The occupying forces did not abandon Breda without a struggle in the last days before the liberation. Although most of the German troops had been ordered to retreat behind the Mark Canal, small units remained in the town, with the task of slowing the Allied advance.
And so fighting took place at different places in the city and there were also casualties among the civilians. The liberators were a surprise to many of the people of Breda. They were Polish soldiers from the 1st Polish Armoured Division under General Maczek.
They fought German units in the Ginneken, along the Teteringsedijk and around the Coothplein. On the 29th of October 1944, they reached the Grote Markt and Breda was liberated. The enthusiastic people of Breda cheered them to the skies.&#13;
&#13;
 &#13;

panther_d-tank_breda_02.jpg

panther_d-tank_breda_01.jpg

Gift from the Poles

Breda wurde in den letzten Tagen vor der Befreiung nicht kampflos vom Besatzer aufgegeben. Obwohl die meisten deutschen Truppen den Befehl erhalten hatten sich hinter den Markkanaal zurückzuziehen, blieben in der Stadt kleine Einheiten zurück, die den alliierten Aufmarsch aufhalten sollten.
An verschiedenen Orten in der Stadt brachen Kämpfe aus, denen auch Zivilbevölkerung zum Opfer viel. Die Befreier waren für die Einwohner Bredas überraschenderweise polnische Soldaten der 1. polnischen Panzerdivision, die von General Maczek angeführt wurde.
Im Ginneken, entlang des Teteringsedijk und um den Coothplatz stießen die Polen auf deutsche Einheiten und es entstanden Scharmützel. Am 29. Oktober 1944 erreichten die Polen den ‚Grote Markt’ und Breda war befreit. Dort jubelten ihnen begeisterte Einwohner Bredas zu.&#13;
&#13;
 &#13; Breda werd niet zonder slag of stoot opgegeven door de bezetter in de laatste dagen voor de bevrijding. Hoewel de meeste Duitse troepen bevel hadden gekregen zich terug te trekken achter het Markkanaal, bleven er in de stad kleine eenheden achter die de opdracht hadden de geallieerde opmars te vertragen.Zo waren er op verschillende plaatsen in de stad gevechten en vielen er, ook onder de burgers, slachtoffers. De bevrijders waren tot verrassing van veel Bredanaars, Poolse militairen van de 1e Poolse Pantserdivisie onder leiding van generaal Maczek.Zij raakten in de gevecht met Duitse eenheden in het Ginneken, langs de Teteringsedijk en rond het Coothplein. Op 29 oktober 1944 bereikten zij de Grote Markt en was Breda bevrijd. Enthousiaste Bredanaars juichten hen daar toe.Fietsroutes Liberation Route De Liberation Route Brabant vertelt het verhaal van de bevrijding, maar toont ook wat de Tweede Wereldoorlog heeft betekend voor gewone Brabanders. Acht fietsroutes van circa veertig kilometer, verspreid over Noord-Brabant, leiden je langs Brabant Remembers-verhalen, luisterzuilen van de Liberation Route Europe, monumenten en musea, die samen de impact van de oorlog op Noord-Brabant zichtbaar maken. Onderweg brengt een app op locatie de verhalen tot leven. De routes zijn te bestellen via <a target="_blank" rel="noopener noreferrer nofollow" href="http://webshop.visitbrabant.com">webshop.visitbrabant.com</a>Toeristische informatie Op deze locatie kunt u historische verhalen ontdekken in het spel van de bevrijding! Ontdek spelenderwijs het verhaal van de bevrijding van West-Brabant. Beleef samen een route vol historische ontdekkingen en verrassende spelletjes. Tover je smartphone om als kijker naar het verleden en ervaar de historie midden het Brabantse landschap! U kunt het spel downloaden voor uw i-Phone in de App Store:<a target="_blank" rel="noopener noreferrer nofollow" href="https://itunes.apple.com/us/app/het-spel-van-de-bevrijding/id976249597?mt=8">https://itunes.apple.com/us/app/het-spel-van-de-bevrijding/id976249597?mt=8</a> Siły okupacyjne nie porzuciły Bredy bez walki w ostatnich dniach przed wyzwoleniem. Choć większość niemieckich oddziałów otrzymała rozkaz wycofania się za Kanał Mark, w mieście pozostały niewielkie jednostki, których zadaniem było spowolnienie natarcia aliantów. W związku z tym walki toczyły się w różnych punktach miasta i nie obyło się bez ofiar wśród ludności cywilnej. Wyzwoliciele byli zaskoczeniem dla wielu mieszkańców Bredy. Byli to polscy żołnierze z 1. Polskiej Dywizji Pancernej pod dowództwem generała Maczka. Walczyli z niemieckimi jednostkami w Ginneken, wzdłuż Teteringsedijk i wokół Coothplein. 29 października 1944 roku dotarli do Grote Markt i Breda została wyzwolona. Żołnierze zostali powitani entuzjastycznymi wiwatami mieszkańców Bredy.

 Ein Geschenk von den Polen Cadeautje van de Polen Prezent od Polaków

Much of the fighting in the Second World War took place in the air. The German air force tried to destroy targets in Britain to hamper the war industry and demoralise the British people. The Allies, in turn, did the same. The German army had concentrated much of its war industry in the Ruhr area, not far from the Dutch border. As a result, the approach routes of the Allied bombers mostly went over Dutch territory. The German army had set up its defences accordingly.During the war years, many bombers flew over the municipality of Waalre, several of which crashed in the area. Within the municipal boundaries of Waalre, 25 airmen lost their lives: 7 Canadians, 12 British, 1 Australian, 4 Germans and 1 American. Moreover, a bomber with a New Zealand crew came down in Aalst in 1942. They were probably the first complete New Zealand crew to be taken into German captivity.A bomber of the Royal Air Force lost a fire extinguisher when it crashed. The Lancaster had taken off from Woodhall Spa in Great Britain just before midnight on 28 June 1943. The target for that night was the German city of Cologne. The British crew managed to reach the city and drop their bombs. The return flight was often more dangerous for the bombers than the outward flight. In the meantime, the German troops had often been warned, so they had their anti-aircraft guns and night fighters in readiness and could await the returning stream of bombers. The Lancaster did not escape the German air defences on its return flight either: it caught fire and crashed in Aalst on 29 June. During the crash, the fire extinguisher of the bomber was lost. The entire crew of seven, led by pilot Flight Sergeant Terence Murphy, were killed. Many decades later, the fire extinguisher was found at an archaeological dig, as a silent witness to the disaster that took place here.&nbsp;&nbsp;For more personal stories, go to <a href="https://en.erfgoed40-45.nl/luchtoorlog" rel="noopener noreferrer" target="_blank" style="color: blue;">https://en.erfgoed40-45.nl/luchtoorlog</a>

Lancaster Crew

Fire extinguisher from the Lancaster plane

Air warfare

Een groot deel van de gevechten in de Tweede Wereldoorlog speelden zich af in de lucht. De Duitse luchtmacht probeerde doelen in Groot-Brittannië te vernietigen om de oorlogsindustrie te hinderen en het moreel van de bevolking te breken. De geallieerden op hun beurt deden hetzelfde. Het Duitse leger had een groot gedeelte van zijn oorlogsindustrie geconcentreerd in het Ruhrgebied, niet ver van de Nederlandse grens. Dit had als resultaat dat de aanvliegroutes van de geallieerde bommenwerpers veelal over Nederlands grondgebied gingen. Het Duitse leger had zijn verdediging hier op ingericht.In de oorlogsjaren zijn er veel bommenwerpers over de gemeente Waalre gevlogen, waarvan er diverse in de buurt zijn neergestort. Binnen de gemeentegrenzen van Waalre zijn 25 vliegeniers om het leven gekomen: 7 Canadezen, 12 Britten, 1 Australiër en 4 Duitsers en 1 Amerikaan in Canadese dienst. Bovendien is er in 1942 een bommenwerper in Aalst terecht gekomen met een Nieuw-Zeelandse bemanning. Dit is waarschijnlijk de eerste complete Nieuw-Zeelandse bemanning die in Duitse krijgsgevangenschap raakt.Een bommenwerper van de Royal Air Force verloor tijdens het neerstorten een brandblusser. De Lancaster was op 28 juni 1943 even voor middernacht opgestegen vanuit het Britse Woodhall Spa. Het doel voor die nacht was de Duitse stad Keulen. De Britse bemanning wist de stad te bereiken en haar bommen af te werpen. De terugvlucht was voor de bommenwerpers vaak gevaarlijker dan de heenvlucht. De Duitse troepen waren ondertussen vaak gewaarschuwd, hadden hun luchtafweer en nachtjagers in gereedheid gebracht en konden de terugkerende stroom bommenwerpers opwachten. Ook de Lancaster ontkwam op de terugvlucht niet aan de Duitse luchtverdediging en stortte op 29 juni&nbsp;brandend neer in Aalst. Tijdens het neerstorten van de bommenwerper, werd de brandblusser verloren in het spoor van zijn crash. De gehele zevenkoppige bemanning onder leiding van de piloot Flight Sergeant Terence Murphy kwam om het leven. Vele tientallen jaren later werd bij een archeologisch onderzoek de brandblusser gevonden, als een stille getuige van ramp die zich hier heeft afgespeeld.&nbsp;&nbsp;Ga voor meer persoonlijke verhalen naar <a href="https://www.erfgoed40-45.nl/luchtoorlog" rel="noopener noreferrer" target="_blank" style="color: blue;">https://www.erfgoed40-45.nl/luchtoorlog</a> Ein Großteil der Kämpfe im Zweiten Weltkrieg fand in der Luft statt. Die deutsche Luftwaffe versuchte, Ziele in Großbritannien zu zerstören, um die Kriegsindustrie zu behindern und die Moral der Bevölkerung zu brechen. Die Alliierten taten ihrerseits dasselbe. Die deutsche Armee hatte einen Großteil ihrer Kriegsindustrie im Ruhrgebiet konzentriert, unweit der niederländischen Grenze. Infolgedessen verliefen die Anflugrouten der alliierten Bomber meist über niederländischem Gebiet. Die deutsche Armee hatte ihre Verteidigungsanlagen entsprechend eingerichtet.In den Kriegsjahren überflogen zahlreiche Bomber die Gemeinde Waalre, von denen mehrere in der Gegend abstürzten. Innerhalb der Gemeindegrenzen von Waalre verloren 25 Flieger ihr Leben: 7 Kanadier, 12 Briten, 1 Australier, 4 Deutsche und 1 Amerikanischer. Außerdem landete 1942 ein Bomber mit einer neuseeländischen Besatzung in Aalst. Die Männer sind bekanntlich die erste komplette neuseeländische Besatzung, die in deutsche Gefangenschaft geriet.Ein Bomber der Royal Air Force verlor beim Absturz einen Feuerlöscher. Die Lancaster war am 28. Juni 1943 kurz vor Mitternacht vom britischen Woodhall Spa gestartet. Das Ziel in dieser Nacht war die Stadt Köln. Der britischen Besatzung gelang es, die Stadt zu erreichen und ihre Bomben abzuwerfen. Der Rückflug war für die Bomber oft noch gefährlicher als der Hinflug. In der Zwischenzeit waren die deutschen Truppen mehrfach gewarnt worden, hatten ihre Flugabwehrkanonen und Nachtjäger in Bereitschaft gesetzt und konnten den zurückkehrenden Strom von Bombern abwarten. Auch die Lancaster entkam der deutschen Luftabwehr auf dem Rückflug nicht und stürzte am 29. Juni in Aalst ab. Beim Absturz des Bombers ging der Feuerlöscher verloren. Die gesamte siebenköpfige Besatzung, angeführt von dem Piloten Flight Sergeant Terence Murphy, kam dabei ums Leben. Viele Jahrzehnte später wurde der Feuerlöscher bei einer archäologischen Untersuchung gefunden, als stummer Zeuge der Katastrophe, die sich hier ereignete.&nbsp;&nbsp;Weitere persönliche Geschichten finden Sie unter <a href="https://de.erfgoed40-45.nl/luchtoorlog" rel="noopener noreferrer" target="_blank" style="color: blue;">https://de.erfgoed40-45.nl/luchtoorlog</a> Beaucoup des combats de la Seconde Guerre mondiale se sont déroulés dans les airs. L'armée de l'air allemande a essayé de détruire des cibles en Grande-Bretagne pour entraver l'industrie de guerre et démoraliser le peuple britannique. Les Alliés, à leur tour, ont fait de même. L'armée allemande avait concentré une grande partie de son industrie de guerre dans la région de la Ruhr, non loin de la frontière néerlandaise. Par conséquent, les itinéraires d'approche des bombardiers alliés passaient principalement au-dessus du territoire néerlandais. L'armée allemande avait mis en place ses défenses en conséquence. Bombardiers au-dessus de WaalrePendant les années de guerre, de nombreux bombardiers ont survolé la municipalité de Waalre, et plusieurs d'entre eux se sont écrasés dans la région. Dans les limites de la commune de Waalre, 25 aviateurs ont perdu la vie : 7 Canadiens, 12 Britanniques, 1 Australien, 4 Allemands et 1 Américain. En outre, un bombardier avec un équipage néo-zélandais s'est écrasé à Alost en 1942. Il s'agissait probablement du premier équipage néo-zélandais complet à être emmené en captivité par les Allemands. ExtincteurUn bombardier de la Royal Air Force a perdu un extincteur lorsqu'il s'est écrasé. Le Lancaster avait décollé de Woodhall Spa en Grande-Bretagne juste avant minuit le 28 juin 1943. La cible était la ville allemande de Cologne. L'équipage britannique a réussi à atteindre la ville et à larguer ses bombes. Le vol de retour était souvent plus dangereux pour les bombardiers que le vol d'aller. Entre-temps, les troupes allemandes avaient souvent été prévenues, de sorte qu'elles avaient préparé leurs canons anti-aériens et leurs chasseurs de nuit et pouvaient attendre le retour du flot de bombardiers. Le Lancaster ne pu échapper aux défenses aériennes allemandes lors de son vol de retour : il prit feu et s'écrasa à Alost le 29 juin. Lors du crash, l'extincteur du bombardier fut perdu. Les sept membres d'équipage, menés par le pilote, le sergent de section Terence Murphy, furent tués. Plusieurs décennies plus tard, l'extincteur a été retrouvé lors d'une fouille archéologique, comme un témoin silencieux de la catastrophe qui s'est produite ici.&nbsp;&nbsp; Pour d'autres histoires personnelles, rendez-vous sur <a href="https://en.erfgoed40-45.nl/luchtoorlog" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://en.erfgoed40-45.nl/luchtoorlog</a>

 Luchtoorlog Luftkrieg Guerre aérienne

During the Second World War, Overloon and the surrounding area was the scene of a major battle. When the Allies could not take the bridge at Arnhem, they looked for another route to invade Germany. It resulted in a tank battle at Overloon. After the 7th U.S. Armoured Division had failed, due to fierce German resistance, the British 11th Armoured Division and the 3rd Infantry Division took over.On October 12 1944, the British almost wiped Overloon from the map with concentrated shellfire. They attacked from the woods at Stevensbeek and opened fire with more than 200 guns, which were drawn up at St. Anthonis, Oploo, Stevensbeek and De Rips. There then followed house-to-house fighting in the streets of Overloon. Even after Overloon was taken, the battle was not yet over. There was still fierce fighting in the woods. The fighting was so fierce at Loobeek, the stream became known as the "blood stream". On Wednesday October 18th, the Allies liberated Venray. The Battle of Overloon had been won.

The Battle of Overloon

During the Second World War, Overloon and the surrounding area was the scene of a major battle. When the Allies could not take the bridge at Arnhem, they looked for another route to invade Germany. It resulted in a tank battle at Overloon. After the 7th U.S. Armoured Division had failed, due to fierce German resistance, the British 11th Armoured Division and the 3rd Infantry Division took over.On October 12 1944, the British almost wiped Overloon from the map with concentrated shellfire. They attacked from the woods at Stevensbeek and opened fire with more than 200 guns, which were drawn up at St. Anthonis, Oploo, Stevensbeek and De Rips. There then followed house-to-house fighting in the streets of Overloon. Even after Overloon was taken, the battle was not yet over. There was still fierce fighting in the woods. The fighting was so fierce at Loobeek, the stream became known as the "blood stream". On Wednesday October 18th, the Allies liberated Venray. The Battle of Overloon had been won.Tourist information Museumpark 1 (Overloon). GPS code: 51° 34' 12.8634"N 5° 57' 12.42"O In Overloon und Umgebung fand während des Zweiten Weltkriegs eine sehr große Schlacht statt. Als der Plan der Alliierten, die Brücke bei Arnheim einzunehmen, fehlgeschlagen war, suchten sie eine andere Route, über die sie in Deutschland einfallen konnten. Bei Overloon kam es zu einer Panzerschlacht. Nachdem die 7. US-Panzerdivision am verbissenen deutschen Widerstand gescheitert war, übernahmen die britische 11. Panzerdivision und die 3. Infanteriedivision.Mit einem konzentrierten Granatenfeuer fegten die Briten am 12. Oktober 1944 Overloon beinahe von der Karte. Sie griffen von den Wäldern bei Stevensbeek aus an und eröffneten das Feuer aus über 200 Kanonen, die bei St. Anthonis, Oploo, Stevensbeek und De Rips aufgestellt standen. Es folgten Gefechte von Haus zu Haus in den Straßen von Overloon. Doch auch nach der Einnahme von Overloon war der Kampf noch nicht vorüber. In den Wäldern gab es noch erbitterte Gefechte. Und beim Bach Lobeek ging es so dramatisch zu, dass man hinterher vom „Bloedbeek“, also Blutbach sprach. Am Mittwoch, dem 18. Oktober, befreiten die Alliierten Venray. Die Schlacht bei Overloon war gewonnen.Touristische Informationen Museumpark 1 (Overloon). GPS Kode: 51° 34' 12.8634"N 5° 57' 12.42"O In Overloon en omgeving vond tijdens de Tweede Wereldoorlog een zeer grote veldslag plaats. Toen de geallieerden de brug bij Arnhem niet hadden kunnen innemen, zochten ze naar een andere route om Duitsland binnen te vallen. Bij Overloon kwam het tot een tankslag. Nadat de 7e Amerikaanse Pantserdivisie was stuk gelopen op de verbeten Duitse weerstand, namen de Britse 11e Pantserdivisie en de 3e Infanteriedivisie het over.Met geconcentreerd granaatvuur veegden de Britten Overloon op 12 oktober 1944 bijna van de kaart. Ze vielen aan vanuit de bossen bij Stevensbeek en openden met meer dan 200 kanonnen die opgesteld stonden bij St. Anthonis, Oploo, Stevensbeek en De Rips het vuur. Daarna volgden gevechten van huis tot huis in de straten van Overloon. Nadat Overloon was ingenomen, was de strijd nog niet gestreden. In de bossen vonden nog felle gevechten plaats. En de strijd bij de Loobeek was zo heftig dat de beek de bijnaam ‘Bloedbeek’ kreeg. Op woensdag 18 oktober bevrijdden de geallieerden Venray. De Slag bij Overloon was gewonnen.Fietsroutes Liberation Route De Liberation Route Brabant vertelt het verhaal van de bevrijding, maar toont ook wat de Tweede Wereldoorlog heeft betekend voor gewone Brabanders. Acht fietsroutes van circa veertig kilometer, verspreid over Noord-Brabant, leiden je langs Brabant Remembers-verhalen, luisterzuilen van de Liberation Route Europe, monumenten en musea, die samen de impact van de oorlog op Noord-Brabant zichtbaar maken. Onderweg brengt een app op locatie de verhalen tot leven. De routes zijn te bestellen via <a href="http://webshop.visitbrabant.com" rel="noopener noreferrer" target="_blank">webshop.visitbrabant.com</a>Toeristische informatie Museumpark 1 (Overloon). GPS code: 51° 34' 12.8634"N 5° 57' 12.42"O

 The Battle of Overloon Die Schlacht bei Overloon De slag bij Overloon

On 20 September 1944, the headquarters of the 101st Airborne Division moved from Son to Henkenshage Castle in Sint-Oedenrode. On 24 September, General Horrocks, the commander of the British XXX Corps, was told here that he could make one last attempt to reach the British forces north of the Rhine. If this attempt failed, Operation Market Garden would fail.Meanwhile, German troops had breached the corridor at Koevering (between Veghel and Sint-Oedenrode). The Allied advance had come to a halt. Residents of Sint-Oedenrode still remember General Horrocks swearing and yelling in the market. He did not reach his own headquarters in Nijmegen again until the following morning. The last attempt to reach the British and Polish troops at Oosterbeek was unsuccessful. As discussed in Henkenshage, Operation Market Garden was stopped.

An American paratrooper on watch on the bridge. A trench in the foreground. Just visible by the sand dune, George Koskimaki with his SCR-300 radio. Koskimaki was General Taylor’s radio operator and sat outside for a better signal reception. 

wall_1_-_henkenshage_101_hq.jpg

Brigadier General Gerald Higgins (left) was the Assistant Division Commander of the 101st Airborne Division. General Miles Dempsey (right), commander of the British Second Army. Dempsey visited US headquarters on 23-24 September 1944.

wall_1_-_henkenshage_dempsey_higgins.jpg

Henkenshage Castle

Op 20 september 1944 verplaatst het hoofdkwartier van de 101st Airborne Division zich vanuit Son naar Kasteel Henkenshage in Sint-Oedenrode. Op 24 september kreeg generaal Horrocks, de commandant van het Britse XXX Corps, hier te horen dat hij nog één poging mocht ondernemen om de Britse troepen ten noorden van de Rijn te bereiken. Als deze poging zou mislukken dan zou Operatie Market Garden mislukken.Ondertussen hadden Duitse troepen bij de Koevering (tussen Veghel en Sint-Oedenrode) de corridor doorbroken. De geallieerde opmars lag stil. Burgers in Sint-Oedenrode herinneren zich nog dat Generaal Horrocks vloekend en tierend op de markt liep. Pas de volgende ochtend bereikte hij zijn eigen hoofdkwartier in Nijmegen weer. De laatste poging om de Britse en Poolse troepen bij Oosterbeek te bereiken werd geen succes. Zoals besproken in Henkenshage werd Operatie Market Garden gestopt. Am 20. September 1944 wechselte das Hauptquartier der 101st Airborne Division von Son nach Schloss Henkenshage in Sint-Oedenrode. Am 24. September wurde General Horrocks, dem Kommandanten des britischen XXX-Korps, mitgeteilt, dass er noch einen Versuch hatte, die britischen Truppen nördlich des Rheins zu erreichen. Wenn dieser Versuch fehlschlagen würde, würde auch die Operation Market Garden fehlschlagen.Währenddessen hatten deutschen Truppen bei Koevering (zwischen Veghel und Sint-Oedenrode) den Korridor durchbrochen. Der Alliierten-Vormarsch lag still. Einige Bürger in Sint-Oedenrode erinnern sich noch daran, dass General Horrocks fluchend und schimpfend über den Markt lief. Erst am nächsten Morgen erreichte er wieder sein eigenes Hauptquartier in Nimwegen. Der letzte Versuch, die britischen und polnischen Truppen bei Oosterbeek zu erreichen, wurde nicht von Erfolg gekrönt. Wie in Henkenshage besprochen, brach man die Operation Market Garden ab.

 Kasteel Henkenshage Schloss Henkenshage

The “Monument to the Dutch” was unveiled on 16 September 1994 in the presence of veterans of the 101st Airborne Division. South of the monument, the “Surprise” bridge (now called the Alzenau Bridge) is located. This bridge was not on the American maps. It was a surprise when they saw it, intact. By quickly adapting the plan of attack, the bridge could be swiftly captured. The “Surprise” bridge proved to be a faster route to reach the Ham bridge north of the monument, the main target of the attack. All the heavy traffic of General Horrocks' XXX Corps crossed this bridge as it advanced towards Arnhem. This was one of the bridges that had to be captured during Operation Market Garden. Despite considerable German resistance from the cemetery behind the monument, the attack on both bridges was successful. Sint-Oedenrode would not be surrendered anymore.

