#Museum
Concentratiekamp Gross-Rosen
Het concentratiekamp Gross-Rosen, oorspronkelijk opgericht in 1940 als een subkamp van Sachsenhausen, ligt vlakbij het dorp Gross-Rosen (nu Rogoznica) in het westen van Polen. In 1941 werd het aangewezen als een zelfstandig concentratiekamp.
Het kamp werd genoemd naar het nabijgelegen dorp en werd het centrum van een uitgebreid netwerk van tenminste 97 subkampen. Op 1 januari 1945 telde het Gross-Rosen complex 76.728 gevangenen, waaronder bijna 26.000 vrouwen, de meesten Joden, waarmee het één van de grootste groepen vrouwelijke gevangenen in het concentratiekampsysteem was.
Aanvankelijk werden de gevangenen voornamelijk tewerkgesteld als dwangarbeiders bij de bouw van het kamp en in de nabijgelegen granietgroeve die eigendom was van de SS. De nadruk op de productie van wapens leidde tot de uitbreiding van Gross-Rosen, dat een industrieel complex werd en het administratieve hoofdkwartier van de subkampen. Vanaf eind 1943 was er een aanzienlijke instroom van Joden in het kamp. Tot januari 1945 werden maar liefst 60.000 Joodse gevangenen naar Gross-Rosen gedeporteerd, voornamelijk uit Polen en Hongarije, en later uit West- en Zuid-Europa.
Een opmerkelijk subkamp van Gross-Rosen was Bruennlitz, gevestigd in een leegstaande textielfabriek door toedoen van Oskar Schindler. Hier konden 1.100 Joodse gevangenen, die voor Schindler in Krakau-Plaszow hadden gewerkt, de oorlog overleven.
Toen de Sovjettroepen in januari 1945 naderden, begonnen de Duitsers met de evacuatie van het Gross-Rosen complex, waarbij de subkampen ten oosten van de rivier de Oder werden opgeheven. De SS evacueerde het hoofdkamp en bijkomende subkampen ten westen van de Oder begin februari 1945. Minstens 44.000 gevangenen, waaronder veel Joden, werden onder wrede omstandigheden overgebracht naar andere kampen in het Duitse Rijk. Veel gevangenen stierven tijdens deze evacuaties door gebrek aan voedsel en water, en SS bewakers doodden degenen die te zwak waren om verder te gaan. Het hoofdkamp Gross-Rosen werd op 13 februari 1945 bevrijd door Sovjettroepen.
Er wordt geschat dat van de 120.000 gevangenen die door het kampsysteem van Gross-Rosen gingen, er minstens 40.000 stierven in Gross-Rosen of tijdens de evacuatie van het kamp.
Vandaag de dag dient de herdenkingsplaats Gross-Rosen als een plaats van herinnering en educatie. Er zijn overblijfselen van het kamp bewaard gebleven, er is een museum en er zijn educatieve middelen die een uitgebreid inzicht geven in de geschiedenis van het kamp en zijn rol in de Holocaust.