#Monument

Kamp Erika

Kamp Erika, tevens bekend als kamp Ommen, is een vrijwel vergeten voormalig Duits concentratiekamp in de bossen van Ommen, in de provincie Overijssel. Het kamp is in gebruik geweest tussen 1942 en 1946 en diende in die tijd voor verschillende doeleinden: als strafkamp, als heropvoedings- en doorvoerkamp en na de bevrijding als bewaringskamp voor collaborateurs, dat grotendeels uit NSB-leden bestond.

De eerste gevangenen arriveerden in Kamp Erika op 19 juni 1942 te Ommen. De populatie van het kamp bestond voornamelijk uit veroordeelden van de Nederlandse justitie en economische delinquenten. De geïnterneerden werden naar Kamp Erika gebracht om de overvolle gevangenissen te ontlasten. Ze moesten in deze Justizlager zware arbeid verrichten. 

Constante pesterijen, afranselingen en intimidaties waren dagelijkse praktijk en vaak gingen deze wreedheden gepaard met moord. Door de afgelegen ligging van het kamp konden de bewakers de gevangenen ongehinderd en systematisch mishandelen. Dwangarbeid, ziektes, ondervoeding, mishandeling en regelrechte moord kostten tussen de 170 en 200 gevangenen in Erika het leven. Toen deze wreedheden in 1943 aan het licht kwamen, betekende dit het einde van Justizlager Erika. 

Vervolgens werd het strafkamp omgedoopt tot opvoedings- en doorvoerkamp. Tussen 1943 en 1944 werden er mensen die zich vrijwillig hadden aangemeld voor werk in Duitsland, onderduikers en 'asocialen' in het kamp gehuisvest. Er werd minder mishandeld maar toch waren de leefomstandigheden zo slecht dat er geïnterneerden omkwamen.

In het najaar van 1944 werd kamp Erika wederom een strafkamp. De wreedheden namen weer toe, mede door de komst van de Ordnungspolizei, de SS en de Sicherheidsdienst naar het kamp. Hierdoor steeg ook het aantal doden onder de gevangenen, van wie er zeker negen werden doodgeschoten. 

Kamp Erika werd op 11 april 1945 bevrijd, maar was vanwege de Canadese opmars enkele dagen daarvoor al ontruimd, waarbij de gevangenen helemaal naar werkkamp De Pieterberg bij Westerbork moesten lopen.  Die mars duurde twee dagen, via Balkbrug, Zuidwolde, en Hoogeveen, waar werd overnacht.  

Voordat de groep van enkele honderden gevangenen in Westerbork arriveerde, werd ze blootgesteld aan luchtaanvallen door geallieerde vliegtuigen en de wrede willekeur van de zenuwachtige bewakers. Bij het minste of geringste werd er met de knuppel geslagen en weglopers riskeerden een kogel.  

Toch zagen velen tijdens de verwarring onderweg kans om te ontsnappen en kwam minder dan de helft van de doodvermoeide mannen in Westerbork aan, waar ook zij die de ontberingen hadden overleefd enkele dagen later werden bevrijd. 

Bergsteeg 7731, Ommen, The Netherlands

Photos