Commemoration in 2019 with US Ambassador Hoekstra 

floor_1_-_hoekstra_mttdutch.jpg

floor_1_-_surprise_bridge_rooi.jpg

floor_1_-_hambrug_rooi.jpg

Capt. Fred A. Hancock, Commanding Officer C Company  502nd Parachute Infantry Regiment (101st Airborne Division). 

floor_1_-_fred_hancock.jpg

Monument to the Dutch 

Het “Monument to the Dutch” werd op 16 september 1994 onthuld in het bijzijn van veteranen van de 101st Airborne Division. Ten zuiden van het monument ligt de “Surprise” brug (huidige naam is Alzenaubrug). Deze brug stond niet op de kaarten van de Amerikanen. Het was een verrassing toen ze hem, intact, zagen liggen. Door het aanvalsplan snel aan te passen kon de brug snel veroverd worden. ﻿De “Surprise” brug bleek een snellere route om de Hambrug ten noorden van het monument, het hoofddoel van de aanval, te bereiken. Over deze brug trok al het zware verkeer van het XXX Corps van generaal Horrocks richting Arnhem. Dit was één van de bruggen die tijdens Operatie Market Garden veroverd moest worden. Ondanks flinke Duitse tegenstand vanaf het kerkhof achter dit monument, is de aanval op beide bruggen geslaagd. Sint-Oedenrode werd niet meer uit handen geven.&nbsp;&nbsp; Das „Monument to the Dutch“ wurde am 16. September 1994 in Anwesenheit von Veteranen der 101st Airborne Division enthüllt. Südlich des Denkmals liegt die „Surprise“-Brücke (der heutige Name lautet Alzenaubrücke). Diese Brücke war nicht auf den Karten der Amerikaner eingezeichnet. Dass die Brücke bei der Ankunft der Armee intakt war, überraschte sie. Durch eine rasche Anpassung des Angriffsplans konnte die Brücke schnell erobert werden. ﻿Die „Surprise“-Brücke erwies sich als schnellere Route, um die Hambrug-Brücke nördlich des Denkmals, das Hauptziel des Angriffs, zu erreichen. Über diese Brücke zog das schwere Bataillon des XXX-Korps von General Horrocks Richtung Arnheim. Dies war eine der Brücken, die bei Operation Market Garden erobert werden sollten. Trotz des heftigen deutschen Widerstands ab dem Friedhof hinter dem Denkmal, gelang der Angriff auf beiden Brücken. Sint-Oedenrode wurde nicht mehr übergeben.&nbsp;&nbsp;

 Monument to the Dutch Monument to the Dutch

Behind the monument is a spacious villa from 1870, Huize Rustplaats, where doctor Kersemakers lived with his family. In the initial phase of Operation Market Garden, the 501st Parachute Infantry Regiment, supplemented by Engineers from the 326th Airborne Engineering Battalion, had been given the task of capturing and defending the four bridges over the Zuid-Willemsvaart canal and the Aa river so that ground troops could advance further towards Nijmegen and Arnhem. Doctor Kersemakers offered his house to use as a headquarters. After the war, the villa was renamed “Villa Klondike”, the call sign of the 501st&nbsp;Regiment.

John Primerano (1st row, 3rd left) with his colleagues who were responsible for all communications from the headquarters of the 501st Regiment in Eerde. These men had entrenched themselves with their equipment in the back of the garden of Huize Rustplaats. 

floor_2_-_communicatie_sectie_501.jpg

Colonel Johnson and Lieutenant Colonel Ballard at the signal box near the railway bridge over the Zuid-Willemsvaart canal.

floor_2_-_johnson_and_ballard.jpg

Jeep in front of “Huize Rustplaats” (Resting Place House). Note the bumper with the inscription “Keldonk Vechel”.

floor_2_-_jeep_villa_klondike.jpg

Kangaroo Monument

Hinter dem Denkmal befindet sich eine geräumige Villa aus dem Jahr 1870 – Huize Rusteplaats –, wo Dr. Kersemakers mit seiner Familie lebte. In der Anfangsphase von Operation Market Garden hatte das 501st Parachute Infantry Regiment, unterstützt von Technikern des 326st Airborne Engineering Battalions, den Auftrag, die vier Brücken über dem Zuid-Willemsvaart-Kanal und dem Fluss, der Aa, zu erobern und zu verteidigen, sodass die Bodentruppen weiter in Richtung Nimwegen und Arnheim vordringen konnten. Doktor Kersemakers bot sein Haus als Hauptquartier an. Nach dem Krieg wurde die Villa in „Villa Klondike“ umbenannt, das Rufzeichen des 501st&nbsp;Regiment. Achter het monument bevindt zich een riante villa uit 1870, Huize Rustplaats, waar dokter Kersemakers met zijn gezin woonde. In de aanvangsfase van Operatie Market Garden had het 501st Parachute Infantry Regiment, aangevuld met Engineers uit het 326th Airborne Engineering Battalion, de opdracht de vier bruggen over het Zuid-Willemsvaart kanaal en de rivier de Aa te veroveren en te verdedigen zodat het grondleger verder kon oprukken richting Nijmegen en Arnhem. Dokter Kersemakers bood zijn huis aan om als hoofdkwartier te gebruiken. Na de oorlog is de villa hernoemd naar Villa Klondike, de callsign van het 501st &nbsp;Regiment.

 Kangaroo-Denkmal Kangaroo Monument

It was inevitable that bombers that were hit would also crash in built-up areas, causing civilian casualties. This was the fate of Woensel on the night of 28 August 1942.Around 00:30 hours, Vickers Wellington Z1245 of the Polish 305 Squadron crashed into a farm and houses along the Woenselsestraat, between the Beekstraat and the Eckartse Heiweg.Wim Renders (13) and four members of the Van Liempt family, father Petrus (59), mother Wilhelmina (55) and their daughters Catharina (30) and Maria (22), were killed.The aircraft had left home base Hemswell at 20:45 hours for a flight to Kassel. On the way back, the Wellington was attacked by a German night fighter, flown by Hauptmann Siegfried Wandam. Pilot Jan Pytlak managed to keep the bomber in the air long enough to give his navigator Antoni Kiewnarski and bombardier Tadeuz Frankowski the chance to escape with their parachutes.It then crashed without a rudder on the Woenselsestraat, killing Pytlak, radio operator Feliks Gawlak and air gunner Jozef Janik. They found their final resting place nearby at the Woensel cemetery in graves JJ-117, 118 and 119.Flight Lieutenant Kiewnarski landed in the municipality of Son and was immediately taken prisoner of war. He ended up in the POW camp Stalag Luft III in Zagan in his German-occupied homeland of Poland.At the end of March 1944, the famous ‘great escape’ took place here, in which 76 POW pilots, including Kiewnarski, managed to escape from the camp via a tunnel. Only three of them, two Norwegians and the Dutchman Bob van der Stok, managed to reach allied territory. On Hitler's orders, 50 of the escapees were shot as a deterrent example. Among them was Kiewnarski, who was executed on 31 March 1944. He is buried in Poznan.Sergeant Frankowski also landed nearby, but managed to escape from the Germans. He walked to Belgium in a few nights and decided to ask for help there. The Belgian and French resistance helped him to Bordeaux. After crossing the Pyrenees on foot, he reached neutral Spain on 29 September and was back in England a month later. He continued to live there after the war and died in 1996.

Pytlak

Frankowski

Gawlak

Kiewnarski

Janik

Wellington 305 Squadron

A Wellington crashes into a house full of civilians

It was inevitable that bombers that were hit would also crash in built-up areas, causing civilian casualties. This was the fate of Woensel on the night of 28 August 1942.Around 00:30 hours, Vickers Wellington Z1245 of the Polish 305 Squadron crashed into a farm and houses along the Woenselsestraat, between the Beekstraat and the Eckartse Heiweg.Wim Renders (13) and four members of the Van Liempt family, father Petrus (59), mother Wilhelmina (55) and their daughters Catharina (30) and Maria (22), were killed.The aircraft had left home base Hemswell at 20:45 hours for a flight to Kassel. On the way back, the Wellington was attacked by a German night fighter, flown by Hauptmann Siegfried Wandam. Polish pilot Jan Pytlak managed to keep the bomber in the air long enough to give his navigator Antoni Kiewnarski and bombardier Tadeuz Frankowski the chance to escape with their parachutes.It then crashed without a rudder on the Woenselsestraat, killing Pytlak, radio operator Feliks Gawlak and air gunner Jozef Janik. They found their final resting place nearby at the Woensel cemetery in graves JJ-117, 118 and 119.Flight Lieutenant Kiewnarski landed in the municipality of Son and was immediately taken prisoner of war. He ended up in the POW camp Stalag Luft III in Zagan in his German-occupied homeland of Poland.At the end of March 1944, the famous ‘great escape’ took place there, in which 76 POW pilots, including Kiewnarski, managed to escape from the camp via a tunnel. Only three of them, two Norwegians and the Dutchman Bob van der Stok, managed to reach allied territory. On Hitler's orders, 50 of the escapees were shot as a deterrent example. Among them was Kiewnarski, who was executed on 31 March 1944. He is buried in Poznań in Poland.Sergeant Frankowski also landed nearby, but managed to escape from the Germans. He walked to Belgium in a few nights and decided to ask for help there. Members of the Belgian and French resistance helped him to Bordeaux. After crossing the Pyrenees on foot, he reached neutral Spain on 29 September and was back in England a month later. He continued to live there after the war and died in 1996. Es war unvermeidlich, dass Bomber, die getroffen wurden, auch über bebauten Gebieten abstürzten und zivile Opfer forderten. Dies war das Schicksal von Woensel in der Nacht des 28. August 1942.Gegen 00:30 Uhr stürzte die Vickers-Wellington Z1245 des polnischen 305. Jagdgeschwaders auf ein Bauernhaus und weitere Häuser an der Woenselsestraat zwischen der Beekstraat und dem Eckartse Heiweg.Wim Renders (13) und vier Mitglieder der Familie Van Liempt, Vater Petrus (59), Mutter Wilhelmina (55) und ihre Töchter Catharina (30) und Maria (22), kamen dabei ums Leben.Die Maschine war um 20:45 Uhr vom englischen Heimatflughafen Hemswell zu einem Flug nach Kassel gestartet. Auf dem Rückflug wurde die Wellington von einem deutschen Nachtjäger angegriffen, geflogen von Hauptmann Siegfried Wandam. Dem polnischen Piloten Jan Pytlak gelang es, den Bomber lange genug in der Luft zu halten, um seinem Navigator Antoni Kiewnarski und dem Artillerieunteroffizier Tadeuz Frankowski die Möglichkeit zu geben, sich mit dem Fallschirm zu retten.Der Bomber stürzte dann ohne Ruder auf der Woenselsestraat ab, wobei Pytlak, der Funker Feliks Gawlak und der Bordschütze Jozef Janik ums Leben kamen. Sie fanden ihre letzte Ruhestätte auf dem nahe gelegenen Woensel-Friedhof in den Gräbern JJ-117, 118 und 119.Oberleutnant Kiewnarski landete in der Gemeinde Son und geriet sofort in Kriegsgefangenschaft. Er kam in das Kriegsgefangenenlager Stalag Luft III in Zagan in seinem von Deutschland besetzten Heimatland Polen.Ende März 1944 fand dort die berühmte "große Flucht" statt, bei der es 76 kriegsgefangenen Piloten, darunter auch Kiewnarski, gelang, durch einen Tunnel aus dem Lager zu entkommen. Nur drei von ihnen, zwei Norweger und der Niederländer Bob van der Stok, schafften es, alliiertes Gebiet zu erreichen. Auf Hitlers Befehl wurden 50 der Ausbrecher als abschreckendes Beispiel erschossen. Unter ihnen war auch Kiewnarski, der am 31. März 1944 hingerichtet wurde. Er ist im polnischen Posen (Poznań) begraben.Feldwebel Frankowski landete ebenfalls in der Nähe, konnte aber vor den deutschen Soldaten fliehen. In einigen Nächten gelangte er zu Fuß nach Belgien und beschloss, dort um Hilfe zu bitten. Mitglieder des belgischen und des französischen Widerstandes halfen ihm bis nach Bordeaux. Nachdem Frankowski die Pyrenäen zu Fuß überquert hatte, erreichte er am 29. September das neutrale Spanien und war einen Monat später wieder in England. Dort lebte er auch nach dem Krieg weiter und starb 1996. Het was onvermijdelijk dat aangeschoten bommenwerpers ook in bebouwd gebied neerstortten en hierbij burgerslachtoffers maakten. Dit lot trof Woensel in de nacht van 28 augustus 1942. Rond 00:30 uur stortte Vickers Wellington Z1245 van het Poolse 305 Squadron neer op een boerderij en woningen langs de Woenselsestraat, tussen de Beekstraat en de Eckartse Heiweg. Hierbij kwamen Wim Renders (13) en vier leden van de familie van Liempt, vader Petrus (59), moeder Wilhelmina (55) en hun dochters Catharina (30) en Maria (22), om het leven. Het toestel had thuisbasis Hemswell om 20:45 uur verlaten voor een vlucht naar Kassel. Op de terugweg werd de Wellington aangevallen door een Duitse nachtjager, gevlogen door Hauptmann Siegfried Wandam. Piloot Jan Pytlak slaagde erin om de bommenwerper lang genoeg in de lucht te houden om aan zijn navigator Antoni Kiewnarski en bommenrichter Tadeuz Frankowski de kans te geven met hun parachute te ontsnappen. Daarna stortte het stuurloos neer op de Woenselsestraat, waarbij Pytlak, radiotelegrafist Feliks Gawlak en boordschutter Jozef Janik om het leven kwamen. Zij vonden hun laatste rustplaats dichtbij op de begraafplaats Woensel in de graven JJ-117, 118 en 119. Flight Lieutenant Kiewnarski landde in de gemeente Son en raakte direct krijgsgevangen. Hij eindigde in krijgsgevangenkamp Stalag Luft III in Zagan in zijn door de Duitsers bezette vaderland Polen. Eind maart 1944 vond hier de beroemde ‘great escape’ plaats, waarbij 76 krijgsgevangen vliegers, waaronder Kiewnarski, via een tunnel uit het kamp wisten te ontsnappen. Slechts drie van hen, twee Noren en de Nederlander Bob van der Stok, wisten geallieerd gebied te bereiken. Op bevel van Hitler werden 50 van de ontsnappers als afschrikwekkend voorbeeld doodgeschoten. Onder hen ook Kiewnarski, die op 31 maart 1944 werd geëxecuteerd. Hij is in Poznan begraven. Sergeant Frankowski landde eveneens dichtbij, maar slaagde er in uit handen van de Duitsers te blijven. Hij liep in een aantal nachten naar België en besloot daar om hulp te vragen. De Belgische en Franse illegaliteit hielp hem richting Bordeaux. Na te voet de Pyreneeën te zijn overgestoken, bereikte hij het neutrale Spanje op 29 september en was een maand later terug in Engeland. Hier bleef hij na de oorlog wonen en overleed in 1996. Było nieuniknione, że bombowce, które zostały trafione, rozbiją się również na obszarach zabudowanych, powodując ofiary wśród ludności cywilnej. Taki los spotkał Woensel w nocy 28 sierpnia 1942 roku.Około godziny 00:30 Vickers Wellington Z1245 z polskiego 305 Dywizjonu rozbił się na farmie i domach wzdłuż Woenselsestraat, między Beekstraat i Eckartse Heiweg.Wim Renders (13 lat) i czworo członków rodziny Van Liempt, ojciec Petrus (59 lat), matka Wilhelmina (55 lat) i ich córki Catharina (30 lat) i Maria (22 lata), zginęli.Samolot opuścił bazę Hemswell o godzinie 20:45, by udać się do Kassel. W drodze powrotnej Wellington został zaatakowany przez niemiecki nocny myśliwiec, pilotowany przez Hauptmanna Siegfrieda Wandama. Pilotowi Janowi Pytlakowi udało się utrzymać bombowiec w powietrzu na tyle długo, by jego nawigator Antoni Kiewnarski i bombardier Tadeusz Frankowski mieli szansę uciec na spadochronach.Samolot rozbił się bez sterów na Woenselsestraat, zabijając Pytlaka, radiooperatora Feliksa Gawlaka i strzelca pokładowego Józefa Janika. Spoczęli oni w pobliżu cmentarza Woensel w grobach JJ-117, 118 i 119.Porucznik Kiewnarski wylądował w gminie Son i natychmiast został wzięty do niewoli. Trafił do obozu jenieckiego Stalag Luft III w Żaganiu w okupowanej przez Niemców Polsce.Pod koniec marca 1944 r. miała tu miejsce słynna "wielka ucieczka", w której 76 pilotów jenieckich, w tym Kiewnarski, zdołało uciec z obozu tunelem. Tylko trzem z nich, dwóm Norwegom i Holendrowi Bobowi van der Stokowi, udało się dotrzeć na terytorium aliantów. Na rozkaz Hitlera 50 uciekinierów zostało rozstrzelanych jako przykład odstraszający. Wśród nich był Kiewnarski, który został stracony 31 marca 1944 roku. Został pochowany w Poznaniu.Sierżant Frankowski również wylądował w pobliżu, ale udało mu się uciec Niemcom. W ciągu kilku nocy przedostał się do Belgii i tam postanowił poprosić o pomoc. Belgijski i francuski ruch oporu pomógł mu dotrzeć do Bordeaux. Po pieszej przeprawie przez Pireneje dotarł do neutralnej Hiszpanii 29 września, a miesiąc później wrócił do Anglii. Po wojnie nadal tam mieszkał i zmarł w 1996 roku.

 Eine Vickers-Wellington-Maschine stürzt in ein Haus voller Zivilisten Een Wellington stort neer op een huis vol burgers  Wellington uderza w dom pełen cywilów A Wellington crashes into a house full of civilians

Operation Market Garden relied heavily on the ability of the airborne forces to seize and hold a number of key bridges over rivers and canals in the Netherlands. It could however not be expected of the airborne forces to hold the bridges indefinitely. The paratroopers carried only light arms and limited supplies. This made them extremely vulnerable to armoured attacks from German forces. It was therefore vital to relieve these forces as soon as possible. This task was given to the British 30th Corps under command of general Horrocks. From a small bridgehead across the Maas-Schelde Canal just inside of Belgium, the corps launched its attack. The first objective for the 30th Corps was to relieve the airborne forces near Eindhoven within a day. The troops in Arnhem, which were the furthest away, were expected to be relieved within four days at the latest. These objectives were not achieved. The advance of the ground units took place along a narrow front. The troops depended largely on a two-lane road running north along the axis of advance. This made the 30th Corps vulnerable to German counterattacks which occurred frequently and were ferocious in nature. The advance route was under constant, murderous fire. Many lives were lost. The British and Americans therefore called it ‘Hell's Highway’. The setbacks slowed the advance of the ground troops and meant that in the end, they could not relieve the besieged airborne forces in Arnhem which led to the failure of Operation Market Garden.

To secure the strategic bridges captured earlier by airborne forces, the Allied ground troops of Operation Market Garden, created a narrow front along a two-lane road heading north. This made their advance vulnerable to counterattacks on both flanks. Soon they came under constant, murderous fire. Therefore this route became known as ‘Hell's Highway’.

Operation Market Garden relied heavily on the ability of the airborne forces to seize and hold a number of key bridges over rivers and canals in the Netherlands. It could however not be expected of the airborne forces to hold the bridges indefinitely. The paratroopers carried only light arms and limited supplies. This made them extremely vulnerable to armoured attacks from German forces. It was therefore vital to relieve these forces as soon as possible. This task was given to the British 30th Corps under command of general Horrocks.

From a small bridgehead across the Maas-Schelde Canal just inside of Belgium, the corps launched its attack. The first objective for the 30th Corps was to relieve the airborne forces near Eindhoven within a day. The troops in Arnhem, which were the furthest away, were expected to be relieved within four days at the latest. These objectives were not achieved.

The advance of the ground units took place along a narrow front. The troops depended largely on a two-lane road running north along the axis of advance. This made the 30th Corps vulnerable to German counterattacks which occurred frequently and were ferocious in nature. The advance route was under constant, murderous fire. Many lives were lost. The British and Americans therefore called it ‘Hell's Highway’.

The setbacks slowed the advance of the ground troops and meant that in the end, they could not relieve the besieged airborne forces in Arnhem which led to the failure of Operation Market Garden.

