelte te begeleiden. Van Renze kregen de SS’ers beiden een overall.
Op de weg daarheen, maakte de groep een tussenstop bij het huis van Hanne Terwischa. Hoewel de ‘parachutisten’ niet mee naar binnen gaan, begrepen ze uit de woorden van Appie wel dat hier onderduikers verborgen waren. SS’er Weinsberghen verliet even later de groep en reisde naar de kazerne waar hij verslag uitbracht. De ochtend van de dag erna werden de verschillende betrokkenen grondig onderzocht. Zo werd Renze de Ruiter ook zwaar mishandeld tijdens een verhoor. Wanneer hij blijft ontkennen en geen informatie prijsgeeft, besluiten de soldaten hem te executeren. Achter zijn eigen huis aan de Zwarteweg werd hij neergeschoten. Er werden naar aanleiding van de informatie van de ‘nep-Canadezen’ ook enkele onderduikers ontdekt.
Achteraf blijft de vraag onbeantwoord of de Vlaamse SS’ers van plan waren om te deserteren, of dat zij zich moedwillig zo vermomden om inlichtingen te vergaren. Hun actie heeft in ieder geval voor Renze de Ruiter de dood betekend. Hij heeft zijn laatste rustplaats op de begraafplaats Kerkbuurt in Steenwijkerwold.