#Verhaal

De slag om het Renkumse veer

Op 17 september 1944 landden op de Renkumse heide de 1e Britse luchtlandingsdivisie als onderdeel van de operatie “Market Garden”. Hun taak was de Rijnbruggen bij Arnhem en Oosterbeek te veroveren op de Duitsers. Na hun landing trok de B-compagnie naar het dorp Renkum om het Renkumse veer en de route Wageningen-Arnhem veilig te stellen. Zij kozen de Steenoven in de Jufferswaard als hun fort.

Wilf Oldham, een Airborneveteraan, was één van hen en hij vertelde:

“Onze opdracht was de Renkumse veerpont veilig te stellen en vanuit.de steenoven de Duitsers tegen te houden die vanuit Wageningen het Airbornegebied konden aanvallen. We ondervonden eerst geen weerstand, we hadden geen moeite met die enkele Wehrmachtsoldaten. Ze waren niet Duits maar Oekraïens of zo."

De B-compagnie  van de Airbornebrigade trok op 17 september 1944 ‘s middags Renkum binnen. De veerstoep werd bezet om het transport over de Rijn veilig te stellen. De steenfabriek wordt tot  fort benoemd. Vanaf de kleibult daar is de route Wageningen-Arnhem goed te controleren. Om het schootsveld op de Utrechtseweg / Dorpsstraat te verbeteren worden de eerste huizen van de dorpsstraat vernietigd. De inwoners van Renkum voelden zich bevrijd. Alle Renkumse oorlogsverhalen achteraf beginnen zo: "In de middag van waren er ineens Engelsen in de Dorpsstraat met sigaretten en chocola. De Renkummers vierden feest en hingen de vlaggen uit: hoera, we waren bevrijd!"  Maar het liep anders…

De Duitsers wisten ’s nachts op diverse plekken in Renkum stelling te nemen. Zo schoten ze op 18 september van achter de kerk  de boerderij bij de steenoven in brand. Daarbij vielen enkele doden, soldaten maar ook burgers. De  aanvallen op de B-compagnie werden steeds heviger. De dorpelingen doken de schuilkelders in of wat daarvoor kon doorgaan. Op woensdag trekt de compagnie zich terug. Het veer was weer in Duitse handen. Wilf Oldham is met zijn B-compagnie onderlangs de Noordberg richting Oosterbeek getrokken en in die hel zijn er van de 143 compagnieskameraden slechts 23 overgebleven. Wilf Oldham heeft zich zijn leven lang schuldig gevoeld over het feit dat hij het wél had overleefd.

De kleinzoon van de toenmalige veerman, Jeroen Niels, schreef in 2013 in zijn boek: Het veer had tot december 1944 een strategische rol. De  Duitsers probeerden via de pont zwaar materieel over te zetten om de geallieerden in de Betuwe aan te vallen. Dit plan bleek moeilijk uitvoerbaar, de Duitsers besluiten andere maatregelen te nemen. Op 2 december steken zij bij Elden de Rijndijk door waardoor het Renkumse veer haar rol verliest. De steenoven en het dorp is in deze laatste maanden van de oorlog totaal in puin geschoten. Van de steenoven bleef de schoorsteen staan.  Het terrein is in de jaren 50 gesaneerd. De restanten zij nu een gemeentelijk monument ook vanwege de rol van de steenoven in de oorlog.

De Toer van Peelen is een podwalk die start bij de Renkumse veerstoep en langs 13 vertelpunten in Renkum voert. Vertelpunten 5 t/m 10 behandelen het Renkumse deel van operatie Pegasus I; de overige belichten de Slag om Arnhem en de rol van de Luchtbeschermingsdienst en Jan Peelen.
Meer informatie klik hier.

info@oud-renkum.nl

Bekijk de website

Photos