Beeldbank WO 2 – NIOD

National Liberation Museum 1944-1945

Hell’s Highway

 Le succès de l'opération Market Garden dépendait principalement de la capacité des forces aéroportées à conquérir et conserver un certain nombre de ponts stratégiques sur les rivières et canaux des Pays-Bas. Cependant, les forces aéroportées ne pouvaient pas défendre ces ponts très longtemps, puisque les parachutistes ne pouvaient porter que des armes légères et des quantités limitées de vivres. Cela les rendait très vulnérables aux attaques des divisions blindées allemandes, et il était donc vital d'aller soutenir les forces aéroportées au plus vite. Cette tâche incomba au 30e corps d'armée britannique, dirigé par le général Brian Horrocks. L'attaque fut lancée depuis une petite tête de pont du canal Meuse-Escaut, en Belgique, non loin de la frontière avec les Pays-Bas. Le premier objectif du 30e corps des troupes britanniques était de rejoindre dans la journée les forces aéroportées situées près de la ville d’Eindhoven. Les troupes situées à Arnhem, et donc un peu plus éloignées, devaient être rejointes au plus tard en quatre jours. Ces objectifs ne furent pas atteints. En effet, les troupes avancèrent sur un front étroit, suivant principalement l'axe d'une route à deux voies en direction du nord, ce qui les rendit très vulnérables aux contre-attaques allemandes violentes et répétées. Le 30e corps d'armée britannique essuya des tirs constants et meurtriers, qui firent de nombreuses victimes. Les Britanniques et les Américains surnommèrent donc cette route la « Hell's Highway » (l'autoroute de l'enfer). Les attaques ralentirent la progression des troupes à tel point qu'elles ne parvinrent pas à atteindre les forces aéroportées assiégées à Arnhem, causant ainsi l'échec de l'opération Market Garden. Operacja Market Garden zależała w ogromnej mierze na zdolności zrzuconych spadochroniarzy do przechwycenia i utrzymania szeregu kluczowych mostów nad rzekami i kanałami Holandii. Nie można natomiast było oczekiwać, że spadochroniarze utrzymają mosty w nieskończoność. Mieli tylko lekką broń i ograniczone zapasy. To narażało ich poważnie na ataki niemieckie z użyciem broni ciężkiej. Dlatego ogromne znaczenie miało jak najszybsze wsparcie tych jednostek. Zadanie zostało powierzone 30. Korpusowi Brytyjskiemu pod dowództwem generała Horrocksa. Korpus przypuścił atak z niewielkiego przyczółka po drugiej stronie kanału Maas-Schelde tuż za granicą Belgii. Pierwszym celem postawionym 30. Korpusowi było odciążenie w ciągu jednego dnia sił spadochronowych w pobliżu Eindhoven. Oddziały w najbardziej oddalonym Arnhem miały być zluzowane najpóźniej w ciągu czterech dni. Celów tych nie osiągnięto. Jednostki lądowe nacierały wąskim frontem. Oddziały w dużej mierze kierowały się dwujezdniową drogą biegnącą na północ wzdłuż osi natarcia. Układ ten naraził 30. Korpus na kontrataki niemieckie, które podejmowane były często i zaciekle. Natarcie odbywało się pod stałym, morderczym ogniem. Ofiary były wysokie. Dlatego Brytyjczycy i Amerykanie nadali drodze przydomek „Drogi do piekła”. Przeszkody te wyhamowały natarcie oddziałów lądowych. W ostatecznym rozrachunku oznaczało to, że nie mogły wesprzeć spadochroniarzy w Arnhem, a to z kolei doprowadziło do załamania się operacji Market Garden. Operatie Market Garden was erg afhankelijk van luchtlandingstroepen die een hele serie strategische bruggen over rivieren en kanalen in handen moesten krijgen en voor korte tijd zien te behouden. Het kon van deze troepen niet verwacht worden dat ze lang zouden standhouden. De parachutisten waren licht bewapend en hadden beperkte voorraad. Dit maakte hen uiterst kwetsbaar voor gepantserde eenheden van het Duitse leger. Het was daarom van vitaal belang om deze troepen zo snel mogelijk te ontzetten. Deze opdracht werd gegeven aan het Britse 30e Legerkorps onder leiding van generaal Horrocks. Vanuit een klein bruggenhoofd over het Maas-Schelde kanaal in België lanceerde het Legerkorps zijn aanval. Het eerste doel was om binnen een dag de luchtlandingstroepen bij Eindhoven te ontzetten. De troepen in Arnhem die het verst weg waren, zouden op z’n laatst na vier dagen worden ontzet. Deze doelen werden niet gehaald. De opmars van de grondtroepen verliep over een smal front, een tweebaansweg die naar het noorden liep. Dit maakte het 30e Legerkorps uiterst kwetsbaar door herhaaldelijke en felle Duitse tegenaanvallen. De opmarsroute lag constant onder moordend vuur. Velen lieten het leven. De Britten en Amerikanen noemden de weg al snel ‘Hell's Highway’. De tegenslagen stapelden zich op en vertraagden de opmars van de grondtroepen. Het resultaat was dat ze niet in staat waren de luchtlandingstroepen in Arnhem te ontzetten. Hierdoor mislukte Market Garden. Operation Market Garden beruhte in starkem Maße auf der Fähigkeit der Luftlandeeinheiten, eine Reihe strategischer Brücken über Kanäle und Flüsse in den Niederlanden einzunehmen und zu halten. Man konnte von ihnen aber nicht erwarten, die Brücken auf Dauer zu halten. Die Fallschirmjäger waren nur leicht bewaffnet und ihr Nachschub war eingeschränkt. Sie waren somit äußerst anfällig gegen deutsche Panzerangriffe. Daher war es lebenswichtig, sie so schnell wie möglich zu entlasten. Diese Aufgabe fiel dem 30. britischen Korps unter dem Kommando von General Horrocks zu. Das Korps startete seinen Angriff von einem kleinen Brückenkopf am Maas-Schelde-Kanal, gleich hinter der belgischen Grenze, aus. Innerhalb eines Tages sollte es zu den Luftlandeeinheiten bei Eindhoven und spätestens nach vier Tagen zu den Soldaten in Arnheim, die am weitesten entfernt waren, vorstoßen. Diese Ziele wurden nicht erreicht. Der Vormarsch der Bodentruppen erfolgte entlang einer schmalen Frontlinie. Sie waren weitgehend auf eine zweispurige Straße entlang der Vormarschachse in Richtung Norden angewiesen. Dadurch war das 30. Korps gegenüber den permanenten und sehr heftigen deutschen Gegenangriffen äußerst anfällig. Der stetige, mörderische Beschuss der Marschroute kostete viele Soldaten das Leben. Die Briten und Amerikaner nannten diese Straße deshalb Hell's Highway (Höllenstraße). Die Rückschläge verzögerten den Vormarsch der Bodentruppen und bedeuteten letztendlich, dass die bedrängten Luftlandeeinheiten in Arnheim nicht entlastet werden konnten und Operation Market Garden somit scheiterte. Operazione Market Garden faceva affidamento sulla capacità delle forze aviotrasportate di conquistare e mantenere un numero di ponti chiave su fiumi e canali nei Paesi Bassi. Tuttavia, non ci si poteva aspettare che le forze aviotrasportate mantenessero i ponti all’infinito. I paracadutisti avevano solo armi leggere e munizioni limitate. Questo li rese estremamente vulnerabili agli attacchi corazzati da parte di forze tedesche. Per questo motivo era virale rilevare queste forze il prima possibile. Questo compito era affidato al 30esimo Corpo d’armata britannico sotto il comando del Generale Horrocks. Da una piccola testa di ponte attraverso il canale Maas-Schelda appena all’interno del Belgio, il corpo lanciò il suo attacco. Il primo obiettivo per il 30esimo Corpo d’armata era rilevare le forze aviotrasportate vicino ad Eindhoven entro un giorno. Le truppe ad Arnhem, che erano ancora più lontane, dovevano essere rilevate entro quattro giorni. Questi obiettivi non furono raggiunti. L’avanzata delle truppe di terra avvenne su un fronte stretto. Le truppe dipendevano in larga parte da una strada di due corsie diretta a Nord lungo le assi dell’avanzata. Questo rese il 30esimo Corpo d’armata vulnerabile ai feroci contrattacchi tedeschi che avvenivano di frequente. La strada dell’avanzata era dunque sotto un costante e pericoloso fuoco nemico. Molti soldati morirono. I britannici e gli americani la chiamarono ‘Autostrada dell’inferno’. Queste battute d’arresto rallentarono l’avanzata delle truppe di terra; alla fine, esse non poterono rilevare le truppe aviotrasportate sotto assedio ad Arnhem, che portò al fallimento dell’operazione Market Garden. Operation Market Garden relied heavily on the ability of the airborne forces to seize and hold a number of key bridges over rivers and canals in the Netherlands. It could however not be expected of the airborne forces to hold the bridges indefinitely. The paratroopers carried only light arms and limited supplies. This made them extremely vulnerable to armoured attacks from German forces. It was therefore vital to relieve these forces as soon as possible. This task was given to the British 30th Corps under command of general Horrocks. From a small bridgehead across the Maas-Schelde Canal just inside of Belgium, the corps launched its attack. The first objective for the 30th Corps was to relieve the airborne forces near Eindhoven within a day. The troops in Arnhem, which were the furthest away, were expected to be relieved within four days at the latest. These objectives were not achieved. The advance of the ground units took place along a narrow front. The troops depended largely on a two-lane road running north along the axis of advance. This made the 30th Corps vulnerable to German counterattacks which occurred frequently and were ferocious in nature. The advance route was under constant, murderous fire. Many lives were lost. The British and Americans therefore called it ‘Hell's Highway’. The setbacks slowed the advance of the ground troops and meant that in the end, they could not relieve the besieged airborne forces in Arnhem which led to the failure of Operation Market Garden.

 L’autoroute de l’enfer Droga do piekła Hell’s Highway Hell's Highway L’autostrada dell’inferno Hell’s Highway

Despite the huge importance of Antwerp the Allied focused their advance in early September 1944 further to the east, with Operation Market Garden. The frontline around Antwerp remained almost unchanged for a month. By the end of September the Canadian troops went into action to change this situation. On 28 September 1944 the 2nd Canadian Infantry Division crossed the Antwerp-Turnhout Canal and started its offensive to clear the Scheldt river. At first progress was slow and steady but as the Canadians approached the village of Woensdrecht they were brought to a halt. The battle of Woensdrecht started on 7 October 1944. The opposing forces were well match in terms of numbers but the Canadian forces enjoyed a superiority in artillery and air support. On the other hand many of the Canadian soldiers were very inexperienced. The German defenders of Woensdrecht on the other hand were veterans of several battles and included the elite 6th Fallschirmjäger Regiment which was known for its fanaticism. On Friday 13 October, one of the bloodiest battles took place. On this day the Canadian Black Watch Regiment made an attack across an open field against well prepared German positions. The result was devastating. The Black Watch lost 183 men of which 56 dead. Ever since this day is known by the Canadian soldiers as Black Friday. Despite the heavy losses, the Canadians captured Woensdrecht on 23 October, effectively cutting off the German forces in South-Beveland and Walcheren. The monument that can be seen on this location is dedicated to the Canadian troops that fought and died for the liberation of Woensdrecht.

Woensdrecht was an important town for the Allies since it was the only land entrance to South-Beveland and Walcheren. If the Canadians could capture the town the German forces to the west would be cut off from the rest of their army. Woensdrecht was the first key objective for safeguarding the Scheldt estuary.

Despite the huge importance of Antwerp the Allied focused their advance in early September 1944 further to the east, with Operation Market Garden. The frontline around Antwerp remained almost unchanged for a month. By the end of September the Canadian troops went into action to change this situation.

On 28 September 1944 the 2nd Canadian Infantry Division crossed the Antwerp-Turnhout Canal and started its offensive to clear the Scheldt river. At first progress was slow and steady but as the Canadians approached the town of Woensdrecht they were brought to a halt. Woensdrecht was an important town since it was the only land entrance to South-Beveland and Walcheren. If the Canadians could capture the town the German forces to the west would be cut off from the rest of their army.

The battle of Woensdrecht started on 7 October 1944. The opposing forces were well match in terms of numbers but the Canadian forces enjoyed a superiority in artillery and air support. On the other hand many of the Canadian soldiers were very inexperienced. The German defenders of Woensdrecht on the other hand were veterans of several battles and included the elite 6th Fallschirmjäger Regiment which was known for its fanaticism.

On Friday 13 October, one of the bloodiest engagements of the battle was fought. On this day the Canadian Black Watch Regiment made an attack across an open field against well prepared German positions. The result was devastating. The Black Watch lost 183 men of which 56 dead. Ever since this day is known by the Canadian soldiers as Black Friday. Despite the heavy losses, the Canadians captured Woensdrecht on 16 October, effectively cutting off the German forces in South-Beveland and Walcheren.

The monument that can be seen on this location is dedicated to the Canadian troops that fought and died for the liberation of Woensdrecht.

NIOD

Verzetsmuseum Friesland

The battle of Woensdrecht

Au début du mois de septembre 1944, malgré l’importance d’Anvers, les Alliés concentrent leur offensive plus à l’est avec l’opération Market Garden. La ligne de front près d’Anvers reste quasiment la même pendant un moins, puis, fin septembre, les troupes canadiennes se mettent en action pour faire évoluer la situation. Le 28 septembre 1944, la 2e division d’infanterie canadienne traverse le canal Anvers-Turnhout et passe à l’offensive dans l’objectif de sécuriser l’Escaut. Après une progression lente mais régulière, la division subit un coup d’arrêt à l’approche de Woensdrecht. Woensdrecht est une ville importante, car étant l'unique point d’accès terrestre à Zuid-Bevelan et Walcheren, sa prise par les Canadiens permettrait de couper les forces allemandes situées à l’ouest de la ville du reste de la Wehrmacht. La bataille de Woensdrecht démarre le 7 octobre 1944. Si les forces en présence disposent d'un nombre de soldats équivalent, les Canadiens bénéficient d’une supériorité aérienne et en artillerie,même si une grande partie des soldats canadiens sont très inexpérimentés. À l’inverse, les soldats allemands ont participé à de nombreux combats, en particulier les troupes d'élite du 6e Régiment de Fallschirmjäger, connues pour leur fanatisme. L'un des affrontements les plus sanglants de la bataille a lieu le vendredi 13 octobre, lorsque le régiment canadien Black Watch attaque à travers champ des positions allemandes bien préparées. Le résultat est dévastateur. La Black Watch perdra au total 183 hommes, dont 56 seront tués. Depuis lors, ce jour est connu des soldats canadiens sous le nom de Black Friday (vendredi noir). Malgré de lourdes pertes, les Canadiens parviennent à s’emparer de Woensdrecht le 16 octobre, isolant ainsi les forces allemandes qui occupaient Zuid-Bevelan et Walcheren. W dniu 28 września 2 kanadyjska dywizja piechoty przekroczyła kanał Antwerpia-Turnhout i rozpoczęła ofensywę, by oczyścić rzekę Skaldę. Początkowo postęp był powolny, ale nieustanny, jednak podszedłszy do miasta Woensdrecht Kanadyjczycy zostali zatrzymani. Woensdrecht było ważnym miastem z uwagi na to, że tędy wiódł jedyny szlak lądowy do regionu Południowego Beveland i Walcheren. Gdyby Kanadyjczykom udało się przechwycić miasto, siły niemieckie po zachodniej stronie zostałyby odcięte od pozostałej części armii. Bitwa o Woensdrecht rozpoczęła się w dniu 7 października 1944r. Liczebność wojsk po obu stronach była podobna, ale Kanadyjkom przewagę dawała artyleria i wsparcie z powietrza. Jednakże, wielu żołnierzy kanadyjskich było bardzo niedoświadczonych, podczas gdy niemieccy obrońcy Woensdrecht byli weteranami kilku bitew, a wśród nich znajdował się znany z fanatyzmu, elitarny 6 pułk fallschirmjager. W piątek, 13 października, stoczono jedną z najkrwawszych potyczek bitwy. Tego dnia, pułk Czarnej Straży zaatakował dobrze przygotowane pozycje niemieckie pokonując około 1.000 metrów otwartej przestrzeni. Rezultat był dewastujący. Czarna Straż straciła 183 ludzi, z czego 56 poległo. Jedna z kompanii ruszyła w składzie około 90 ludzi, a do końca dnia pozostało z nich zaledwie 4 osoby. Odtąd dzień ten stał się dla kanadyjskich żołnierzy Czarnym Piątkiem. Pomimo ciężkich strat, w dniu 16 października Kanadyjczycy opanowali Woensdrecht skutecznie odcinając siły niemieckie znajdujące się w regionie Południowego Beveland i Walcheren. Ondanks het grote belang van Antwerpen, richtten de geallieerden hun opmars begin september 1944 richting het oosten, met Operatie Market Garden. De frontlinie rond Antwerpen bleef gedurende een maand nagenoeg ongewijzigd. Tegen het eind van september kwamen de Canadese troepen in actie om deze situatie te doorbreken. Op 28 september 1944 stak de 2e Canadese Infanteriedivisie het Antwerpen-Turnhout Kanaal over en begon zijn aanval op de Scheldemonding. In het begin ging het voorspoedig, maar toen ze Woensdrecht naderden stokte de opmars. De Slag om Woensdrecht begon op 7 oktober 1944. De tegenstanders waren in aantallen aan elkaar gewaagd, maar de Canadezen hadden de overhand dankzij artillerie en luchtsteun. Hier tegenover stond wel dat veel van de Canadese soldaten nog erg onervaren waren. De Duitse verdedigers daarentegen waren veteranen van diverse veldslagen zoals het 6e Fallschirmjäger Regiment dat berucht was om zijn fanatisme. Op vrijdag 13 oktober vond één van de bloedigste gevechtsacties plaats. Het Canadese Black Watch Regiment voerde een frontale aanval uit over een open veld tegenover goed voorbereidde Duitse posities. Het resultaat was een ramp. De Black Watch verloor 183 man, waaronder 56 doden. Sindsdien staat deze dag bij Canadese soldaten bekend als zwarte vrijdag. Ondanks de zware verliezen, veroverden de Canadezen Woensdrecht op 23 oktober waarmee ze de Duitse troepen in Zuid-Beveland en Walcheren isoleerden. Het monument op deze locatie is opgedragen aan de Canadese soldaten die hier vochten en stierven voor de bevrijding van Woensdrecht.<div data-youtube-video=""><iframe class="video" width="640" height="480" allowfullscreen="false" src="https://youtube.com/embed/HPdL4kK6As4" start="0"></iframe></div><div data-youtube-video=""><iframe class="video" width="640" height="480" allowfullscreen="false" src="https://www.youtube.com/embed/Iu9WYpABNRE " start="0"></iframe></div> Trotz der großen strategischen Bedeutung Antwerpens konzentrierten sich die Kriegsanstrengungen der Alliierten mit der Operation Market Garden Anfang September 1944 auf ein Gebiet weiter östlich. Der Frontverlauf bei Antwerpen blieb einen Monat lang nahezu unverändert. Erst Ende September setzten die kanadischen Truppen alles daran, diese Situation zu ändern. Am 28. September 1944 überquerte die 2. kanadische Infanteriedivision den Antwerpen-Turnhout-Kanal und startete damit ihre Offensive zur Sicherung der Schelde. Anfangs gelang es den Truppen, langsam, aber stetig vorzurücken, doch als die Kanadier das Dorf Woensdrecht erreichten, stießen sie auf heftigen Widerstand. Die Schlacht um Woensdrecht begann am 7. Oktober 1944. Die gegnerischen Streitkräfte waren einander zahlenmäßig ebenbürtig, aber die kanadischen Truppen konnten nicht nur auf Artillerie-, sondern auch auf Luftunterstützung bauen. Andererseits waren viele der kanadischen Soldaten jung und unerfahren, während es sich bei den deutschen Besatzern von Woensdrecht um Veteranen mehrerer Schlachten handelte, darunter auch die Elitesoldaten des 6. Fallschirmjägerregiments, die für ihren Fanatismus berüchtigt waren. Am Freitag, den 13. Oktober fand eines der blutigsten Gefechte dieser Schlacht statt. An diesem Tag startete das kanadische Black Watch Regiment einen Angriff über offenes Land gegen gut verschanzte deutsche Stellungen – mit verheerendem Ergebnis: Das Black Watch Regiment hatte 56 Tote und 127 Verwundete zu beklagen. Seitdem ist dieser Tag unter kanadischen Soldaten als »Black Friday« bekannt. Trotz der schweren Verluste gelang es den Kanadiern, Woensdrecht am 23. Oktober einzunehmen und die deutschen Truppen in Süd-Beveland und Walcheren vom Rest ihrer Armee abzuschneiden. Das hiesige Kriegsdenkmal ist den kanadischen Truppen gewidmet, die für die Befreiung von Woensdrecht bis in den Tod gekämpft haben. Nonostante l’enorme importanza di Anversa, gli alleati concentrarono la loro avanzata del settembre 1944 verso est, con l’operazione Market Garden. La linea del fronte vicino ad Anversa rimase quasi la stessa per un mese. Alla fine di settembre le truppe canadesi si misero in azione per smuovere la situazione. Il 28 settembre 1944 la seconda Divisione di fanteria canadese attraversò il canale di Anversa-Turnhout e iniziò la sua offensiva per sgomberare la Schelda. All’inizio l’avanzata era lenta e continua, ma vicino alla città di Woensdrecht essa si fermò. Woensdrecht era una città importante perché era l’unica entrata di terra al Sud-Beveland e a Walcheren. Se i canadesi avessero conquistato la città, le forze tedesche ad ovest sarebbero state tagliate fuori dal resto dell’esercito. La battaglia di Woensdrecht iniziò il 7 ottobre 1944. Le forze erano paritarie in termini di numero, ma le forze canadesi erano superiori in artiglieria e supporto aereo. D’altro canto, molti soldati canadesi erano inesperti. I difensori tedeschi di Woensdrecht, invece, erano veterani di molte battaglie e comprendevano il sesto reggimento Fallschirmjäger, noto per il suo fanatismo. Venerdì 17 ottobre si combatté uno degli scontri più sanguinosi della battaglia; il reggimento canadese Black Watch fece un attacco in campo aperto contro delle posizioni tedesche ben preparate. Il risultato fu devastante. Il Black Watch perse 183 uomini, di cui 56 morirono. Da quel giorno in poi, questo giorno è noto ai soldati come Venerdì Nero. Nonostante le gravi perdite, i canadesi conquistarono Woensdrecht il 16 ottobre, tagliando efficacemente le linee tedesche nel Sud-Beveland e a Walcheren. Il monumento che è visibile in questa località è dedicato alle truppe canadesi che combatterono e morirono per la liberazione di Woensdrecht.

 Bataille de Woensdrecht Bitwa o Woensdrecht De Slag om Woensdrecht Schlacht um Woensdrecht La battaglia di Woensdrecht

In the permanent exhibition 'Camp Vught: seven seasons and 32,000 stories', visitors can explore the history of the Camp through personal stories and objects relating to people from up to 36 different nationalities. Special attention is paid to the roles people were forced, or not, to assume: that of victim, perpetrator, bystander and helper.Outside, there are reconstructions and a stone model showing all the Camp's buildings at that time. The reconstructed barracks show how prisoners lived in Camp Vught, and covers half the original size: a sleeping area with 240 bunk beds, a living area, a toilet and washroom. Every hundred metres there was a watchtower with guards wielding machine guns and floodlights.At the edge of the compound is the children's memorial on which are written the names of the children murdered in Sobibor extermination camp, located in occupied Poland in June 1943. Research shows that at least 1,296 children were involved, and were gassed, along with one or both parents, after their arrival, making a total of 3,014 people killed.Digital card indexBy entering their own data (age, gender and province), visitors can 'meet' a prisoner with a similar background, meanwhile on the wall, the dates, numbers and types of prisoners are projected continuously. Thus, the number of 32,000 prisoners gives way to 32,000 stories: people like you and me. This section is further complemented by dates, biographies and photos of prisoners.ReflectionFinally, visitors enter the here and now, in a space with several short films. First, some 'third-generation' portraits: how does the war live on in families? After this, three semicircles invite visitors to watch the other films quietly, with iconic photos of brave people as well as portraits of everyday people faced with different choices. The last film shows three fictional scenes, in which the characters are victims, perpetrators or bystanders - or are they?<iframe src="https://www.youtube.com/embed/tBPAN1iRXtg?showinfo=0" frameborder="0" class="ql-video"></iframe><div data-youtube-video=""><iframe class="video" width="640" height="480" allowfullscreen="false" src="https://www.youtube.com/embed/blBqptlnXMw" start="0"></iframe></div>

The Camp Vught National Memorial (Nationaal Monument Kamp Vught ) is located on part of the former SS camp Konzentrationslager Herzogenbusch, also known as Camp Vught (January 1943 – September 1944).

The combined memorial centre and museum features various exhibitions, a memorial room and wall of reflection. The museum is spread out over several buildings and outdoor areas. A model of the camp, made of natural stone, shows the extensive size of the camp and the many buildings it included. The watchtowers, which were built a hundred meters apart, have been reconstructed. The barracks, rebuilt at half their original size, show how the prisoners lived. The Children’s Memorial lists the names and ages of the 1,269 Jewish children who were deported in June 1943. There is also a crematorium, where the bodies of prisoners who died or were executed at the camp were burned. The Execution Area is located in the woods, at about a 15-minute walk from the museum. A memorial has been erected here that displays the names of the 329 prisoners who were executed at this site.

