#Plaats van belang

Schrikbewind Einsatzkommando Steenwijk

Nadat het zuiden van Nederland begin september 1944 was bevrijd, concentreerde de bezetter zich op een hardnekkige verdediging van het nog bezette gebied ten noorden van de grote rivieren. Daartoe opereerden zogeheten Einsatzkommandos in Noord- en Oost-Nederland. Een van die Kommandos was gelegerd in de Johan van der Kornputkazerne in Steenwijk. Het oefende daar een waar schrikbewind uit. Er werden razzia’s gehouden en mensen die verdacht werden van enige vorm van verzet, actief of passief, werden gevangengenomen en/of direct ter plaatse geëxecuteerd. 

In september 1944 vestigde zich een Einsatzkommando onder leiding van de SS-er Kurt Stiller in de Johan van den Kornputkazerne in Steenwijk. Dit Einsatzkommando had in Oost-Europa en Noord-Frankrijk al voor veel dood en verderf gezorgd. Het Einsatzkommando had als taak om Noord-Nederland te vrijwaren van sabotage en spionage door het groeiende, lokale verzet. 

In deze fase van de oorlog sloten steeds meer mensen zich aan bij het verzet, ook uit de dorpen in de omgeving. Wat volgde was een grimmige periode waarin lokale prominenten hard werden aangepakt door het Duitse Einsatzkommando en hun Nederlandse helpers in een laatste poging de controle te behouden. 

 
SS-Hauptsturmführer Kurt Stiller  

Op donderdagavond 14 september 1944 kwamen in het NSB-kringhuis aan de Meppelerweg in Steenwijk ongeveer 15 personen bijeen. Ze waren bijeengeroepen door de enkele dagen eerder in Steenwijk gearriveerde SS-Hauptsturmführer Kurt Stiller. Zijn taak was om met zijn Einsatzkommando, bestaande uit een allegaartje van Duitsers, Hongaren, Roemenen en Belgen, informatie in te winnen over onderduikers en leden van het plaatselijke verzet.   

Executies 

Bij de bijeenkomst met de Duitsers waren onder meer aanwezig: de NSB-burgemeester van Steenwijk J.P. de Lang en de leiders van de plaatselijke NSB. Het Einsatzkommando was oorspronkelijk afkomstig uit het Noord-Frankrijk. Hier waren ze verantwoordelijk voor de moord en mishandeling van veel verzetsstrijders. Diverse mannen kenden elkaar al vanaf 1941 toen ze in Rusland actief waren met het vermoorden van Joden.  

Het brute optreden van de groep had tot gevolg dat binnen enkele weken na hun aankomst in Steenwijk negen personen werden geëxecuteerd. Onder hen de zes mannen die op 13 oktober 1944 in Kallenkote, als willekeurig aangewezen gevangenen, bij wijze van represaille en zonder enige vorm van proces werden doodgeschoten.  Later volgden nog meer executies in de regio door dit Einsatzkommando. Eén van de vermoorde personen was Renze de Ruiter uit Achterbuurt (thans Witte Paarden).

8331 DB Steenwijk, the Netherlands