#Monument

Strepen die nooit meer verdwenen

Begin april 1945 zaten 26 mensen gevangen in een groot herenhuis aan de Stationsweg in Meppel. In de nacht van 3 op 4 april werden vijf van hen uit hun cel gehaald, meegenomen naar de Staphorsterweg en daar doodgeschoten. Waarschijnlijk was het een wraakactie van de nazi’s. Toen Geertje Tuik-Helmhout als meisje ’s ochtends melk ging halen bij de boer, zag ze iets dat ze nooit meer zou vergeten.

Hoe langer de oorlog duurde, hoe heviger de strijd werd gestreden. De nazi’s voelden zich in het nauw gedreven. Tegenstanders werden zonder pardon uit de weg geruimd. Toch namen verzetsmensen steeds grotere risico’s. Ook in Meppel was een aantal verzetsgroepen actief. In de Staatsbossen van Staphorst hadden ze een schuilplaats. Op woensdag 28 maart 1945 maakten verzetsstrijders het treinspoor tussen Zwolle en Meppel onklaar.  

De vijand nam wraak. Aan de Stationsweg in Meppel stond een groot herenhuis dat door de Duitsers als gevangenis werd gebruikt. In de volksmond werd het gebouw Sing Sing genoemd. Dat klonk misschien vrolijk, maar hier opgesloten zijn was een verschrikking.  Begin april zaten daar 26 mensen gevangen. In de nacht van 3 op 4 april werden vijf van hen uit hun cel gehaald. Vroeg in de ochtend werden ze tussen de eikenbomen aan de Staphorsterweg zonder pardon doodgeschoten. Waarom juist deze vijf mannen was onduidelijk. De slachtoffers zaten wel in het verzet, maar hadden met de sabotageactie niets te maken. 

Nadat de mannen gefusilleerd waren lieten de nazi’s de lichamen in de berm liggen. 

Op 4 april, in de ochtend, fietste Geertje als elfjarig meisje vanuit haar ouderlijk huis aan de Werkhorst richting de Lankhorst. Dit ritje maakte ze iedere woensdag, want woensdag was melkhaaldag. De melk moest gehaald worden bij boer Oosting aan de Staphorsterweg. Toen Geertje op enig moment opzij keek zag ze iets vreemds. Wat lagen daar voor donkere strepen in het frisgroene gras? Toen ze iets beter keek zag ze dat het vijf dode lichamen waren. De schrik sloeg haar om het hart. Ze trapte door, haalde de melk, maar toen ze thuis was, was ze compleet overstuur.  

Naast verslagenheid over deze gebeurtenis hing er een opgewonden stemming in Staphorst en Meppel: de Canadezen kwamen eraan! Op vrijdag 13 april denderden ze vanuit Staphorst de Werkhorstbrug over. Ook Geertje was blij, maar die donkere strepen in het gras bleven voor altijd op haar netvlies staan.  

Het monument aan de Zuidweg herinnert aan deze gebeurtenis. In de halfronde steen staan de namen van de vijf verzetsstrijders gebeiteld.  

Zuidweg 1, 7951 RC Staphorst, the Netherlands

Photos