Nationaal Monument Kamp Vught

Camp Vught National Memorial

In der Dauerausstellung "Camp Vught: sieben Jahreszeiten und 32.000 Geschichten" können Sie die Geschichte von Camp Vught anhand von persönlichen Geschichten und Gegenständen nachvollziehen. Geschichten über Menschen mit bis zu 36 verschiedenen Nationalitäten. Besonderes Augenmerk wird auf die Rollen gelegt, die die Menschen gezwungenermaßen oder unfreiwillig einnehmen mussten: die des Opfers, des Täters, des Beobachters und des Helfers.Im Außenbereich befinden sich Rekonstruktionen und ein steinernes Modell, das alle Gebäude der damaligen Zeit zeigt. Die rekonstruierten Baracken zeigen, wie die Häftlinge im Lager Vught untergebracht waren. Die Rekonstruktion umfasst die Hälfte der ursprünglichen Größe: einen Schlafbereich mit 240 Etagenbetten, einen Wohnbereich, eine Toilette und einen Waschraum. Alle hundert Meter gab es einen Wachturm. In ihm standen Wachen mit Maschinengewehren und Scheinwerfern.Am Rande des Geländes befindet sich die Gedenkstätte für die Kinder. Auf dem Mahnmal stehen die Namen der Kinder, die im Juni 1943 im Vernichtungslager Sobibor im besetzten Polen ermordet wurden. Aus Untersuchungen wissen wir, dass mindestens 1.296 Kinder betroffen waren. Sie wurden nach ihrer Ankunft mit einem oder beiden Elternteilen vergast: insgesamt 3.014 Menschen.Digitale KarteiDurch Eingabe der eigenen Daten (Alter, Geschlecht und Bundesland) "trifft" man einen Häftling mit ähnlichem Hintergrund. An der Wand werden fortlaufend Daten, Anzahl und Art der Häftlinge projiziert. Aus der Zahl von 32.000 Häftlingen werden so 32.000 Geschichten: Menschen wie du und ich. Ergänzt wird dieser Bereich durch Daten, Biografien und Fotos von Häftlingen.NachdenkenSchließlich gelangen Sie in das Hier und Jetzt, in einen Raum mit mehreren Kurzfilmen. Zunächst einige Porträts der "dritten Generation": Wie lebt der Krieg in den Familien weiter? Danach laden drei Halbkreise dazu ein, die anderen Filme in Ruhe anzuschauen. Sie zeigen ikonische Fotos von mutigen Menschen sowie Porträts von Menschen, die im Alltag vor verschiedenen Entscheidungen stehen. Der letzte Film zeigt drei fiktive Szenen, in denen die Figuren Opfer, Täter oder Zuschauer sind - oder sind sie es?<div data-youtube-video=""><iframe class="video" width="640" height="480" allowfullscreen="false" src="https://www.youtube.com/embed/tBPAN1iRXtg" start="0"></iframe></div> In de vaste expositie 'Kamp Vught: zeven seizoenen en 32.000 verhalen' doorloop je aan de hand van persoonlijke verhalen en voorwerpen de geschiedenis van Kamp Vught. Verhalen over mensen met wel 36 verschillende nationaliteiten. Bijzonder is de aandacht voor de rollen die mensen al dan niet gedwongen innamen: die van slachtoffer, dader, omstander en helper.Buiten zie je reconstructies en een stenen maquette met alle toenmalige gebouwen. De nagebouwde barak laat zien hoe de gevangenen in Kamp Vught moesten verblijven. De reconstructie beslaat de helft van de oorspronkelijke grootte: een slaapgedeelte met 240 stapelbedden, een verblijfsruimte, een toilet- en wasruimte. Om de honderd meter stond een wachttoren. Hierin stonden bewakers met mitrailleurs en schijnwerpersAan de rand van het terrein is het kindergedenkteken. Op het monument staan de namen van kinderen die in juni 1943 zijn vermoord in vernietigingskamp Sobibor in bezet Polen. Uit onderzoek weten we dat het om minstens 1.296 kinderen gaat. Zij werden met een of beide ouders na aankomst vergast: in totaal 3.014 mensen.Digitale kaartenbakDoor het ingeven van je eigen data (leeftijd, geslacht en provincie) 'ontmoet' je een gevangene met een vergelijkbare achtergrond. Op de muur worden doorlopend data, aantallen en typen gevangenen geprojecteerd. Zo maakt het getal van 32.000 gevangenen plaats voor 32.000 verhalen: mensen zoals jij en ik. Dit onderdeel wordt verder aangevuld met data, biografieën en foto's van gevangenen.ReflectieTot slot kom je in het hier en nu, in een ruimte met meerdere korte films. Als eerste enkele 'derde generatie'-portretten: hoe leeft de oorlog door in de families?&nbsp;Drie halfronde cirkels nodigen je hierna uit om de andere films rustig te bekijken, met iconische foto's van moedige mensen én&nbsp;portretten van alledaagse mensen die voor verschillende keuzes werden gesteld. De laatste film toont drie fictieve scènes, waarin de personages slachtoffer, dader of omstander zijn - of toch niet?&nbsp;<div data-youtube-video=""><iframe class="video" width="640" height="480" allowfullscreen="false" src="https://www.youtube.com/embed/tBPAN1iRXtg" start="0"></iframe></div><div data-youtube-video=""><iframe class="video" width="640" height="480" allowfullscreen="false" src="https://www.youtube.com/embed/blBqptlnXMw" start="0"></iframe></div>

 Nationale Gedenkstätte Camp Vught Nationaal Monument Kamp Vught

End of the advance On 5 October 1944, Alphen and the surrounding area had been liberated but the planned breakthrough towards Tilburg had stalled and the British-Polish advance had come to a standstill. The 1st Polish Armoured Division of Major General Stanisław Maczek had now been fighting almost continuously for eight weeks. The losses of soldiers had increased so much that it was questionable whether the division could continue to participate in the fight against the German occupiers.Bad news Maczek sent the deputy commander of the 10th Armoured Cavalry Brigade, Lieutenant Colonel Antoni Grudziński, to London with the official figures. They were shocking: the tank units were a quarter smaller than at the start in Normandy. As every tank crew member has a task, every wounded or killed soldier meant a tank could not be thrown into battle. The figures for the infantry, the foot soldiers, were even more alarming. In total, Maczek was short 800 men, about one battalion. In other words, instead of four infantry battalions, he now had to fight with three. Worse still, if losses continued at the same rate, the only Polish division in Western Europe would only have a few weeks left. The three weeks of relative peace around Alphen came just in time.What next? Because Poland was occupied by Germany, it was impossible to replenish the losses from the homeland, therefore a special solution was chosen. Because the place of residence of Polish men had been incorporated into the Third Reich, many originally Polish men fought in the German army. When the Allies captured these so-called Volksdeutsche, they gave them the choice to either spend the rest of the war in captivity, or to fight with their compatriots against the Wehrmacht. Thanks to this emergency measure, and also replenishments from England, the worst deficit was ultimately alleviated.On to Breda The division was therefore ready just in time for the next phase, Operation Breda, which started on 27 October 1944. Although it would never reach full strength, the 1st Polish Armoured Division was able to continue on to fulfil its task as part of the Canadian liberation army until the end of the war.

Polish graves in Alphen

A Polish prisoner of war who had to serve in the German army, meets with Polish soldiers from the Maczek Division. 

A Sherman tank from the 2nd Armoured Division enters Alphen on October 5th, 1944

A unique solution to a difficult problem

End of the advance On 5 October 1944, Alphen and the surrounding area had been liberated but the planned breakthrough towards Tilburg had stalled and the British-Polish advance had come to a standstill. The 1st Polish Armoured Division of Major General Stanisław Maczek had now been fighting almost continuously for eight weeks. The losses of soldiers had increased so much that it was questionable whether the division could continue to participate in the fight against the German occupiers.Bad news Maczek sent the deputy commander of the 10th Armoured Cavalry Brigade, Lieutenant Colonel Antoni Grudziński, to London with the official figures. They were shocking: the tank units were a quarter smaller than at the start in Normandy. As every tank crew member has a task, every wounded or killed soldier meant a tank could not be thrown into battle. The figures for the infantry, the foot soldiers, were even more alarming. In total, Maczek was short 800 men, about one battalion. In other words, instead of four infantry battalions, he now had to fight with three. Worse still, if losses continued at the same rate, the only Polish division in Western Europe would only have a few weeks left. The three weeks of relative peace around Alphen came just in time.What next? Because Poland was occupied by Germany, it was impossible to replenish the losses from the homeland, therefore a special solution was chosen. Because the place of residence of Polish men had been incorporated into the Third Reich, many originally Polish men fought in the German army. When the Allies captured these so-called Volksdeutsche, they gave them the choice to either spend the rest of the war in captivity, or to fight with their compatriots against the Wehrmacht. Thanks to this emergency measure, and also replenishments from England, the worst deficit was ultimately alleviated.On to Breda The division was therefore ready just in time for the next phase, Operation Breda, which started on 27 October 1944. Although it would never reach full strength, the 1st Polish Armoured Division was able to continue on to fulfil its task as part of the Canadian liberation army until the end of the war. Ende des Vormarsches Es war der 5. Oktober 1944. Das Dorf Alphen in Brabant in den Niederlanden und die Umgebung waren befreit, aber der geplante Durchbruch nach Tilburg war ins Stocken geraten und der britisch-polnische Vormarsch zum Stillstand gekommen. Die 1. polnische Panzerdivision von Generalmajor Stanisław Maczek kämpfte nun schon seit acht Wochen fast ununterbrochen. Die Verluste an Soldaten hatten so stark zugenommen, dass es fraglich war, ob sich die Division weiterhin am Kampf gegen die deutschen Besatzer beteiligen können würde.Schlechte Nachrichten Generalmajor Maczek schickte den stellvertretenden Kommandeur der 10. gepanzerten Kavalleriebrigade, Oberstleutnant Antoni Grudziński, mit den offiziellen Zahlen nach London. Sie waren geradezu schockierend. Die Panzereinheiten waren um ein Viertel kleiner als beim Start der Befreiung Westeuropas in der Normandie. Da jedes Besatzungsmitglied eine ihm zugewiesene Aufgabe hatte, bedeutete jeder Verwundete oder Gefallene, dass ein Panzer nicht in die Schlacht genutzt werden konnte. Die Zahlen für die Infanterie, die Fußsoldaten, waren noch alarmierender. Insgesamt fehlten Maczek 800 Mann, das entsprach etwa einem ganzen Bataillon. Mit anderen Worten: Statt mit vier Infanteriebataillonen musste er mit nur drei Bataillonen kämpfen. Noch schlimmer war, dass die einzige polnische Division in Westeuropa nur noch wenige Wochen zur Verfügung hatte, wenn die Verluste so hoch blieben. Da kamen die drei Wochen relativer Ruhe um Alphen gerade recht.Wie geht es weiter? Da Polen von Deutschland besetzt war, war es unmöglich, die Verluste mit neuen Rekruten aus der Heimat auszugleichen. Letztlich wurde eine ganz besondere Lösung gewählt. Relativ viele ursprünglich polnische Männer kämpften in der deutschen Armee, weil ihr Wohnort in das Dritte Reich eingegliedert worden war. Wann immer diese sogenannten Volksdeutschen in Gefangenschaft gerieten, wurden sie vor die Wahl gestellt: den Rest des Krieges in Gefangenschaft zu verbringen oder mit ihren Landsleuten gegen die Wehrmacht zu kämpfen. Dank dieser Notmaßnahme und dank der Nachschublieferungen aus England konnte schließlich die schlimmste Not der Truppen gelindert werden.Weiter nach Breda Die Division war gerade rechtzeitig wieder kampfbereit für die nächste Phase des Krieges, die Operation Breda, welche am 27. Oktober 1944 begann. Obwohl sie nie ihre volle Stärke erreichen würde, konnten die Mitglieder der 1. polnischen Panzerdivision ihre Aufgabe als Teil der kanadischen Befreiungsarmee bis zum Ende des Krieges erfüllen. Einde van de opmars Het is 5 oktober 1944. Alphen en omgeving zijn bevrijd, maar de geplande doorbraak richting Tilburg is vastgelopen en de Brits-Poolse opmars komt tot stilstand. De 1e Poolse Pantserdivisie van generaal-majoor Stanisław Maczek heeft nu al acht weken lang bijna continue gevochten. De verliezen aan militairen zijn zo hoog opgelopen dat het de vraag is of de divisie nog wel verder kan meedoen aan de strijd tegen de Duitse bezetter.Slecht nieuws Maczek stuurt de plaatsvervangend commandant van de 10e Pantser Cavaleriebrigade, luitenant-kolonel Antoni Grudziński, naar Londen met de officiële cijfers. Die zijn ronduit schokkend. De tankeenheden zijn een kwart kleiner dan bij de start in Normandië. Aangezien ieder bemanningslid een taak heeft, betekent iedere gewonde of gesneuvelde dat een tank niet in de strijd kan worden geworpen. Bij de infanterie, de voetsoldaten, zijn de cijfers nog schrikbarender. In totaal komt Maczek hier 800 man, ongeveer één bataljon, tekort. Anders gezegd, in plaats van met vier infanteriebataljons moet hij nu met drie vechten. Erger nog, als de verliezen in dit tempo doorgaan, heeft de enige Poolse divisie in West-Europa nog maar enkele weken te gaan. De drie weken durende betrekkelijke rust rond Alphen komt dan ook net op tijd.Hoe verder? Omdat Polen door Duitsland is bezet, is het onmogelijk om de verliezen vanuit het vaderland aan te vullen. Uiteindelijk wordt voor een heel bijzondere oplossing gekozen. In het Duitse leger vechten relatief veel van origine Poolse mannen omdat hun woonplaats inmiddels is ingelijfd bij het Derde Rijk. Wanneer deze zogenaamde Volksduitsers gevangen worden genomen, krijgen ze de keuze: de rest van de oorlog in gevangenschap doorbrengen of met hun landgenoten meevechten tegen de Wehrmacht. Uiteindelijk kan dankzij deze noodgreep, en dankzij aanvullingen vanuit Engeland, de ergste nood worden gelenigd.Op naar Breda De divisie is zo net op tijd gereed voor de volgende fase, Operatie Breda, die op 27 oktober 1944 van start gaat. Hoewel ze nooit op volle sterkte zal komen, kan de 1e Poolse Pantserdivisie tot het einde van de oorlog toch haar taak blijven vervullen als onderdeel van het Canadese bevrijdingsleger. Koniec natarcia 5 października 1944 r. Alphen i okolice zostały wyzwolone, ale planowany przełom w kierunku Tilburga utknął w martwym punkcie, a brytyjsko-polskie natarcie utknęło w martwym punkcie. 1 Polska Dywizja Pancerna generała dywizji Stanisława Maczka walczyła niemal nieprzerwanie od ośmiu tygodni. Straty żołnierzy wzrosły tak bardzo, że wątpliwe było, czy dywizja będzie w stanie dalej uczestniczyć w walce z niemieckim okupantem.Złe wieści Maczek wysłał do Londynu zastępcę dowódcy 10 Brygady Kawalerii Pancernej, podpułkownika Antoniego Grudzińskiego, z oficjalnymi danymi. Były one szokujące: jednostki czołgów były o jedną czwartą mniejsze niż na starcie w Normandii. Ponieważ każdy członek załogi czołgu ma swoje zadanie, każdy ranny lub zabity żołnierz oznaczał, że czołgu nie można było rzucić do walki. Dane dotyczące piechoty były jeszcze bardziej alarmujące. W sumie Maczkowi brakowało 800 ludzi, czyli około jednego batalionu. Innymi słowy, zamiast czterech batalionów piechoty musiał teraz walczyć z trzema. Co gorsza, jeśli straty utrzymają się na tym samym poziomie, jedynej polskiej dywizji w Europie Zachodniej pozostanie zaledwie kilka tygodni. Trzy tygodnie względnego spokoju wokół Alphen nadeszły w samą porę.Co dalej? Ponieważ Polska była okupowana przez Niemcy, nie można było uzupełnić strat z ojczyzny, dlatego wybrano specjalne rozwiązanie. Ponieważ miejsce zamieszkania Polaków zostało włączone do III Rzeszy, wielu pierwotnie polskich mężczyzn walczyło w armii niemieckiej. Kiedy alianci pojmali tych tzw. volksdeutschów, dali im wybór: albo spędzą resztę wojny w niewoli, albo będą walczyć ze swoimi rodakami przeciwko Wehrmachtowi. Dzięki temu nadzwyczajnemu środkowi, a także uzupełnieniom z Anglii, najgorszy deficyt został ostatecznie złagodzony.Do Bredy Dywizja była zatem gotowa w samą porę na kolejną fazę, operację Breda, która rozpoczęła się 27 października 1944 roku. Chociaż nigdy nie osiągnęła pełnej siły, 1. Polska Dywizja Pancerna była w stanie kontynuować swoje zadanie jako część kanadyjskiej armii wyzwoleńczej do końca wojny.

 Eine einzigartige Lösung für ein schwieriges Problem Een unieke oplossing voor een lastig probleem Unikalne rozwiązanie trudnego problemu. A unique solution to a difficult problem

Prisoners Just after the liberation of Geertruidenberg on Sunday 5 November by the 10th Dragoners, part of the 1st Polish Armoured Division of Major General Stanisław Maczek, two stranded German soldiers had to be picked up. They were 19-year-old Obergefreiter (corporal) Rolf Lorenz from Dresden, and 31-year-old Obergefreiter Alfred Bachmann from Coburg. The two had gone into hiding a few days earlier in the hay barn of Jan van Dongen's farm, located on the part of the Venestraat west of the Sint Gertrudis Church (called 'Achter de kerk' or 'De Kat').Incident As a child, local historian Bas Zijlmans witnessed a striking incident during this action, which he describes in his own words:On the eastern part of the Venestraat (the extension of the Markt in front of the church mentioned) a Brencarrier was parked under the trees on the other side of our house (Venestraat 11), where a few armed Polish soldiers got out. Chased by a group of curious people via the ‘Kerkenhoek’, they went to the farm of Jan van Dongen. A little later they returned with the two German soldiers who were in hiding there and were been taken prisoner. The German soldiers, with their hands folded behind their necks and the rifle of the ‘underground’ Bergenaar Jan Waalwijk pressed in their backs, accompanied by a cheering crowd, resignedly submitted to their fate! When they arrived at the Brencarrier one of the prisoners of war was suddenly attacked by a civilian. But before he had realised what he was doing, he himself was knocked out by the Polish infantryman, W. Borkowski. The German soldiers were then treated very well by the Polish forces, they were given cigarettes and knew they were safe!Mementos Today, the houses in front of which the Brencarrier stood, the church and the farm have been demolished. Bas Zijlmans was later given two silver pins, which the German soldiers had worn on their uniforms, from the daughter of Jan van Dongen (see photo).

Liberation on November 5th 1944

The pins

Saved by the enemy

Prisoners Just after the liberation of Geertruidenberg on Sunday 5 November by the 10th Dragonders, part of the 1st Polish Armoured Division of Major General Stanisław Maczek, two stranded German soldiers had to be picked up. They were 19-year-old Obergefreiter (corporal) Rolf Lorenz from Dresden, and 31-year-old Obergefreiter Alfred Bachmann from Coburg. The two, had gone into hiding a few days earlier in the hay barn of Jan van Dongen's farm, located on the part of the Venestraat west of the Sint Gertrudis Church (called 'Achter de kerk' or 'De Kat').Incident As a child, local historian Bas Zijlmans witnessed a striking incident during this action, which he describes in his own words:On the eastern part of the Venestraat (the extension of the Markt in front of the church mentioned) a Brencarrier was parked under the trees on the other side of our house (Venestraat 11), where a few armed Polish soldiers got out. Chased by a group of curious people via the ‘Kerkenhoek’, they went to the farm of Jan van Dongen. A little later they returned with the two German soldiers who were in hiding there and were been taken prisoner. The German soldiers, with their hands folded behind their necks and the rifle of the ‘underground’ Bergenaar Jan Waalwijk pressed in their backs, accompanied by a cheering crowd, resignedly submitted to their fate! When they arrived at the Brencarrier one of the prisoners of war was suddenly attacked by a civilian. But before he had realised what he was doing, he himself was knocked out by the Polish infantryman, W. Borkowski. The German soldiers were then treated very well by the Polish forces, they were given cigarettes and knew they were safe!Mementos Today, the houses in front of which the Brencarrier stood, the church and the farm have been demolished. Bas Zijlmans was later given two silver pins, which the German soldiers had worn on their uniforms, from the daughter of Jan van Dongen (see photo). Gefangene Unmittelbar nach der Befreiung von Geertruidenberg am Sonntag, den 5. November, durch die 10. Dragonereinheit, die zur 1. polnischen Panzerdivision von Generalmajor Stanisław Maczek gehörten, mussten zwei desertierte deutsche Soldaten aufgegriffen werden. Es handelte sich um den 19-jährigen Obergefreiten Rolf Lorenz aus Dresden und den 31-jährigen Obergefreiten Alfred Bachmann aus Coburg, die sich einige Tage zuvor in der Heuscheune des Bauernhofs von Jan van Dongen auf dem Teil der Venestraat westlich der Sint Gertrudiskerk (genannt "Achter de kerk" oder "De Kat") versteckt hatten.Der Vorfall Der Lokalhistoriker Bas Zijlmans wurde als Kind Zeuge eines auffälligen Vorfalls während dieser Aktion. In seinen eigenen Worten: Auf dem östlichen Teil der Venestraat (der Verlängerung des Marktes vor der genannten Kirche) wurd ein Brencarrier unter den Bäumen auf der anderen Seite unseres Hauses (Venestraat 11) geparkt, aus dem einige bewaffnete Polen aussteigen. Verfolgt von einer Gruppe Neugieriger über die 'Kerkenhoek' fuhren sie zum Bauernhof von Jan van Dongen. Wenig später kehrten sie mit den beiden deutschen Soldaten zurück, die sich dort versteckt hielten und gefangen genommen worden waren. Die Deutschen, die Hände im Nacken verschränkt und das Gewehr des Untergrundkämpfers Jan Waalwijk im Rücken, ergaben sich, begleitet von einer jubelnden Menge, resigniert in ihr Schicksal! Als sie am Brencarrier ankommen, wurde einer der Kriegsgefangenen plötzlich von einem Zivilisten angegriffen. Doch bevor dieser begriff, was er da tat, wurde er selbst von dem polnischen Infanteristen W. Borkowski niedergeschlagen. Die Deutschen wurden daraufhin von den polnischen Soldaten sehr gut behandelt, erhielten Zigaretten und wussten, dass sie in Sicherheit waren!Erinnerung Die Häuser, vor denen der Brencarrier stand, die Kirche und der Bauernhof sind mittlerweile abgerissen worden. Bas Zijlmans erhielt später von der Tochter von Jan van Dongen zwei silberne Anstecknadeln, die die deutschen Soldaten an ihren Uniformen getragen hatten (siehe Foto). Gevangenen Meteen na de bevrijding van Geertruidenberg op zondag 5 november door het 10e Dragonders, een onderdeel van de 1e Poolse Pantserdivisie van generaal-majoor Stanisław Maczek, moeten twee gedeserteerde Duitse militairen worden opgehaald. Het gaat om de 19-jarige Obergefreiter (korporaal) Rolf Lorenz uit Dresden en de 31-jarige Obergefreiter Alfred Bachmann uit Coburg), die enkele dagen tevoren zijn ondergedoken in de hooischuur van de boerderij van Jan van Dongen aan het gedeelte van de Venestraat ten westen van de Sint Gertrudiskerk (‘Achter de kerk’ ofwel ‘De Kat’ genoemd).Incident Lokaal historicus Bas Zijlmans woont bij deze actie als kind een opvallend incident bij. In zijn eigen woorden: aan het oostelijk deel van de Venestraat (het verlengde van de Markt vóór de genoemde kerk) wordt aan de overzijde van ons huis (Venestraat 11) onder de bomen een Brencarrier geparkeerd, waar enkele gewapende Polen uitstappen. Achtervolgd door een groep nieuwsgierigen via de ‘Kerkenhoek’ begeven ze zich naar de boerderij van Jan van Dongen. Even later keren ze terug met de twee daar ondergedoken en krijgsgevangen gemaakte Duitse militairen. De Duitsers met de handen gevouwen in de nek en het geweer van de ‘ondergrondse’ Bergenaar Jan Waalwijk in de rug gedrukt, ondergaan, begeleid door een joelende menigte, gelaten hun lot! Bij de Brencarrier aangekomen wordt één van de krijgsgevangen plotseling door een burger aangevallen. Doch voor hij beseft wat hij doet, wordt hijzelf door de Poolse&nbsp; infanterist, W. Borkowski, knock-out geslagen. De Duitsers worden vervolgens door de Polen bijzonder goed behandeld, krijgen sigaretten en weten zich veilig!Aandenkens De huizen waarvoor de Brencarrier stond, de kerk en de boerderij zijn afgebroken. Bas Zijlmans ontving van de dochter van Jan van Dongen later twee zilveren speldjes die de Duitsers op hun uniformen droegen (zie foto). JeńcyNatychmiast po wyzwoleniu Geertruidenbergu w niedzielę 5 listopada przez 10 Dywizję Dragonów, wchodzącą w skład 1 Polskiej Dywizji Pancernej generała dywizji Stanisława Maczka, trzeba było odbić dwóch zdezerterowanych niemieckich żołnierzy. Byli to 19-letni Obergefreiter (kapral) Rolf Lorenz z Drezna i 31-letni Obergefreiter Alfred Bachmann z Coburga, którzy ukryli się kilka dni wcześniej w stodole na siano w gospodarstwie Jana van Dongena na części Venestraat na zachód od Sint Gertrudiskerk (zwanej „Achter de kerk” lub „De Kat”).IncydentJako dziecko, lokalny historyk Bas Zijlmans był świadkiem uderzającego incydentu podczas tej akcji. Według jego własnych słów: we wschodniej części Venestraat (przedłużenie Markt przed wspomnianym kościołem) pod drzewami po drugiej stronie naszego domu (Venestraat 11) zaparkował Brencarrier, z którego wysiadło kilku uzbrojonych Polaków. Ścigani przez grupę ciekawskich przez „Kerkenhoek” udają się na farmę Jana van Dongena. Nieco później wracają z ukrywającymi się tam dwoma niemieckimi żołnierzami, którzy dostali się do niewoli. Niemcy z rękami złożonymi na karku i karabinem „podziemnego” Bergenaara Jana Waalwijka wciśniętym w plecy, w towarzystwie wiwatującego tłumu, z rezygnacją poddają się swojemu losowi! Kiedy docierają do Brencarrier, jeden z jeńców wojennych zostaje nagle zaatakowany przez cywila. Ale zanim się zorientuje, co robi, sam zostaje znokautowany przez polskiego piechura, W. Borkowskiego. Niemcy są bardzo dobrze traktowani przez Polaków, dostają papierosy i wiedzą, że są bezpieczni!PamiątkiDomy, przed którymi stała Brencarrier, kościół i gospodarstwo zostały zburzone. Bas Zijlmans otrzymał później od córki Jana van Dongena dwie srebrne szpilki, które Niemcy nosili na swoich mundurach (patrz zdjęcie).

 Vom Feind gerettet Gered door de vijand Uratowany przez wroga Saved by the enemy

Operation Suitcase The liberation of Central and West Brabant started on 20 October 1944 with Operation Suitcase south of the border at Wuustwezel. Two days later, the attack on 's-Hertogenbosch (Operation Pheasant) began and gradually all Allied divisions became involved in the combined operations. The last division to leave was the 1st Polish Armoured Division of Major General Stanisław Maczek. On Friday 27 October 1944, their attack started from the area around Alphen.On the attack The Polish division's task was to tie up as many German troops as possible. In order not to get caught up in the Chaam Forests, Maczek chose to attack directly north in the direction of Gilze. He expected the usual German resistance, but a pleasant surprise awaited him. Due to an Allied breakthrough at Udenhout the day before, the German front in the entire North Brabant had had to be taken back that night. Therefore the Polish forces advanced in a vacuum and reached Gilze around noon. A group of tanks then captured the Gilze-Rijen airfield while another reached the Tilburg-Breda road. There was a moment of confusion when the front tank was shot at by a Sherman tank, but it was quickly knocked out. Not knowing whether the tank is one of their own or not, they find out that fortunately it was a vehicle that had been captured earlier at Goirle and was infact in German military service. A group of Cromwell tanks raced further north, but they got stuck in the mud south of the Wilhelmina Canal and could not be pulled out until two days later.Conclusion Here, the Polish advance came to a halt. Rijen was stubbornly defended by a German Engineering unit and was only liberated the next day by parts of the British 4th Armoured Brigade. By then the Polish forces are already on their way to Breda, a city that will forever be held in Polish hearts.

German prisoners of war, amongst them are paratroopers, at Gilze. 

A Cromwell Tank of the 10 PSK has been hit in the Gilze area

A so called Sherman Firefly from the First Polish Armoured Division in Gilze.

An unexpected success for Polish liberators

Operation Suitcase The liberation of Central and West Brabant started on 20 October 1944 with Operation Suitcase south of the border at Wuustwezel. Two days later, the attack on 's-Hertogenbosch (Operation Pheasant) began and gradually all Allied divisions became involved in the combined operations. The last division to leave was the 1st Polish Armoured Division of Major General Stanisław Maczek. On Friday 27 October 1944, their attack started from the area around Alphen.On the attack The Polish division's task was to tie up as many German troops as possible. In order not to get caught up in the Chaam Forests, Maczek chose to attack directly north in the direction of Gilze. He expected the usual German resistance, but a pleasant surprise awaited him. Due to an Allied breakthrough at Udenhout the day before, the German front in the entire North Brabant had had to be taken back that night. Therefore the Polish forces advanced in a vacuum and reached Gilze around noon. A group of tanks then captured the Gilze-Rijen airfield while another reached the Tilburg-Breda road. There was a moment of confusion when the front tank was shot at by a Sherman tank, but it was quickly knocked out. Not knowing whether the tank is one of their own or not, they find out that fortunately it was a vehicle that had been captured earlier at Goirle and was infact in German military service. A group of Cromwell tanks raced further north, but they got stuck in the mud south of the Wilhelmina Canal and could not be pulled out until two days later.Conclusion Here, the Polish advance came to a halt. Rijen was stubbornly defended by a German Engineering unit and was only liberated the next day by parts of the British 4th Armoured Brigade. By then the Polish forces are already on their way to Breda, a city that will forever be held in Polish hearts. Operation Suitcase Die Befreiung von Mittel- und Westbrabant in den Niederlanden begann am 20. Oktober 1944 südlich der Grenze bei Wuustwezel mit der Operation Suitcase. Zwei Tage später begann der Angriff auf 's-Hertogenbosch (Operation Pheasant) und nach und nach wurden alle alliierten Divisionen in die gemeinsamen Operationen einbezogen. Die letzte Division, die involviert wurde, war die 1. polnische Panzerdivision von Generalmajor Stanisław Maczek. Am Freitag, den 27. Oktober 1944, begann der Angriff in der Gegend des Dorfes Alphen an der belgischen Grenze.Während des Angriffs Die polnische Division hat die Aufgabe, so viele deutsche Truppen wie möglich zu binden. Um sich nicht in den Chaam-Wäldern zu verfangen, wählte Maczek den direkten Angriff nach Norden in Richtung des Dorfes Gilze. Er rechnete mit dem üblichen deutschen Widerstand, wurde jedoch angenehm überrascht. Aufgrund eines alliierten Durchbruchs bei Udenhout (nordöstlich der Stadt Tilburg) am Vortag musste die deutsche Front in ganz Nordbrabant in dieser Nacht zurückgenommen werden. Die polnischen Soldaten rückten in einem Vakuum vor und erreichen gegen Mittag Gilze. Eine Panzergruppe eroberte daraufhin den Flugplatz Gilze-Rijen, während eine andere die Straße von Tilburg nach Breda erreichte. Es gab einen Moment der Verwirrung, als der vordere Panzer von einem Sherman-Panzer beschossen wurde, der aber schnell außer Gefecht gesetzt wurde. War es nun ein eigener Panzer oder nicht? Es stellte sich heraus, dass es sich glücklicherweise um ein Fahrzeug handelte, das zuvor bei Goirle erbeutet wurde und nun in deutschen Diensten stand. Eine Gruppe von Cromwell-Panzern rückte schnell weiter nach Norden vor, blieb jedoch südlich des Wilhelmina-Kanals im Schlamm stecken. Sie konnten erst zwei Tage später dort herausgezogen werden.Fazit Dann kam der Vormarsch zum Stillstand. Rijen wurde von einer deutschen Pioniereinheit hartnäckig verteidigt und konnte erst am nächsten Tag von Teilen der britischen 4. Panzerbrigade befreit werden. Aber da waren die Polen schon auf dem Weg nach Breda, einer Stadt, die für immer in den Herzen der polnischen Soldaten bleiben würde. Operatie Suitcase De bevrijding van Midden- en West-Brabant gaat op 20 oktober 1944 van start ten zuiden van de grens bij Wuustwezel met operatie Suitcase. Twee dagen later begint de aanval op ’s-Hertogenbosch (operatie Pheasant) en geleidelijk aan raken alle geallieerde divisies bij de gecombineerde operaties betrokken. De laatste divisie die uit de startblokken gaat is de 1e Poolse Pantserdivisie van generaal-majoor Stanisław Maczek. Op vrijdag 27 oktober 1944 begint de aanval vanuit de omgeving van Alphen.&nbsp;Ten aanval De Poolse divisie heeft als taak om zoveel mogelijk Duitse troepen te binden. Om niet verstrikt te raken in de Chaamse Bossen kiest Maczek ervoor om pal naar het noorden aan te vallen in de richting van Gilze. Hij verwacht de gebruikelijke Duitse tegenstand, maar hem wacht een aangename verrassing. Vanwege een geallieerde doorbraak bij Udenhout de dag daarvoor, moet het Duitse front in heel Noord-Brabant die nacht worden teruggenomen. Zo rukken de Polen op in een vacuüm en bereiken ze rond het middaguur al Gilze. Een groep tanks neemt vervolgens het vliegveld Gilze-Rijen in terwijl een andere de weg Tilburg-Breda bereikt. Daar is een moment van verwarring als de voorste tank door een Sherman wordt beschoten die snel wordt uitgeschakeld. Betreft het een&nbsp; eigen tank of niet? Dan blijkt dat het gelukkig gaat om een voertuig dat eerder buit is gemaakt bij Goirle en nu in Duitse krijgsdienst is. Een groep Cromwell tanks racet verder naar het noorden, maar komt vast te zitten in de modder ten zuiden van het Wilhelminakanaal. Pas twee dagen later worden ze losgetrokken.Slot Dan stokt de opmars. Rijen wordt taai verdedigd door een Duitse genie-eenheid en zal pas de volgende dag bevrijd worden door onderdelen van de Britse 4th Armoured Brigade. Maar dan zijn de Polen al op weg naar Breda, een stad die daarna voor altijd in de Poolse harten zal worden gesloten. Operacja „WalizkaWyzwolenie Brabancji Środkowej i Zachodniej rozpoczyna się 20 października 1944 r. na południe od granicy w Wuustwezel operacją „Walizka”. Dwa dni później rozpoczyna się atak na 's-Hertogenbosch (Operacja Pheasant) i stopniowo wszystkie dywizje alianckie angażują się w połączone operacje. Ostatnią dywizją, która opuszcza bloki startowe jest 1 Polska Dywizja Pancerna generała dywizji Stanisława Maczka. W piątek 27 października 1944 r. atak rozpoczyna się z okolic Alphen.AtakZadaniem polskiej dywizji jest związanie jak największej liczby oddziałów niemieckich. Aby nie dać się wciągnąć w lasy Chaam, Maczek decyduje się zaatakować prosto na północ w kierunku Gilze. Spodziewa się zwykłego niemieckiego oporu, ale czeka go miła niespodzianka.Ze względu na alianckie przełamanie pod Udenhout dzień wcześniej, niemiecki front w całej Brabancji Północnej musi zostać odbity tej nocy.Polacy posuwają się naprzód w próżni i docierają do Gilze około południa.Grupa czołgów zdobywa lotnisko Gilze-Rijen, podczas gdy inna dociera do drogi Tilburg-Breda. Jest chwila zamieszania, gdy czołg przedni zostaje ostrzelany przez Shermana, który szybko zostaje zestrzelony. Czy to ich własny czołg, czy nie? Potem okazuje się, że na szczęście jest to pojazd, który został zdobyty wcześniej w Goirle i jest teraz w niemieckiej służbie wojskowej. Grupa czołgów Cromwell pędzi dalej na północ, ale grzęźnie w błocie na południe od Kanału Wilhelminy. Zostają wyciągnięte dopiero dwa dni później.WnioskiNastępnie natarcie zatrzymuje się. Rijen jest uparcie bronione przez niemiecką jednostkę inżynieryjną i zostanie wyzwolone dopiero następnego dnia przez część brytyjskiej 4 Brygady Pancernej. Ale wtedy Polacy są już w drodze do Bredy, miasta, które na zawsze pozostanie w polskich sercach.

 Ein unerwarteter Erfolg für die polnischen Befreier Een onverwacht groot succes voor de Poolse bevrijders Niespodziewanie wielki sukces polskich wyzwolicieli An unexpected success for Polish liberators

The middle of the three gravestones at the Sint Lambertuskerk has the specific shape of a Polish war grave. This stone was solemnly consecrated on 14 September 2014. For almost 70 years, a similar stone stood there, with the inscriptions ‘an airman of the 1939-1945 war’, ‘2nd October 1944’ and ‘known unto God’. A grave for an unknown Polish pilot.On 27 September 1944, a fighter plane crashed in the outskirts of Veghel. The pilot lay dead next to the wreckage of his plane. Because this location was in no man’s land between German and British troops, it was difficult to approach. A Dutch citizen gave the pilot a field grave in the evening twilight and also quickly noted his name: Polish sergeant T. Kosinski. It was not until 2 October that this could be reported to the civil registrar of the municipality, who noted that ‘he has become aware today that…..’.On 3 July 1946, the remains were transferred to the Roman Catholic Lambertus cemetery in Veghel. The date of notification to the civil registrar was used as the date of death and because no Kosinski was missing on that date, the pilot was buried as an unknown.The investigation by two members of the Study Group Air War 1939-1945, Messrs. van Alphen and Hey, led many years later to the crash of the North American Mustang with registration number FZ196 on 27 September. That day, the aircraft was flown by Tadeusz Józef Kołoszczyk (born 22 November 1919) of the Polish 306 Squadron. Nine aircraft from the Squadron formed part of the escort for British bombers that attacked Sterkrade. Kołoszczyk did not return to the home bases Brenzett. It seemed clear that the Dutch citizen had not recorded the name completely correctly in the difficult circumstances and that the incorrect date had been used in the civil registry. The Polish and British authorities accepted the evidence and in 2014 a new stone was placed and Kołoszczyk is no longer missing. He was already a pilot in the Polish Air Force in 1939 and, together with many others, was taken prisoner by the Russians. When he was released in 1942, he travelled via Siberia, Iraq, Iran to what was then Palestine and then to England, where he was retrained and was assigned to 306 Squadron, until he was killed in Veghel and found his final resting place.

Mustang 315 Squadron

Koloszczyk

Grave of a Polish pilot at St. Lambertus Church

The middle of the three gravestones at the Sint Lambertuskerk has the specific shape of a Polish war grave. This stone was solemnly consecrated on 14 September 2014. For almost 70 years, a similar stone stood there, with the inscriptions ‘an airman of the 1939-1945 war’, ‘2nd October 1944’ and ‘known unto God’. A grave for an unknown Polish pilot.On 27 September 1944, a fighter plane crashed in the outskirts of Veghel. The pilot lay dead next to the wreckage of his plane. Because this location was in no man’s land between German and British troops, it was difficult to approach. A Dutch citizen gave the pilot a field grave in the evening twilight and also quickly noted his name: Polish sergeant T. Kosinski. It was not until 2 October 1944 that this could be reported to the civil registrar of the municipality, who noted that ‘he has become aware today that…..’.On 3 July 1946, the remains were transferred to the Roman Catholic Lambertus cemetery in Veghel. The date of notification to the civil registrar was used as the date of death and because no Kosinski was missing on that date, the pilot was buried as an unknown.The investigation by two members of the Study Group Air War 1939-1945, Messrs. van Alphen and Hey, led many years later to the crash of the North American Mustang with registration number FZ196 on 27 September 1944. That day, the aircraft was flown by Tadeusz Józef Kołoszczyk (born 22 November 1919) of the Polish 306 Squadron. Nine aircraft from the Squadron formed part of the escort for British bombers that attacked Sterkrade, a district of the German city Oberhausen. Kołoszczyk did not return to the home bases Brenzett. It seemed clear that the Dutch citizen had not recorded the name completely correctly in the difficult circumstances and that an incorrect date of death had been used in the civil registry. The Polish and British authorities accepted the evidence and in 2014 a new stone was placed and Kołoszczyk is no longer missing. He was already a pilot in the Polish Air Force in 1939 and, together with many others, was taken prisoner by Russian troops. When he was released in 1942, he travelled via Siberia, Iraq, Iran to what was then Palestine and then to England, where he was retrained and was assigned to 306 Squadron, until he lost his life in Veghel and found his final resting place there. Der mittlere der drei Grabsteine in der Sint Lambertuskerk hat die spezifische Form eines polnischen Kriegsgrabes. Dieser Stein wurde am 14. September 2014 feierlich eingeweiht. Fast 70 Jahre lang stand dort ein ähnlicher Stein mit den Inschriften "ein Flieger des Krieges 1939-1945", "2. Oktober 1944" und "Gott bekannt". Ein Grab für einen unbekannten polnischen Piloten.Am 27. September 1944 stürzte ein Kampfflugzeug am Rande von Veghel ab. Der Pilot lag tot neben den Wrackteilen seines Flugzeugs. Da dieser Ort im Niemandsland zwischen deutschen und britischen Truppen lag, war es schwierig, sich ihm zu nähern. Ein niederländischer Bürger legte den Piloten in der Abenddämmerung in ein Feldgrab und notierte sich auch gleich seinen Namen: der polnische Unteroffizier T. Kosinski. Erst am 2. Oktober 1944 konnte dies dem Standesbeamten der Gemeinde gemeldet werden, der vermerkte, dass "er heute darauf aufmerksam geworden ist, dass.....".Am 3. Juli 1946 wurden die sterblichen Überreste auf den römisch-katholischen Lambertus-Friedhof in Veghel überführt. Als Todesdatum wurde das Datum der Meldung an den Standesbeamten herangezogen, und da an diesem Tag kein Kosinski vermisst wurde, wurde der Pilot als Unbekannter beigesetzt.Die Nachforschungen von zwei Mitgliedern der niederländischen Studiengruppe Luftkrieg 1939-1945 (SGLO), den Herren van Alphen und Hey, führten viele Jahre später zum Absturz der North American Mustang mit dem Kennzeichen FZ196 am 27. September 1944. Das Flugzeug wurde an diesem Tag von Tadeusz Józef Kołoszczyk (geboren am 22. November 1919) vom polnischen 306. Jagdgeschwader geflogen. Neun Flugzeuge der Staffel gehörten zur Eskorte der britischen Bomber, die Sterkrade, einen Ortsteil der deutschen Stadt Oberhausen, angriffen. Kołoszczyk kehrte nicht zu seinem Heimatstützpunkt Brenzett zurück. Es schien klar, dass der niederländische Staatsbürger unter den schwierigen Umständen den Namen des polnischen Piloten nicht ganz korrekt eingetragen hatte und dass im Standesamt das falsche Sterbedatum verwendet worden war. Die polnischen und britischen Behörden akzeptierten die Beweise, und 2014 wurde ein neuer Stein gesetzt, so dass Kołoszczyk nicht mehr als vermisst galt. Er war bereits seit 1939 Pilot in der polnischen Luftwaffe und geriet wie viele andere in russische Gefangenschaft. Als er 1942 freigelassen wurde, reiste er über Sibirien, den Irak, den Iran ins damalige Palästina und dann nach England, wo er umgeschult und dem Geschwader 306 zugeteilt wurde, bis er in Veghel ums Leben kam und dort seine letzte Ruhestätte fand. De middelste van de drie grafstenen bij de Sint Lambertuskerk heeft de specifieke vorm van een Pools oorlogsgraf. Deze steen is op 14 september 2014 plechtig ingewijd. Gedurende bijna 70 jaar stond er een soortgelijke steen, met de inscripties ‘an airman of the 1939-1945 war’ ‘2nd october 1944’ en ‘known unto God’. Een graf voor een onbekende Poolse vlieger dus. Op 27 september 1944 stortte een jachtvliegtuig neer in het buitengebied van Veghel. De piloot lag dood naast het wrak van zijn toestel. Omdat deze locatie in het niemandsland tussen Duitse en Britse troepen lag, was het moeilijk deze te benaderen. Een Nederlandse burger gaf de piloot in de avondschemering een veldgraf en noteerde ook snel diens naam: Poolse sergeant T. Kosinski. Pas op 2 oktober kon dit doorgegeven worden aan de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente, die noteerde dat ‘hem heden bekend geworden is dat…..’. Op 3 juli 1946 werden de stoffelijke resten overgebracht naar de rooms-katholieke Lambertus begraafplaats in Veghel. De datum van aangifte bij de burgerlijke stand werd als datum van sneuvelen gehanteerd en omdat er geen Kosinski vermist was op die datum, werd de piloot als onbekende begraven. Het onderzoek van twee leden van de Studiegroep Luchtoorlog 1939-1945, de heren van Alphen en Hey leidde vele jaren later naar de crash van North American Mustang met registratienummer FZ196 op 27 september. Die dag werd dat toestel gevlogen door Tadeusz Józef Kołoszczyk (geboren op 22 november 1919) van het Poolse 306 Squadron. Negen toestellen van het Squadron vormden deel van het escorte voor Britse bommenwerpers die Sterkrade aanvielen. Kołoszczyk keerde niet terug op de thuisbases Brenzett. Het leek duidelijk dat de Nederlandse burger in de moeilijke omstandigheden de naam niet helemaal juist had overgenomen en dat de onjuiste datum in de burgerlijke stand was gebruikt. De Poolse en Britse autoriteiten accepteerden het bewijs en in 2014 werd een nieuwe steen geplaatst en is Kołoszczyk niet langer vermist. Hij was al vlieger bij de Poolse luchtmacht in 1939 en raakte met velen anderen in Russische krijgsgevangenschap. Toen hij in 1942 werd vrijgelaten, reisde hij via Siberië, Irak, Iran naar het toenmalige Palestina en vervolgens naar Engeland, waar hij omscholing kreeg en bij 306 Squadron werd ingedeeld, tot hij in Veghel sneuvelde en zijn laatste rustplaats vond. Środkowy z trzech nagrobków na Sint Lambertuskerk ma specyficzny kształt polskiego grobu wojennego. Kamień ten został uroczyście poświęcony 14 września 2014 roku. Przez prawie 70 lat stał tam podobny kamień z napisami "lotnik wojny 1939-1945", "2 października 1944" i "znany Bogu". Grób nieznanego polskiego pilota.27 września 1944 r. na przedmieściach Veghel rozbił się samolot myśliwski. Pilot leżał martwy obok wraku swojego samolotu. Ponieważ miejsce to znajdowało się na ziemi niczyjej między wojskami niemieckimi i brytyjskimi, trudno było się do niego zbliżyć. W zapadającym zmroku obywatel holenderski złożył pilota w polowym grobie i szybko zanotował jego nazwisko: polski sierżant T. Kosiński. Dopiero 2 października można było to zgłosić urzędnikowi stanu cywilnego gminy, który odnotował, że "dowiedział się dzisiaj, że.....".3 lipca 1946 r. szczątki przeniesiono na rzymskokatolicki cmentarz Lambertus w Veghel. Jako datę zgonu przyjęto datę zgłoszenia do urzędu stanu cywilnego, a ponieważ w tym dniu nie brakowało żadnego Kosińskiego, pilota pochowano jako nieznanego.Śledztwo przeprowadzone przez dwóch członków Grupy Badawczej Wojny Powietrznej 1939-1945, panów van Alphena i Heya, doprowadziło wiele lat później do katastrofy North American Mustanga o numerze rejestracyjnym FZ196 w dniu 27 września. Tego dnia samolot pilotował Tadeusz Józef Kołoszczyk (ur. 22 listopada 1919 r.) z polskiego 306 Dywizjonu. Dziewięć samolotów z dywizjonu weszło w skład eskorty brytyjskich bombowców, które zaatakowały Sterkrade. Kołoszczyk nie powrócił do macierzystej bazy Brenzett. Wydawało się jasne, że obywatel holenderski nie zarejestrował nazwiska całkowicie poprawnie w trudnych okolicznościach i że w rejestrze stanu cywilnego użyto nieprawidłowej daty. Polskie i brytyjskie władze zaakceptowały dowody i w 2014 roku postawiono nowy kamień, a Kołoszczyk nie jest już zaginiony. Był już pilotem Polskich Sił Powietrznych w 1939 roku i wraz z wieloma innymi został wzięty do niewoli przez Rosjan. Kiedy został zwolniony w 1942 roku, podróżował przez Syberię, Irak, Iran do ówczesnej Palestyny, a następnie do Anglii, gdzie został przekwalifikowany i przydzielony do 306 Dywizjonu, aż do śmierci w Veghel i znalezienia ostatecznego miejsca spoczynku.

 Das Grab eines polnischen Piloten in der St.-Lambertus-Kirche Graf van een Poolse vlieger bij de Sint Lambertuskerk   Grób polskiego pilota w kościele św. Lamberta Grave of a Polish pilot at St. Lambertus Church

In early December 1944, British Field Marshal Montgomery approved the Canadian forces' plan for Operation Veritable. The senior officer of the Canadian Engineers, Brigadier Geoffrey Walsh, was ordered to improve the supply lines in North Brabant by building wider roads and new bridges. His choice was to build a two-lane road between Uden and Nijmegen. This also required building two bridges between Ravenstein and Niftrik in Gelderland. A huge challenge given the winter conditions. Moreover, the River Meuse was (and is) influenced by the rain, with strong currents and many changing water levels.Such a large task exceeded the capabilities of the Canadian Engineers, so Walsh received reinforcements for this project from over 1,000 British Engineer troops. On 9 December 1944, about 300 Canadian Engineers began building a bridge at the site of the ferry link between Niftrik and Ravenstein. Walsh assigned the second bridge to the British Engineers. This was closer to the railway bridge destroyed in May 1940, but would be much longer. The bridges ran from embankment to embankment, in both cases a considerable distance to cross.During World War II, an Englishman, Donald Bailey, had developed a system for laying emergency bridges that consisted of prefabricated parts that could be assembled quickly and without heavy equipment. In Western Europe, including the Netherlands, hundreds of so-called Bailey bridges were built using this technique.According to the Canadian, military historians, the construction of the two bridges across the Meuse was 'extremely difficult' due to poor conditions. Nevertheless, the Canadian Engineers managed to construct their two-hundred-metre-long bridge in five days. The construction of the access roads to this bridge took several days longer. Lack of sufficient equipment for the second bridge meant that the British Engineers did not keep pace with their Canadian counterparts. Nevertheless, that bridge too was completed before Christmas 1944. The 'British bridge' was almost double the length of the Canadian one.The British troops very appropriately named their bridge 'Quebec', after the capital of the Canadian province of the same name. The 'Canadian bridge' was named 'Yardley', named after a Canadian Lieutenant whose unit was involved in building the bridge. Many Canadian bridges were given names of comrades lost in the 1944 to 45 campaign. Yardley had been seriously wounded earlier in Normandy.

unknown-1.jpeg

unknown.jpeg

unknown-2.jpeg

unknown-3.jpeg

unknown-4.jpeg

Canadians building bridges

In early December 1944, British Field Marshal Montgomery approved the Canadian plan for Operation Veritable. The senior officer of the Canadian Engineers, Brigadier Geoffrey Walsh, was ordered to improve the supply lines in North Brabant by building wider roads and new bridges. His choice was to build a two-lane road between Uden and Nijmegen. This also required building two bridges between Ravenstein and Niftrik in Gelderland. A huge challenge given the winter conditions. Moreover, the Maas was (and is) a rain river with strong currents and many changing water levels.Such a large task exceeded the capabilities of the Canadian Engineers. That is why Walsh received reinforcements for this project from over 1,000 British engineer troops. On 9 December 1944, about 300 Canadian engineers began building a bridge at the site of the ferry link between Niftrik and Ravenstein. Walsh assigned the second bridge to the British. This was closer to the railway bridge destroyed in May 1940, but would be much longer. The bridges ran from embankment to embankment, in both cases a considerable distance to cross.During World War II, an Englishman, Donald Bailey, had developed a system for laying emergency bridges that consisted of prefabricated parts that could be assembled without heavy equipment and quickly. In Western Europe, including the Netherlands, hundreds of Bailey bridges were built using this technique.According to the Canadian, military historian, the construction of the two bridges across the Meuse was 'extremely difficult' due to poor conditions. Nevertheless, the Canadian engineers managed to construct their two-hundred-metre-long bridge in five days. The construction of the access roads to this bridge took several days longer. Lack of sufficient equipment for the second bridge meant that the British Engineers did not keep pace with their Canadian counterparts. Nevertheless, that bridge too was completed before Christmas 1944. The 'British bridge' was almost double the length of the Canadian one.The British very appropriately named their bridge 'Quebec', after the capital of the Canadian province of the same name. The 'Canadian bridge' was named 'Yardley', named after a Canadian lieutenant whose unit was involved in building the bridge. Many Canadian bridges were given names of comrades lost in the 1944/45 campaign. Yardley had been seriously wounded earlier in Normandy. Anfang Dezember 1944 genehmigte der britische Feldmarschall Montgomery den kanadischen Plan für die Operation Veritable. Der ranghöchste Offizier der kanadischen Ingenieure, Brigadier Geoffrey Walsh, erhielt den Auftrag, die Versorgungslinien in Nordbrabant durch den Bau breiterer Straßen und neuer Brücken zu verbessern. Er entschied sich für den Bau einer zweispurigen Straße zwischen Uden und Nijmegen. Dazu mussten auch zwei Brücken zwischen Ravenstein und Niftrik in Gelderland gebaut werden. Eine große Herausforderung angesichts der winterlichen Bedingungen. Außerdem war (und ist) die Maas ein regenreicher Fluss mit starken Strömungen und vielen wechselnden Wasserständen.Eine so große Aufgabe überstieg die Fähigkeiten der kanadischen Ingenieure. Deshalb erhielt Walsh für dieses Projekt Verstärkung durch mehr als 1.000 britische Ingenieurstruppen. Am 9. Dezember 1944 begannen etwa 300 kanadische Ingenieure mit dem Bau einer Brücke an der Stelle der Fährverbindung zwischen Niftrik und Ravenstein. Walsh wies den Briten die zweite Brücke zu. Sie lag näher an der im Mai 1940 zerstörten Eisenbahnbrücke, war aber wesentlich länger. Die Brücken verliefen von Deich zu Deich, wobei in beiden Fällen eine beträchtliche Entfernung zu überbrücken war.Während des Zweiten Weltkriegs hatte der Engländer Donald Bailey ein System für den Bau von Notbrücken entwickelt, das aus vorgefertigten Teilen bestand, die ohne schweres Gerät und in kurzer Zeit zusammengesetzt werden konnten. In Westeuropa, darunter auch in den Niederlanden, wurden Hunderte von Bailey-Brücken mit dieser Technik gebaut.Dem kanadischen Armeehistoriker zufolge war der Bau der beiden Brücken über die Maas aufgrund der schlechten Bedingungen "äußerst schwierig". Dennoch gelang es den kanadischen Ingenieuren, ihre 200 Meter lange Brücke in fünf Tagen zu bauen. Der Bau der Zufahrtsstraßen zu dieser Brücke dauerte einige Tage länger. Bei der zweiten Brücke konnten die britischen Ingenieure mangels ausreichender Ausrüstung nicht mit ihren kanadischen Kollegen mithalten. Dennoch wurde auch diese Brücke vor Weihnachten 1944 fertiggestellt. Die "britische Brücke" war fast doppelt so lang wie die kanadische Brücke.Die Briten nannten ihre Brücke passenderweise "Quebec", nach der Hauptstadt der gleichnamigen kanadischen Provinz. Die "kanadische Brücke" wurde "Yardley" genannt, benannt nach einem kanadischen Leutnant, dessen Einheit am Bau der Brücke beteiligt war. Viele kanadische Brücken erhielten die Namen von Kameraden, die im Feldzug 1944/45 gefallen waren. Yardley war zuvor in der Normandie schwer verwundet worden. Begin december 1944 keurde de Britse veldmaarschalk Montgomery het Canadese plan voor operatie Veritable goed. De hoogste officier van de Canadese genie, Brigadier Geoffrey Walsh, kreeg opdracht om de aanvoerlijnen in Noord-Brabant te verbeteren door de aanleg van bredere wegen en nieuwe bruggen. Zijn keuze viel op de aanleg van een tweebaansweg tussen Uden en Nijmegen. Daarvoor moesten tussen Ravenstein en het Gelderse Niftrik ook nog eens twee bruggen gebouwd worden. Een enorme uitdaging gezien de winterse omstandigheden. Bovendien was (en is) de Maas een regenrivier met sterke stromingen en veel wisselende waterniveaus.Een dergelijke grote opdracht oversteeg de mogelijkheden van de Canadese genie. Daarom kreeg Walsh voor dit project versterking van ruim 1.000 man aan Britse genietroepen. Op 9 december 1944 begonnen ongeveer 300 Canadese genisten met de bouw van een brug op de plaats van de veerverbinding tussen Niftrik en Ravenstein. De tweede brug wees Walsh toe aan de Britten. Deze was dichter gelegen bij de in mei 1940 vernielde spoorbrug, maar zou veel langer worden. De bruggen liepen van dijk tot dijk, in beide gevallen een forse afstand om te overbruggen.Tijdens de Tweede Wereldoorlog had een Engelsman, Donald Bailey, een systeem ontwikkeld voor het leggen van noodbruggen die bestonden uit voorgefabriceerde onderdelen die zonder zwaar materieel en snel in elkaar gezet konden worden. In West-Europa, inclusief Nederland, zijn met deze techniek honderden Baileybruggen gebouwd.De bouw van de beide bruggen over de Maas verliep volgens de Canadese geschiedschrijver door de slechte omstandigheden ’extreem moeilijk’. Toch lukte het de Canadese genisten in vijf dagen hun tweehonderd meter lange brug aan te leggen. De aanleg van de toegangswegen naar deze brug duurden enkele dagen langer. Gebrek aan voldoende materieel voor de tweede brug was er de oorzaak van dat de Britse genie niet gelijk optrok met haar Canadese collega’s. Toch was ook die brug voor de kerst van 1944 gereed. De ‘Britse brug’ had bijna een dubbele lengte als het Canadese exemplaar.De Britten noemden hun brug heel toepasselijk ‘Quebec’, naar de hoofdstad van de gelijknamige Canadese provincie. De ‘Canadese brug’ kreeg de naam ‘Yardley’, vernoemd naar een Canadese luitenant wiens eenheid betrokken was bij de bouw van de brug. Veel Canadese bruggen kregen namen van kameraden die men verloren had in de campagne van 1944/45. Yardley was eerder in Normandië ernstig gewond geraakt.

 Canadezen bouwen bruggen Canadians building bridges Kanadier bauen Brücken

Baptism of fireAs if this illegal work was not risky enough, in September 1944 Klemke and Gerhardt suddenly had to move to the front which by this time had reached the Netherlands. He wrote a humorous report about this odyssey through the province by writing the diary of a fictitious Lieutenant Ferdinand Vogel, which the reader immediately recognises as Klemke himself.At that time Werner Klemke was serving as a staff member in the 16th Battalion of the Fallschirm Panzer-Ersatz und Ausbildungs-Regiment Hermann Göring. This&nbsp; regiment was a training unit and comprised six 88 mm cannons which were really intended to shoot down aircraft but which were also very effective against ground targets. They set off on 10 September, first to Udenhout and then to the front near Ten Aard where the Scots had crossed over the Maas-Schelde Canal. Hermann Göring’s men were assigned to General Chill’s unit and this is where Klemke received his baptism of fire. The Scots were driven back and from that moment, the Kampfgruppe Chill was stationed anywhere in Brabant where a crisis threatened.Church tower specialistsOn 23 September the German High Command decided for a second time to attack the allied area around Veghel and split it in two. This was also a job for Chill, and it was the final blow for Operation Market Garden. The 16th Battalion reduced the church tower in Eerde to rubble so the allied observers could not locate it. From then on shooting down towers became their speciality. Klemke, alias Ferdinand, named his unit with irreverent humour as the ‘Kirchturmespezialisten’(Church tower specialists).Shortly afterwards the battle moved on. From then on the Kampfgruppe, so also the brigade criss-crossed Brabant, described humorously by Klemke as ‘Vorwärt nach rückwärts’ (forwards and backwards). By the beginning of October they had reached Woensdrecht. Klemke’s battalion lived up to its name again. This time Our Lady of the Ascension Church in Hoogerheide was the target.Final agreementAt the end of October the 2nd British Army Forces attacked the entire front line in North Brabant. A German retreat was inevitable. Kampfgruppe Chill retreated north of the Zoom. The Quirinus Church in Halsteren came under fire from the 16th Brigade. After that they retreated over the River Mark and fired on towers and church buildings in Oudenbosch. The inevitable retreat across the Hollands Diep river took place on 3 November. In German reports this was invariably referred to as the River Waal, hence Klemke’s joking reference to a Wal (whale). Klemke’s experiences as a soldier in the front line were over. His battalion continued on to Naaldwijk, a long way from the front and which once again took on air defences. It was there that Klemke finally saw surrender in 1945.FamousHis experiences on the front inspired the artist Klemke to write a unique diary, which ended on Christmas Eve 1944. After the Second World War he became East Germany’s most famous graphic&nbsp; designer and illustrator. His works are still on display in German museums and a park has been named after him in Berlin.This story was part of Brabant Remembers, a campaign for 75 years of Freedom in the province of North Brabant.

Grapje over beschieten van de kerktoren van Eerde

schermafbeelding_2023-08-14_om_13.36.14.png

An Odyssey through North Brabant 

Baptism of fireAs if this illegal work was not risky enough, in September 1944 Klemke and Gerhardt suddenly had to move to the front which by this time had reached the Netherlands. He wrote a humorous report about this odyssey through the province by writing the diary of a fictitious Lieutenant Ferdinand Vogel, which the reader immediately recognises as Klemke himself.At that time Werner Klemke was serving as a staff member in the 16th Battalion of the Fallschirm Panzer-Ersatz und Ausbildungs-Regiment Hermann Göring. This&nbsp; regiment was a training unit and comprised six 88 mm cannons which were really intended to shoot down aircraft but which were also very effective against ground targets. They set off on 10 September, first to Udenhout and then to the front near Ten Aard where the Scots had crossed over the Maas-Schelde Canal. Hermann Göring’s men were assigned to General Chill’s unit and this is where Klemke received his baptism of fire. The Scots were driven back and from that moment, the Kampfgruppe Chill was stationed anywhere in Brabant where a crisis threatened.Church tower specialistsOn 23 September the German High Command decided for a second time to attack the allied area around Veghel and split it in two. This was also a job for Chill, and it was the final blow for Operation Market Garden. The 16th Battalion reduced the church tower in Eerde to rubble so the allied observers could not locate it. From then on shooting down towers became their speciality. Klemke, alias Ferdinand, named his unit with irreverent humour as the ‘Kirchturmespezialisten’(Church tower specialists).Shortly afterwards the battle moved on. From then on the Kampfgruppe, so also the brigade criss-crossed Brabant, described humorously by Klemke as ‘Vorwärt nach rückwärts’ (forwards and backwards). By the beginning of October they had reached Woensdrecht. Klemke’s battalion lived up to its name again. This time Our Lady of the Ascension Church in Hoogerheide was the target.Final agreementAt the end of October the 2nd British Army Forces attacked the entire front line in North Brabant. A German retreat was inevitable. Kampfgruppe Chill retreated north of the Zoom. The Quirinus Church in Halsteren came under fire from the 16th Brigade. After that they retreated over the River Mark and fired on towers and church buildings in Oudenbosch. The inevitable retreat across the Hollands Diep river took place on 3 November. In German reports this was invariably referred to as the River Waal, hence Klemke’s joking reference to a Wal (whale). Klemke’s experiences as a soldier in the front line were over. His battalion continued on to Naaldwijk, a long way from the front and which once again took on air defences. It was there that Klemke finally saw surrender in 1945.FamousHis experiences on the front inspired the artist Klemke to write a unique diary, which ended on Christmas Eve 1944. After the Second World War he became East Germany’s most famous graphic&nbsp; designer and illustrator. His works are still on display in German museums and a park has been named after him in Berlin.This story was part of Brabant Remembers, a campaign for 75 years of Freedom in the province of North Brabant. VuurdoopAlsof dit illegale werk al niet riskant genoeg is, moeten Klemke en Gerhardt in september 1944 opeens naar het front dat intussen Nederland heeft bereikt. Van deze odyssee door de provincie maakt hij een humoristisch verslag. Het heeft de vorm van het dagboek van de fictieve luitenant Ferdinand Vogel, in wie de lezer onmiddellijk Klemke zelf herkent.Werner Klemke is op dat moment ingedeeld bij de staf van de 16de Batterij van het Fallschirm Panzer-Ersatz und Aus­bildungs-Regiment Hermann Göring. Dit regiment is een opleidingseenheid. De batterij beschikt over zes kanonnen van het kaliber 8,8 cm die eigenlijk bedoeld zijn om vlieg­tuigen neer te schieten, maar ook zeer doeltreffend zijn tegen gronddoelen. Ze vertrekt op 10 september, eerst naar Udenhout en dan naar het front bij Ten Aard, waar Schotten het Maas-Scheldekanaal zijn overgestoken. Daar worden de Hermann Göring mannen ingedeeld bij de eenheid van generaal Chill en ondergaat Klemke zijn vuurdoop. De Schotten worden teruggedreven en vanaf dat moment wordt de Kampfgruppe Chill overal ingezet in Brabant waar een crisis dreigt.Kerktoren specialistenOp 23 september besluit het Duitse opperbevel voor de tweede keer een aanval te ondernemen om het geallieerde gebied ter hoogte van Veghel in tweeën te snijden. Chill klaart ook deze klus. Het is de genadeslag voor operatie Market Garden. De 16de Batterij schiet de kerktoren van Eerde in puin om geallieerde waarnemers het zicht te ont­nemen. Vanaf dat moment wordt het beschieten van torens hun specialiteit. Klemke alias Ferdinand noemt zijn eenheid dan ook met bijtende humor, ‘Kirchturmespezialisten’.Kort daarop verplaatst de strijd zich. Vanaf dat moment trekt de Kampfgruppe, en dus de batterij, kris kras door Brabant, door Klemke humoristisch omschreven als ‘Vorwärt nach rückwärts’. Begin oktober zijn ze bij Woensdrecht. Klemke’s batterij doet zijn bijnaam opnieuw eer aan. Deze keer is de O.L.V. Hemelvaartkerk in Hoogerheide hunslachtoffer.SlotakkoordOver de volle breedte van het front in Noord-Brabant gaat het 2de Britse Leger eind oktober tot de aanval over. De Duitse terugtocht wordt onafwendbaar. De Kampfgruppe Chill trekt zich terug benoorden de Zoom. De 16de Batterij neemt twee dagen later de Sint Quirinuskerk in Halsteren onder vuur. Daarna trekt ze zich terug achter het riviertje de Mark en vuurt op torens van religieuze gebouwen in Oudenbosch. Op 3 november volgt de onvermijdelijke terugtocht over het Hollands Diep. In Duitse verslagen wordt die steevast aangeduid als Waal, vandaar Klemke’s getekende grapje over een Wal’ (= walvis). Klemke’s ervaring als front­soldaat zit erop. Zijn batterij trekt verder tot bij Naaldwijk, ver van het front en wordt weer luchtafweer. Daar maakt Klemke uiteindelijk de capitulatie in 1945 mee.BeroemdZijn ervaringen aan het front inspireerde de kunstenaar Klemke tot het maken van een uniek dagboek, dat eindigt op kerstavond 1944. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij de beroemdste illustrator en grafisch ontwerper van de DDR. Zijn werk hangt tegenwoordig in Duitse musea en er is in Berlijn een park naar hem genoemd.Dit verhaal was onderdeel van Brabant Remembers, een programma rond 75 jaar Vrijheid in Noord-Brabant.<div data-youtube-video=""><iframe class="video" width="640" height="480" allowfullscreen="false" src="https://www.youtube.com/embed/5HQ5yG4MhCA" start="0"></iframe></div>

 Een Odyssee door Noord-Brabant  An Odyssey through North Brabant 

Sergeant Cees Meeuwis fought at the Dutch defence line in 1940. When the Netherlands became occupied by the Germans, the Dutch military forces briefly became prisoners of war. They were released, but in 1943 they were once again summoned to report as prisoners of war. They had to try to survive the war in German prisoner of war camps. In the first years of the war, Cees led a fairly quiet life in Roosendaal, until he was requested to report in Germany.Cees complied with the request. Without knowing when he would see his wife and children again, he prepared to leave for Germany on 29 July 1943. He was able to celebrate his wife’s birthday the day before. ‘How would they get through the war? Who would take care of them if the war suddenly became worse?’ Cees took one last look at his children’s bedroom and left. The train was filled with Dutch soldiers. They looked at each other and decided to talk about the weather. Cees rolled a cigarette. The weather was good.The train stopped at Stalag IV-B, the largest prisoner of war camp in Germany. When Cees arrived and the gates closed behind him, he was surrounded by barbed wire. After a sleepless night he had to wake up at 7 o’clock in the morning to report for the daily chores. Life in the camp consisted of head counts, battles against bed bugs and fleas, cleaning the barracks and other small chores. Food was scarce and the number of people with diphtheria grew rapidly. Diarrhoea was ever-present. Over the course of time Cees became malnourished. ‘In September 1944 I leaned, in my dreamlike state, against the barbed wire. The guard shouted and waved at me to move away from the fence. A kind man, he would have been authorised to shoot’.When the British bombers flew over and the air raid siren went off, the barracks shook. On Monday morning 23 April 1945, the prisoners were ready for the German commander’s visit as usual. He didn’t come. There wasn’t a German soldier to be seen. The prisoners of war were euphoric and Cees lay down in the grass outside the camp. The weather was good.The former prisoners of war were brought back to the Netherlands by train. ‘We passed places that we knew. Not long before we’re there, lads!’ When they arrived in Roosendaal, the platform was empty. There was no one. Cees left the train, grabbed his belongings and looked around. In the distance, he saw someone cycling towards him. ‘Finally, there was my wife, on the back of a bike, with the two little ones.’Cees was imprisoned for two years. Sometimes there was a lack of understanding between the Dutch prisoners of war who left their country and the Dutch people who stayed behind. ‘It was impossible for people to imagine what the other had gone through’.This story was part of Brabant Remembers, a campaign for 75 years of Freedom in the province of North Brabant.

stillleven_-_roosendaal_-_studio_rocco_verdult.jpg

I am very far away

Sergeant Cees Meeuwis fought at the Dutch defence line in 1940. When the Netherlands became occupied by the Germans, the Dutch military forces briefly became prisoners of war. They were released, but in 1943 they were once again summoned to report as prisoners of war. They had to try to survive the war in German prisoner of war camps. In the first years of the war, Cees led a fairly quiet life in Roosendaal, until he was requested to report in Germany.Cees complied with the request. Without knowing when he would see his wife and children again, he prepared to leave for Germany on 29 July 1943. He was able to celebrate his wife’s birthday the day before. ‘How would they get through the war? Who would take care of them if the war suddenly became worse?’ Cees took one last look at his children’s bedroom and left. The train was filled with Dutch soldiers. They looked at each other and decided to talk about the weather. Cees rolled a cigarette. The weather was good.The train stopped at Stalag IV-B, the largest prisoner of war camp in Germany. When Cees arrived and the gates closed behind him, he was surrounded by barbed wire. After a sleepless night he had to wake up at 7 o’clock in the morning to report for the daily chores. Life in the camp consisted of head counts, battles against bed bugs and fleas, cleaning the barracks and other small chores. Food was scarce and the number of people with diphtheria grew rapidly. Diarrhoea was ever-present. Over the course of time Cees became malnourished. ‘In September 1944 I leaned, in my dreamlike state, against the barbed wire. The guard shouted and waved at me to move away from the fence. A kind man, he would have been authorised to shoot’.When the British bombers flew over and the air raid siren went off, the barracks shook. On Monday morning 23 April 1945, the prisoners were ready for the German commander’s visit as usual. He didn’t come. There wasn’t a German soldier to be seen. The prisoners of war were euphoric and Cees lay down in the grass outside the camp. The weather was good.The former prisoners of war were brought back to the Netherlands by train. ‘We passed places that we knew. Not long before we’re there, lads!’ When they arrived in Roosendaal, the platform was empty. There was no one. Cees left the train, grabbed his belongings and looked around. In the distance, he saw someone cycling towards him. ‘Finally, there was my wife, on the back of a bike, with the two little ones.’Cees was imprisoned for two years. Sometimes there was a lack of understanding between the Dutch prisoners of war who left their country and the Dutch people who stayed behind. ‘It was impossible for people to imagine what the other had gone through’.This story was part of Brabant Remembers, a campaign for 75 years of Freedom in the province of North Brabant. Sergeant Cees Meeuwis streed in 1940 aan de verdedigingslijn van Nederland. Zodra Nederland bezet werd door de Duitsers, werden Nederlandse militairen voor korte tijd krijgsgevangen gemaakt. Vervolgens vrijgelaten, maar in 1943 opgeroepen om zich alsnog te melden als krijgsgevangenen. In Duitse krijgsgevangenenkampen moesten zij de oorlog zien te overleven. Cees leidde in de eerste oorlogsjaren nog een vrij rustig bestaan in Roosendaal, totdat ook hij in 1943 het bericht ontving om zich te melden in Duitsland.Cees geeft gehoor aan de oproep. Zonder te weten wanneer hij zijn vrouw en kinderen weer zal zien, maakt hij zich klaar om op 29 juli 1943 naar Duitsland te vertrekken. De verjaardag van zijn vrouw heeft hij de dag van tevoren nog kunnen vieren. “Hoe zouden zij de oorlog moeten doorkomen? Wie zou er voor hun zorgen als de oorlog ineens erger werd?” Cees neemt nog een laatste blik, naar de slaapkamer van de kinderen en loopt dan aan. Eenmaal in de trein zit deze vol met Nederlandse militairen. Ze kijken naar elkaar en besluiten het over het weer te hebben. Cees rolt een sigaret, het is mooi weer.De trein stopt bij Stalag IV-B, het grootste krijgsgevangenkamp van Duitsland. Als Cees aankomt en de poort achter hem sluit, is hij omringd door prikkeldraad. Na een slapeloze nacht moet hij om zeven uur in de ochtend opstaan om zich te melden voor de dagelijkse taken. Het leven in het kamp bestaat uit groepstellingen, vechten tegen de wandluizen en vlooienplagen, de barakken schoonmaken en ander klein geklus. Het eten is er schaars en het aantal mensen met difterie neem hand over hand toe. Diarree is een dagelijkse gast. Cees raakt in de loop van de tijd ondervoed. “In september 1944 leunde ik in mijn dromerige toestand tegen het prikkeldraad. De torenwachter stond te roepen en te zwaaien dat ik daar weg moest gaan. Een goede kerel, hij had ook mogen schieten”.Wanneer er Engelse bommenwerpers overvliegen en het luchtalarm loeit, staan de barakken te schudden. Op maandagochtend 23 april 1945 zitten de krijgsgevangenen als gewoonlijk klaar voor de Duitse bevelhebber. Hij komt niet. Er is geen Duitse soldaat te bekennen. De krijgsgevangenen zijn euforisch en Cees gaat buiten het kamp in het gras liggen. Het is mooi weer.Met treinen worden de ex-gevangenen terug naar Nederland gebracht. “We reden nu langs bekende plekjes, nog even jongens, en we zijn er!” Eenmaal aangekomen in Roosendaal, is het perron leeg. Er is niemand. Cees stapt uit, pakt zijn bagage en kijkt in het rond. In de verte ziet hij iemand aan komen fietsen. “Eindelijk kwam mijn vrouwke, achterop een fiets gezeten, met de twee kleintjes.”Cees had twee jaar in krijgsgevangenschap gezeten. Het begrip was wel eens zoek tussen Nederlandse krijgsgevangenen die hun land hadden verlaten en de Nederlanders die waren achtergebleven. “De een kon zich niet indenken wat de ander had meegemaakt”.Dit verhaal was onderdeel van Brabant Remembers, een programma rond 75 jaar Vrijheid in Noord-Brabant.<div data-youtube-video=""><iframe class="video" width="640" height="480" allowfullscreen="false" src="https://www.youtube.com/embed/PhqeB2dZ3UY" start="0"></iframe></div>&nbsp;

 Ik ben heel ver weg I am very far away

SurvivingThat was also true for Maria (Mietje) van der Kuijlen from Helmond, wife of Josef (Sjef) Meulendijks and mother to two young children. Sjef worked hard as a weaver to try to make ends meet for his family. The occupation made things even more difficult for Sjef. Although the forced labour rules only came into force in March 1942, he, like many other workers living close to the border, had to leave for Germany much earlier because work was plentiful there. From there, they sent money home to their families. The working conditions were poor. When Sjef and his colleagues protested by downing tools on 6 January 1943, Sjef was arrested as a ‘strike leader’. He was forced to work in various labour camps until he was finally transported to Ravensbrück in June.All the while, Mietje was alone. The war didn’t have time for sadness. She dedicated herself to her most important goal: getting her children through the war as safely as she could. Finally, the moment arrived: 25 September 1944: Mietje had survived, and so had her children, but only just. Their condition was so bad that 6 year old Annie was placed in a foster home in Belgium for three months to gain strength. Mietje was happy when Annie returned, but the family still wasn’t complete.The Amazing WinandoThe children could barely remember their father, but their mother Mietje remembered her husband all too well: she kept waiting for any sign of life. All around her, families were being reunited, or lives torn apart for good with shattering news. Mietje was fed up with the silence.On 23 October 1945, she saw an advert in the Helmondsche Courant newspaper for a guest performance of the amazing ‘Winando’ – with the added attraction of a chance to ask questions. She took the chance and headed to the Sobriëtas building in Helmond. She was sceptical, until Winando addressed her. Without Mietje saying a word, he knew that Sjef was in Ravensbrück, but that’s not all. “He’ll come home in the spring!” Winando predicted.Elated, Mietje rushed home. He’s coming back! Spring arrived. Full of hope, Mietje worked on her beloved garden. It must look good, when Sjef arrives home! Spring turned into summer and then into autumn. At the end of 1946, Mietje finally got a letter from the Red Cross. She opened the envelope with shaking hands. “Dear Mrs Meulendijks….” her eyes flew over the sentences until she arrived at the dreaded message. Sjef Meulendijks had died on 1 September 1944 in Ravensbrück.Expectation in the springDespite the facts, Mietje couldn’t let Winando’s words go. Something told her that Sjef would be by her side again one day. For almost thirty years, Mietje waited in vain for his return. Every spring her hopes were raised, and she’d make sure that the house and garden were perfect ready for her husband to return. Every summer, Mietje lost her husband all over again.On 24 October 1971, Mietje visited her daughter-in-law. She told her about her premonition that Sjef would come home really soon. A day later she died, exactly 26 years after the prediction. Almost 75 years after the prediction, Mietje’s son and daughter don’t have a good word for Winando. They ask themselves: would no hope have been worse than false hope?&nbsp;This story was part of Brabant Remembers, a campaign for 75 years of Freedom in the province of North Brabant.

stillleven_-_helmond_-_studio_rocco_verdult.jpg

He'll come home in the spring

SurvivingThat was also true for Maria (Mietje) van der Kuijlen from Helmond, wife of Josef (Sjef) Meulendijks and mother to two young children. Sjef worked hard as a weaver to try to make ends meet for his family. The occupation made things even more difficult for Sjef. Although the forced labour rules only came into force in March 1942, he, like many other workers living close to the border, had to leave for Germany much earlier because work was plentiful there. From there, they sent money home to their families. The working conditions were poor. When Sjef and his colleagues protested by downing tools on 6 January 1943, Sjef was arrested as a ‘strike leader’. He was forced to work in various labour camps until he was finally transported to Ravensbrück in June.All the while, Mietje was alone. The war didn’t have time for sadness. She dedicated herself to her most important goal: getting her children through the war as safely as she could. Finally, the moment arrived: 25 September 1944: Mietje had survived, and so had her children, but only just. Their condition was so bad that 6 year old Annie was placed in a foster home in Belgium for three months to gain strength. Mietje was happy when Annie returned, but the family still wasn’t complete.The Amazing WinandoThe children could barely remember their father, but their mother Mietje remembered her husband all too well: she kept waiting for any sign of life. All around her, families were being reunited, or lives torn apart for good with shattering news. Mietje was fed up with the silence.On 23 October 1945, she saw an advert in the Helmondsche Courant newspaper for a guest performance of the amazing ‘Winando’ – with the added attraction of a chance to ask questions. She took the chance and headed to the Sobriëtas building in Helmond. She was sceptical, until Winando addressed her. Without Mietje saying a word, he knew that Sjef was in Ravensbrück, but that’s not all. “He’ll come home in the spring!” Winando predicted.Elated, Mietje rushed home. He’s coming back! Spring arrived. Full of hope, Mietje worked on her beloved garden. It must look good, when Sjef arrives home! Spring turned into summer and then into autumn. At the end of 1946, Mietje finally got a letter from the Red Cross. She opened the envelope with shaking hands. “Dear Mrs Meulendijks….” her eyes flew over the sentences until she arrived at the dreaded message. Sjef Meulendijks had died on 1 September 1944 in Ravensbrück.Expectation in the springDespite the facts, Mietje couldn’t let Winando’s words go. Something told her that Sjef would be by her side again one day. For almost thirty years, Mietje waited in vain for his return. Every spring her hopes were raised, and she’d make sure that the house and garden were perfect ready for her husband to return. Every summer, Mietje lost her husband all over again.On 24 October 1971, Mietje visited her daughter-in-law. She told her about her premonition that Sjef would come home really soon. A day later she died, exactly 26 years after the prediction. Almost 75 years after the prediction, Mietje’s son and daughter don’t have a good word for Winando. They ask themselves: would no hope have been worse than false hope?&nbsp;This story was part of Brabant Remembers, a campaign for 75 years of Freedom in the province of North Brabant. OverlevenZo ook de Helmondse Maria (Mietje) van der Kuijlen, getrouwd met Josef (Sjef) Meulendijks en moeder van twee jonge kinderen. Sjef werkt als wever hard om de eindjes voor zijn gezin aan elkaar te knopen. De bezetting maakt het niet gemakkelijker voor Sjef. Hoewel de Arbeitseinsatz pas in maart 1942 wordt ingesteld, wijkt hij, net als veel grensarbeiders al dan niet noodgedwongen al eerder uit naar Duitsland, waar werk zat is. Van daar sturen ze geld naar hun gezin. De arbeidsomstandigheden zijn slecht. Wanneer Sjef en zijn metgezellen op 6 januari 1943 protesteren en het werk neerleggen, wordt Sjef gearresteerd als ‘stakingsleider’. Hij werkt in verschillende strafkampen tot hij in juni naar Ravensbrück wordt getransporteerd. Ondertussen staat Mietje er alleen voor. De oorlog geeft geen tijd voor verdriet. Ze wijdt zich aan haar belangrijkste doel: de kinderen zo goed mogelijk de oorlog doorkrijgen. Dan is het zover: 25 september 1944, Mietje heeft het gered, de kinderen hebben de bevrijding gehaald, hoewel maar net. Hun toestand is zo schrijnend, dat de zesjarige Annie drie maanden wordt ondergebracht bij een pleeggezin in Jumet (België) om aan te sterken. Mietje is blij als Annie weer terug is maar toch is het gezin nog niet compleet.De Wonderbaarlijke WinandoDe kinderen hebben weinig of geen herinneringen aan hun vader, moeder Mietje herinnert zich haar man maar al te zeer: Zij wacht alsmaar op een teken van leven. Om haar heen worden gezinnen herenigd of worden levens door verpletterend nieuws voorgoed veranderd. Mietje is de stilte zat. Op 23 oktober 1945 ziet ze in de Helmondsche Courant een advertentie voor een gastvoorstelling van de fascinateur ‘Winando’ met als extra attractie de mogelijkheid om vragen te stellen. Ze waagt de gok en gaat naar het Sobriëtas gebouw in Helmond. Ze is sceptisch, tot Winando het woord tot haar richt. Zonder dat Mietje iets loslaat, weet hij dat Sjef in Ravensbrück zat, maar dat is niet alles. “In het voorjaar komt hij thuis!”, voorspelt Winando haar. Opgetogen snelt Mietje naar huis. Hij komt terug! Het voorjaar breekt aan. Hoopvol werkt Mietje aan haar geliefde tuin. Die moet in orde zijn, wanneer Sjef aankomt! Lente loopt over in zomer en herfst. Eind 1946 krijgt Mietje eindelijk een brief van het Rode Kruis. Met trillende vingers scheurt ze de envelop open. “Geachte mevrouw Meulendijks…”, haar ogen schieten over de zinnen tot ze bij het gevreesde bericht aankomen. Sjef Meulendijks is op 1 september 1944 overleden in Ravensbrück.Verwachting in het voorjaarOndanks de harde feiten kan Mietje de woorden van Winando niet loslaten. Iets in haar gelooft dat Sjef weer bij haar zal zijn. Dertig jaar lang wacht Mietje tevergeefs op zijn terugkeer. Elk voorjaar brengt een verwachtingsvolle spanning met zich mee en zorgt ze dat het huis en de tuin er piekfijn uitzien. Elke zomer verliest Mietje haar man opnieuw.Op 24 oktober 1971 ging Mietje langs bij haar schoondochter. Ze vertelde over haar voorgevoel dat Sjef nu echt snel thuis zou komen. Een dag later overleed ze, precies 26 jaar na de voorspelling. Bijna 75 jaar na de voorspelling hebben Mietjes zoon en schoondochter geen goed woord over voor Winando. Ze vragen zich af: was geen hoop beter geweest dan valse hoop?Dit verhaal was onderdeel van Brabant Remembers, een programma rond 75 jaar Vrijheid in Noord-Brabant.<div data-youtube-video=""><iframe class="video" width="640" height="480" allowfullscreen="false" src="https://www.youtube.com/embed/6oVPEwGet-Y" start="0"></iframe></div>&nbsp;

 In de lente komt hij thuis He'll come home in the spring

The crossing On 29 October 1944, Breda was liberated by the 1st Polish Armoured Division of Major General Stanisław Maczek. Two days later, the forward units stormed north towards Moerdijk and the vital bridges there, crossing the Hollands Diep, an estuary of the Rhine and Meuse rivers. But first, the Cromwell tanks of the reconnaissance section, 10 PSK, had to cross the river Mark. They tried to do this at Nieuwe Veer, just south of Zevenbergen, but of course both the brand new road bridge and the railway bridge had been blown up. It was decided to ferry the 8th Infantry Battalion, nicknamed the ‘Bloodshirts’, across in boats. On 31 October 1944, a small bridgehead was the result, which now needed to be expanded quickly. However the enemy, the 245th German Infantry Division of Lieutenant General Erwin Sander, put a stop to that.In a tight spot German counterattacks soon followed one another, but the Polish troops held their ground. The German reaction was fierce because the road to the bridges at Moerdijk needed to be kept open for the retreating troops for as long as possible. During the following night, reinforcements were brought in for the bridgehead via floating bridges in the form of eight Sherman tanks and two M-10 tracked vehicles. On 1 November 1944, the Polish managed to enlarge the bridgehead somewhat, at least until the enemy launched a counterattack and the Polish were once again pushed back to the water.Retreat One Sherman tank after another was knocked out and at 18:00 the decision was made to abandon the bridgehead. The German forces fired with all their might and the bombardment was the most intense it had been since the battle in Normandy. Around midnight, all Polish troops were back on the south bank, and they had had to leave three Sherman tanks and one M-10 behind on the other bank. The other M-10 was left in the shallow water after the pontoon on which it was being transported was sunk.Balance The battle was short but extremely fierce, and the German forces had gained time but nothing more, because two days later the Polish crossed at Ter Aalst and Oosterhout. This crossing was successful and Moerdijk finally came into Polish control on 9 November 1944.

Nieuwe Veer with two destroyed Shermans in the background. 

Nieuwe Veer, looking at the southern bank after the battle. 

Nieuwe Veer, in the background the destroyed bridges. In the foreground an M10 and a burning Carrier. 

A tough battle at Nieuwe Veer

The crossing On 29 October 1944, Breda was liberated by the 1st Polish Armoured Division of Major General Stanisław Maczek. Two days later, the forward units stormed north towards Moerdijk and the vital bridges there. But first, the Cromwell tanks of the reconnaissance section, 10 PSK, had to cross the river Mark. They tried to do this at Nieuwe Veer, just south of Zevenbergen, but of course both the brand new road bridge and the railway bridge had been blown up. It was decided to ferry the 8th Infantry Battalion, nicknamed the ‘Bloodshirts’, across in boats. On 31 October, a small bridgehead was the result, which now needed to be expanded quickly. However the enemy, the 245th German Infantry Division of Lieutenant General Sander, put a stop to that.In a tight spot German counterattacks soon followed one another, but the Polish troops held their ground. The German reaction was fierce because the road to the bridges at Moerdijk needed to be kept open for the retreating troops for as long as possible. During the following night, reinforcements were brought in for the bridgehead via floating bridges in the form of eight Sherman tanks and two M-10 tracked vehicles. On 1 November, the Polish managed to enlarge the bridgehead somewhat, at least until the enemy launched a counterattack and the Polish were once again pushed back to the water.Retreat One Sherman tank after another was knocked out and at 18:00 the decision was made to abandon the bridgehead. The German forces fired with all their might and the bombardment was the most intense it had been since the battle in Normandy. Around midnight, all Polish troops were back on the south bank, and they had had to leave three Sherman tanks and one M-10 behind on the other bank. The other M-10 was left in the shallow water after the pontoon on which it was being transported was sunk.Balance The battle was short but extremely fierce, and the German forces had gained time but nothing more, because two days later the Polish crossed at Ter Aalst and Oosterhout. This crossing was successful and Moerdijk finally came into Polish control on 9 November 1944. Die Überfahrt Am 29. Oktober 1944 wurde die Stadt Breda in der niederländischen Provinz Brabant von der 1. polnischen Panzerdivision unter Generalmajor Stanisław Maczek befreit. Zwei Tage später stürmten die vorderen Einheiten nach Norden in Richtung Moerdijk und den dortigen wichtigen Brücken über den Hollands Diep, der Verbindung zwischen dem Fluss Waal und der Nordsee-Bucht Haringvliet. Doch zunächst mussten die Cromwell-Panzer der Aufklärungsabteilung 10 PSK den Fluss Mark überqueren. Sie versuchten dies bei Nieuwe Veer, südlich von Zevenbergen. Sowohl die nagelneue Straßenbrücke als auch die Eisenbahnbrücke waren dort jedoch gesprengt worden. Man beschloss, das 8. Infanteriebataillon, das den Spitznamen "Bluthemden" (Bloodshirts) trug, in Booten überzusetzen. Am 31. Oktober 1944 war ein kleiner Brückenkopf entstanden. Er musste nun schnell erweitert werden. Doch der Feind, die 245. deutsche Infanteriedivision von Generalleutnant Erwin Sander, machte dem einen Strich durch die Rechnung.In Zugzwang Die deutschen Gegenangriffe folgten kurz aufeinander, doch die polnischen Truppen hielten stand. Die deutsche Reaktion war deshalb so heftig, weil die Straße zu den Brücken bei Moerdijk für die zurückweichenden Truppen so lange wie möglich offen gehalten werden musste. In der folgenden Nacht wurde der Brückenkopf über schwimmende Brücken mit acht US-amerikanischen Sherman-Panzern und zwei M-10-Kettenfahrzeugen gestärkt. Am 1. November 1944 gelang es den Polen, den Brückenkopf etwas zu vergrößern, zumindest bis der Feind einen Gegenangriff startete und sie erneut ins Wasser zurückgedrängt wurden.Der Rückzug Nachdem ein Sherman-Panzer nach dem anderen ausgeschaltet worden war, wurde um sechs Uhr abends der Beschluss gefasst, den Brückenkopf aufzugeben. Die deutschen Einheiten feuerten mit aller Macht, was den Beschuss zum stärksten seit der Schlacht in der Normandie machte. Gegen Mitternacht waren alle polnischen Truppen wieder am Südufer des Hollands Diep. Sie mussten drei Sherman-Panzer und einen M-10 am anderen Ufer zurücklassen. Der andere M-10 blieb im seichten Wasser zurück, nachdem der Ponton (Schwimmplattform), auf dem er transportiert wurde, versenkt worden war.Bilanz Die Schlacht war kurz, aber äußerst heftig, da die deutschen Soldaten Zeit gewonnen hatten. Mehr nicht, denn zwei Tage später überquerten die polnischen Truppen erfolgreich den Fluss bei Ter Aalst und Oosterhout. Moerdijk fiel schließlich am 9. November 1944 in polnische Hände. De oversteek Op 29 oktober 1944 wordt Breda bevrijd door de 1e Poolse Pantserdivisie van generaal-majoor Stanisław Maczek. Twee dagen later stormen de voorste eenheden naar het noorden op weg naar Moerdijk en de vitale bruggen daar. Maar eerst moeten de Cromwell tanks van de verkenningsafdeling, 10 PSK, de rivier de Mark oversteken. Dat proberen ze bij Nieuwe Veer, pal ten zuiden van Zevenbergen. Uiteraard zijn zowel de gloednieuwe verkeersbrug als de spoorbrug opgeblazen. Besloten wordt om het 8ste Infanteriebataljon, bijgenaamd de ‘Bloedhemden’, in bootjes over te zetten. Op 31 oktober is een klein bruggenhoofd het resultaat. Dat moet nu snel worden uitgebouwd. Maar daar steekt de tegenstander, de 245. Infanterie-Division van luitenant-generaal Sander, een stokje voor.In het nauw Al snel volgen de Duitse tegenaanvallen elkaar op. Maar de Polen houden stand. De Duitse reactie is zo fel omdat de weg naar de bruggen bij Moerdijk zo lang mogelijk open moet worden gehouden voor de terugtrekkende troepen. Gedurende de daaropvolgende nacht wordt via drijvende bruggen versterking aangevoerd voor het bruggenhoofd in de vorm van acht Sherman tanks en twee M-10 rupsvoertuigen. Op 1 november lukt het de Polen om het bruggenhoofd wat te vergroten, tenminste totdat de tegenstander de tegenaanval inzet en de Polen opnieuw worden teruggedrongen tot tegen het water.Terugtocht De ene na de andere Sherman tank wordt uitgeschakeld en om zes uur ’s avonds valt het besluit het bruggenhoofd op te geven. De Duitsers vuren uit alle macht en de beschieting is de meest intense sinds de strijd in Normandië. Rond middernacht zijn alle Poolse troepen weer terug op de zuidoever. Ze moeten drie Sherman tanks en één M-10 achterlaten op de andere oever. De andere M-10 blijft in het ondiepe water liggen nadar de ponton waarop hij wordt vervoerd, tot zinken is gebracht.Balans De strijd is kort, maar buitengewoon fel geweest. De Duitsers hebben tijd gewonnen. Meer ook niet, want twee dagen later steken de Polen over bij Ter Aalst en Oosterhout. Deze oversteek is wel succesvol. Moerdijk valt uiteindelijk op 9 november in Poolse handen. Przeprawa29 października 1944 r. Breda została wyzwolona przez 1 Polską Dywizję Pancerną generała dywizji Stanisława Maczka. Dwa dni później oddziały wysunięte szturmem ruszyły na północ w kierunku Moerdijk i tamtejszych mostów. Najpierw jednak czołgi Cromwell z sekcji rozpoznawczej 10 PSK musiały przekroczyć rzekę Mark. Próbowali to zrobić w Nieuwe Veer, na południe od Zevenbergen. Oczywiście zarówno nowy most drogowy, jak i kolejowy zostały wysadzone. Zdecydowano się na przeprawę łodziami 8. batalionu piechoty, zwanego „Krwawymi Koszulami”. 31 października powstał niewielki przyczółek. Teraz należało go szybko powiększyć. Ale wróg, 245 Dywizja Piechoty generała porucznika Sandera, położył temu kres.W ciasnym miejscuNiemieckie kontrataki szybko następowały po sobie. Ale Polacy nie ustępowali. Niemiecka reakcja jest tak zaciekła, ponieważ droga do mostów w Moerdijk musi być otwarta dla wycofujących się oddziałów tak długo, jak to możliwe. Następnej nocy przez pływające mosty na przyczółek przybywają posiłki w postaci ośmiu czołgów Sherman i dwóch pojazdów gąsienicowych M-10. 1 listopada Polakom udaje się nieco powiększyć przyczółek, przynajmniej do czasu, gdy wróg rozpoczyna kontratak i Polacy ponownie zostają zepchnięci do wody.OdwrótJeden czołg Sherman po drugim zostaje wybity i o szóstej wieczorem zapada decyzja o opuszczeniu przyczółka.Niemcy strzelają z całej siły, a bombardowanie jest najbardziej intensywne od czasu bitwy w Normandii.Około północy wszystkie polskie oddziały wracają na południowy brzeg.Muszą zostawić trzy czołgi Sherman i jeden M-10 na drugim brzegu.Drugi M-10 pozostaje w płytkiej wodzie po zatopieniu pontonu, na którym był transportowany.RównowagaBitwa była krótka, ale niezwykle zacięta.Niemcy zyskali na czasie.Nic więcej, bo dwa dni później Polacy przeprawiają się pod Ter Aalst i Oosterhout. Ta przeprawa kończy się sukcesem. Moerdijk ostatecznie wpada w polskie ręce 9 listopada.

 Ein harter Kampf bei Nieuwe Veer Zware strijd bij Nieuwe Veer Ciężka walka pod Nieuwe Veer A tough battle at Nieuwe Veer

The Klaus and Michiels families and their many children had a common air raid shelter on the Ommels Eindje: a deep ditch between the farmhouses, with straw on the bottom and provisionally covered with branches tied together. The children sometimes used the shelter as a playhouse.There were difficult choices to be made that Thursday evening in Ommel. To flee from the approaching violence of war or not? Pastor Vogels and his housekeeper left for Vlierden, taking with them the Miracle Statue of the Virgin Mary of Ommel, Comforter in Any Emergency. Many families also left, those on the Ommels Eindje stayed where they were.Their air raid shelter now had to prove itself. In the evenings there was some quarrelling about who could sleep next to whom. ’No complaining’, said the parents, ‘purely by age.’ The families did not sleep very much that night but they were still there the following morning. The dawn of a new day in the war saw them go back into their houses. But the violence of war was now so intense that the Michiels and Klaus families had to flee back into the shelter at about quarter to eleven. Twenty of them – not all the children were at home – descended back into the ditch in an orderly way.It happened in a split second. A grenade hit one of the two thick linden trees right behind the shelter. It fell as a projectile silently downwards where the explosion caused death and destruction. The devastation was enormous, and local residents came to assist. Eight of the children were killed instantly; six were also wounded, five of them seriously. Three of them died later, eleven deaths in total… The Michiels family lost Miet (19), Thea (15), Louis (14), Hendrik (12), Nella (11) and Martien (6). After several weeks mother Helena (46) also passed away. She died from a broken heart; everyone in Ommel knew that. The Klaus family had a similar drama. &nbsp;Jan (12), Leo (11), Anna (9) and Dina (8) all lost their lives. Martien (7) and his sister Riet (5) were seriously injured, but survived.Dora Michiels – then 8 years old – remembers ‘smoke, dust, fear, crying and screaming’. Everyone who could get out was trying to. I took hold of my brother Martien’s hand, but he didn’t take hold of mine. He had just a small hole in the top of his head, but I knew he was dead.’ The other Martien, then 7 and the youngest son of the Klaus family: ‘The shelter was full of smoke and it stank. I was lying among all the dead children. I was bleeding so heavily, just like my sister Riet, that our neighbours thought we were also dead.’Help was seriously delayed by the relentless battle. The seriously injured victims were still in Ommel on that hellish night when the village went up in flames. In was only of the following day, Saturday, that they were taken to hospital, even then there were some obstacles. Dora Michiels: ”Mother and I were escorted through the front line in a black car with a white flag. There was a dead horse on the road every ten metres or so. The British soldiers had to pull the horses off the road to let us through. Many German soldiers were also lying there.”For fifty years Dora Michiels could not speak of her ordeal. Fellow sufferer Martin Klaus didn’t have the same problem, and in 1994 he managed to persuade Dora to take part in the annual Remembrance parade. Since then they have often appeared together at events associated with the war. Dora didn’t receive any expert help at the time. Martin found strength from his faith – even though the Virgin Mary of Ommel had not been watching when fate struck. He bears no grudges. ‘All soldiers, including German ones, did what they had to do. As far as I’m concerned the Germans can join in our Remembrance events. We are victims of war, and they are just the same.’&nbsp;This story was part of Brabant Remembers, a campaign for 75 years of Freedom in the province of North Brabant.

de_dag_dat_maria_niet_keek.jpg

The day Mary was not watching

The Klaus and Michiels families and their many children had a common air raid shelter on the Ommels Eindje: a deep ditch between the farmhouses, with straw on the bottom and provisionally covered with branches tied together. The children sometimes used the shelter as a playhouse.There were difficult choices to be made that Thursday evening in Ommel. To flee from the approaching violence of war or not? Pastor Vogels and his housekeeper left for Vlierden, taking with them the Miracle Statue of the Virgin Mary of Ommel, Comforter in Any Emergency. Many families also left, those on the Ommels Eindje stayed where they were.Their air raid shelter now had to prove itself. In the evenings there was some quarrelling about who could sleep next to whom. ’No complaining’, said the parents, ‘purely by age.’ The families did not sleep very much that night but they were still there the following morning. The dawn of a new day in the war saw them go back into their houses. But the violence of war was now so intense that the Michiels and Klaus families had to flee back into the shelter at about quarter to eleven. Twenty of them – not all the children were at home – descended back into the ditch in an orderly way.It happened in a split second. A grenade hit one of the two thick linden trees right behind the shelter. It fell as a projectile silently downwards where the explosion caused death and destruction. The devastation was enormous, and local residents came to assist. Eight of the children were killed instantly; six were also wounded, five of them seriously. Three of them died later, eleven deaths in total… The Michiels family lost Miet (19), Thea (15), Louis (14), Hendrik (12), Nella (11) and Martien (6). After several weeks mother Helena (46) also passed away. She died from a broken heart; everyone in Ommel knew that. The Klaus family had a similar drama. &nbsp;Jan (12), Leo (11), Anna (9) and Dina (8) all lost their lives. Martien (7) and his sister Riet (5) were seriously injured, but survived.Dora Michiels – then 8 years old – remembers ‘smoke, dust, fear, crying and screaming’. Everyone who could get out was trying to. I took hold of my brother Martien’s hand, but he didn’t take hold of mine. He had just a small hole in the top of his head, but I knew he was dead.’ The other Martien, then 7 and the youngest son of the Klaus family: ‘The shelter was full of smoke and it stank. I was lying among all the dead children. I was bleeding so heavily, just like my sister Riet, that our neighbours thought we were also dead.’Help was seriously delayed by the relentless battle. The seriously injured victims were still in Ommel on that hellish night when the village went up in flames. In was only of the following day, Saturday, that they were taken to hospital, even then there were some obstacles. Dora Michiels: ”Mother and I were escorted through the front line in a black car with a white flag. There was a dead horse on the road every ten metres or so. The British soldiers had to pull the horses off the road to let us through. Many German soldiers were also lying there.”For fifty years Dora Michiels could not speak of her ordeal. Fellow sufferer Martin Klaus didn’t have the same problem, and in 1994 he managed to persuade Dora to take part in the annual Remembrance parade. Since then they have often appeared together at events associated with the war. Dora didn’t receive any expert help at the time. Martin found strength from his faith – even though the Virgin Mary of Ommel had not been watching when fate struck. He bears no grudges. ‘All soldiers, including German ones, did what they had to do. As far as I’m concerned the Germans can join in our Remembrance events. We are victims of war, and they are just the same.’&nbsp;This story was part of Brabant Remembers, a campaign for 75 years of Freedom in the province of North Brabant. Op ‘t Ommels Eindje hebben de kinderrijke gezinnen Klaus en Michiels een gezamenlijke schuilkelder: Een diepe sloot tussen de boerderijen. Stro op de bodem, aan de bovenkant provisorisch afgedekt met takken en mutserd. De kinderen gebruiken het onderkomen soms als speelhuisje. Die donderdagavond wordt in Ommel gewikt en gewogen; vluchten voor het naderende oorlogsgeweld of niet? Pastoor Vogels en zijn huishoudster vertrekken naar Vlierden. Met medeneming van het mirakelbeeldje van O.L. Vrouw van Ommel, Troosteres in Elke Nood. Veel gezinnen vertrekken ook, die van ‘t Ommels Eindje blijven.Nu moet hun schuilkelder zijn nut bewijzen. ‘s Avonds is er even gesteggel wie naast wie mag. ‘Niet zeuren’, commanderen de ouders, ‘gewoon op leeftijd.’ De gezinnen slapen niet veel die nacht, maar de volgende ochtend zijn ze er nog. De nieuwe oorlogsdag voert hen terug ‘t huis in. Maar het krijgsgeweld wordt nu zo hevig dat de Michielsen en Klausen rond kwart voor elf opnieuw de schuilkelder in vluchten. Met twintig man – niet alle kinderen zijn thuis – duiken ze nu gedisciplineerd de sloot in.Ineens, in een ondeelbare seconde, gebeurt het. Een granaat raakt een van de twee dikke lindebomen pal achter de schuilkelder. Het projectiel valt stil en recht naar beneden, waar de ontploffing in de loopgraaf dood en verderf zaait. De ontreddering is compleet. Buurtbewoners schieten te hulp. Acht kinderen zijn op slag dood; daarnaast zijn er zes gewonden van wie vijf ernstig. Van hen sterven er later nog drie. In totaal elf doden… Het gezin Michiels verliest Miet (19), Thea (15), Louis (14), Hendrik (12), Nella (11) en Martien (6). Na weken bezwijkt ook moeder Helena (46). Zij sterft van verdriet, weet heel Ommel.In het gezin Klaus net zo’n drama. Jan (12), Leo (11), Anna (9) en Dina (8) laten het leven. Martien (7) en zijn zusje Riet (5) zijn zwaargewond, maar overleven. Dora Michiels – toen 8 jaar en gewond – herinnert zich ‘rook, stof, angst, huilen en gillen’. ‘Iedereen die kon wilde eruit. Ik pakte het handje van mijn broertje Martien. Maar die gaf niet mee. Hij had maar een klein gaatje boven in zijn hoofd. Verder niets. Maar hij was wel dood.’ De andere Martien, toen 7 jaar en de jongste zoon van de familie Klaus: ‘Het rook in de schuilkelder en het stonk. Ik lag tussen allemaal dode kinderen. Net als m’n zusje Riet bloedde ik zo erg, dat de buren ons ook al afschreven.’ De hulpverlening wordt ernstig gehinderd door het niet af­latende strijdgewoel. De zwaargewonde slachtoffers zijn dan ook nog steeds in Ommel in de helse nacht dat het dorp in vlammen opgaat. Pas de volgende dag – zaterdags – worden ze naar ziekenhuizen gebracht, een tocht met hindernissen.Dora Michiels: ”Moeder en ik werden die dag in een zwarte auto met witte vlag door de frontlinie geloodst. Om de tien meter lag een dood paard op de weg. Om ons door te laten moesten Engelse soldaten de paarden van de weg af trekken. Ook lagen er veel Duitse militairen.”Dora Michiels kon vijftig jaar lang niet praten over wat haar overkwam. Lotgenoot Martin Klaus had daar geen moeite mee. In 1994 kreeg hij Dora zover dat zij samen deelnamen aan de jaarlijkse Dodenherdenking. Sindsdien trekken ze vaker gezamenlijk op als het over de oorlog gaat. Dora heeft indertijd deskundige hulp gemist. Martien – ook al keek O.L. Vrouw van Ommel even niet toen het noodlot toesloeg – vond steun in het geloof. Hij koestert geen wrok. ”Alle soldaten – ook de Duitse – deden wat ze doen moesten. De Duitsers mogen van mij gerust bij onze Dodenherdenking zijn. Wij zijn oorlogsslachtoffers, maar zij net zo goed.”Dit verhaal was onderdeel van Brabant Remembers, een programma rond 75 jaar Vrijheid in Noord-Brabant.&nbsp;<div data-youtube-video=""><iframe class="video" width="640" height="480" allowfullscreen="false" src="https://www.youtube.com/embed/UV43na_XUZg" start="0"></iframe></div>

 De dag dat Maria niet keek The day Mary was not watching

The fighting reached the fortified town of Heusen in October ‘44. The first grenades fell on Heusden on 28 October and a curfew was imposed. German soldiers came and went and on Saturday morning 4 November the residents of Heusden saw the German soldiers carrying green packages and crates into the town hall. The residents became restless.On her lapAfter half past four in the afternoon, the town once again found itself in the line of fire and, despite the turmoil, a group of roughly 170 residents hid in the cellars of the town hall. Amongst them were Riek van Alphen-Eeuwijk and her four sons Piet, Jan, Joop and Hans. Sister Dora, her husband Jo and daughter Riet also joined them. The stuffy cellars were crowded. Riek took her youngest son Hans on her lap and her other sons stayed close by during the anxious hours of the night of 4 to 5 November 1944.The first explosion was the Roman Catholic Church, ten minutes later the Reformed Church was blown up. The third explosion in Heusden that night followed at 2.20 a.m.: the town hall’s tower. The whole building collapsed. The 170 people in the basement were helpless; only 30 of them survived the disaster. Riek was one of them, with her dead son Hans on her lap she was rescued from under the rubble.Her three other sons didn’t survive the disaster either. Sister Dora was rescued but lost both her husband and her daughter that night. Heusden was plunged into deep mourning; 134 innocent people became victims of the murderous German regime. Just a few hours after the disaster, Scottish liberators arrived in the town to help recover and bury the victims.Queen WilhelminaFather Wim van Alphen, who stayed behind in Eindhoven, heard the sad news about the death of his four sons from the priest. Riek then travelled to Eindhoven on her own. Her children stayed behind in the cemetery in Heusden. Mother Riek struggled with this and the couple did everything in their power to bring the bodies of the four boys to Eindhoven. It was only after a personal letter to Queen Wilhelmina that they received permission and thus the boys were dug up in Heusden on 5 July 1945 and reburied in the Sint Theresia churchyard in Eindhoven on 9 July.A monument of Charles Eyck was placed by the grave. “My father identified his sons when they were dug up; they were quickly recognised by their clothes. My mother used my father’s worn uniforms to sow new clothes for her children”. Sad as the burial was, Riek soon became pregnant after that day and in March 1946 a boy was born, Hans. Four years later his little sister Marianne followed. Together they formed the second Van Alphen family.“I was always compared to the other Hans”, said Hans van Alphen. His other names, Piet, Jan and Joop, were also daily reminders of the four brothers he never knew. “It seemed inevitable that my mother was psychically damaged, and she was always sickly. When I was young, we used to visit the little monument at the Sint Theresia churchyard in Eindhoven every Sunday. My mother would cry by my brothers’ grave. There is even a photograph of me beside the grave of my brothers. ‘The boy beside the grave’ is what I always called the picture”.This story was part of Brabant Remembers, a campaign for 75 years of Freedom in the province of North Brabant.

het_jongetje_naast_het_graf.jpg

The boy beside the grave

The fighting reached the fortified town of Heusen in October ‘44. The first grenades fell on Heusden on 28 October and a curfew was imposed. German soldiers came and went and on Saturday morning 4 November the residents of Heusden saw the German soldiers carrying green packages and crates into the town hall. The residents became restless.On her lapAfter half past four in the afternoon, the town once again found itself in the line of fire and, despite the turmoil, a group of roughly 170 residents hid in the cellars of the town hall. Amongst them were Riek van Alphen-Eeuwijk and her four sons Piet, Jan, Joop and Hans. Sister Dora, her husband Jo and daughter Riet also joined them. The stuffy cellars were crowded. Riek took her youngest son Hans on her lap and her other sons stayed close by during the anxious hours of the night of 4 to 5 November 1944.The first explosion was the Roman Catholic Church, ten minutes later the Reformed Church was blown up. The third explosion in Heusden that night followed at 2.20 a.m.: the town hall’s tower. The whole building collapsed. The 170 people in the basement were helpless; only 30 of them survived the disaster. Riek was one of them, with her dead son Hans on her lap she was rescued from under the rubble.Her three other sons didn’t survive the disaster either. Sister Dora was rescued but lost both her husband and her daughter that night. Heusden was plunged into deep mourning; 134 innocent people became victims of the murderous German regime. Just a few hours after the disaster, Scottish liberators arrived in the town to help recover and bury the victims.Queen WilhelminaFather Wim van Alphen, who stayed behind in Eindhoven, heard the sad news about the death of his four sons from the priest. Riek then travelled to Eindhoven on her own. Her children stayed behind in the cemetery in Heusden. Mother Riek struggled with this and the couple did everything in their power to bring the bodies of the four boys to Eindhoven. It was only after a personal letter to Queen Wilhelmina that they received permission and thus the boys were dug up in Heusden on 5 July 1945 and reburied in the Sint Theresia churchyard in Eindhoven on 9 July.A monument of Charles Eyck was placed by the grave. “My father identified his sons when they were dug up; they were quickly recognised by their clothes. My mother used my father’s worn uniforms to sow new clothes for her children”. Sad as the burial was, Riek soon became pregnant after that day and in March 1946 a boy was born, Hans. Four years later his little sister Marianne followed. Together they formed the second Van Alphen family.“I was always compared to the other Hans”, said Hans van Alphen. His other names, Piet, Jan and Joop, were also daily reminders of the four brothers he never knew. “It seemed inevitable that my mother was psychically damaged, and she was always sickly. When I was young, we used to visit the little monument at the Sint Theresia churchyard in Eindhoven every Sunday. My mother would cry by my brothers’ grave. There is even a photograph of me beside the grave of my brothers. ‘The boy beside the grave’ is what I always called the picture”.This story was part of Brabant Remembers, a campaign for 75 years of Freedom in the province of North Brabant. Gevechten die oktober ‘44 het vestingstadje Heusden bereiken. Op 28 oktober vallen de eerste granaten op Heusden en wordt een avondklok ingesteld. In het stadje is het een komen en gaan van Duitse soldaten. Zaterdagmorgen 4 november zien Heusdenaren met eigen ogen dat Duitse soldaten groene pakjes en kisten het stadhuis in dragen. Het zorgt voor onrust onder de bevolking.Op schootVanaf half vijf in de middag ligt het stadje opnieuw in de vuurlinie, zodat zo’n 170 bewoners, ondanks de onrust, hun toevlucht zoeken in de kelders van het stadhuis. Onder hen Riek van Alphen-Eeuwijk en haar vier zonen Piet, Jan, Joop en Hans. Maar ook zus Dora, haar man Jo en dochter Riet. Opeengepakt zitten ze in de bedompte ruimtes, Riek heeft haar jongste zoon Hans op schoot en houdt haar andere zonen dicht naast haar tijdens de angstige uren van de nacht van 4 op 5 november 1944.Die nacht wordt eerst de rooms-katholieke waterstaatskerk opgeblazen, tien minuten later volgt de Hervormde kerk. Om 2.20 uur volgt de derde explosie in Heusden, de toren van het stadhuis. Het hele gebouw stort in. De 170 mensen in de schuilkelder zijn reddeloos verloren; slechts 30 van hen overleven de stadhuisramp. Riek is één van hen, met haar dode zoontje Hans op schoot wordt ze onder het puin vandaan bevrijd. Ook haar drie andere zonen Piet, Jan en Joop overleven de ramp niet. Zus Dora wordt gered, maar verliest die nacht in één klap haar man en dochter. Heusden is in diepe rouw, 134 onschuldige mensen zijn slachtoffer van het moorddadige Duitse regime. Slechts enkele uren na de ramp trekken Schotse bevrijders het stadje in en helpen bij het bergen en begraven van de slachtoffers.Koningin WilhelminaVader Wim van Alphen, die achter bleef in Eindhoven krijgt via de pastoor de trieste boodschap over de dood van zijn vier zoons. In haar eentje reist Riek daarna af naar Eind­hoven, haar kinderen blijven achter op het kerkhof in Heusden. Iets dat moeder Riek maar moeilijk kan verkroppen. Al snel stelt het echtpaar alles in het werk om de lichamen van de vier jongens naar Eindhoven te brengen. Pas na een persoonlijke brief aan koningin Wilhelmina volgt toestemming en zo worden de jongens op 5 juli 1945 opgegraven in Heusden en op 9 juli herbegraven op het kerkhof Sint Theresia te Eindhoven. Bij het graf verrijst een monument van Charles Eyck. “Mijn vader was bij het opgraven van zijn zonen voor de identificatie, ze werden al snel herkend aan de kleding. Mijn moeder had van de versleten uniformen van mijn vader nieuwe kleren genaaid voor haar kinderen”. Hoe triest de begrafenis ook is, al snel na die dag raakt Riek weer zwanger en in maart 1946 wordt een jongetje geboren, Hans. Vier jaar later volgt zijn zusje Marianne. Samen vormen ze zo het tweede gezin Van Alphen.“Ik werd altijd vergeleken met die andere Hans”, aldus Hans van Alphen; ook zijn andere doopnamen Piet, Jan en Joop en herinneren hem nog iedere dag aan de vier broertjes die hij zelf nooit heeft gekend. “Het kan niet anders dan dat mijn moeder psychisch beschadigd was, ze is altijd ziekelijk geweest. We bezochten in mijn jeugd iedere zondag het monumentje op de begraafplaats Sint Theresia in Eindhoven, mijn moeder stond dan snikkend bij het graf van mijn broertjes. Er is zelfs een foto van mij naast het graf van mijn broertjes. ‘Het jongetje naast het graf’ zo noem ik die foto altijd”.Dit verhaal was onderdeel van Brabant Remembers, een programma rond 75 jaar Vrijheid in Noord-Brabant.<div data-youtube-video=""><iframe class="video" width="640" height="480" allowfullscreen="false" src="https://www.youtube.com/embed/YLb7bDB2uLU" start="0"></iframe></div>&nbsp;

 Het jongetje naast het graf The boy beside the grave

Liberated by Polish soldiers, the Dutch city of Breda is twinned with the Polish city of Wrocław. The artwork was created by Tomasz Tomaszewski, a sculptor from Wrocław, and bears the name 'Pamięć' (pronounced pamjets), which means 'Remembrance' in Polish. It depicts the traces left behind by a Polish tank, and is formed by 'tracks' carved from stone.With this artwork, Tomaszewski aimed to show that the liberation of Breda by Major-General Maczek's 1st Polish Armoured Division left physical traces first of all, but that there is also a second layer. After all, the liberation also left figurative traces in the city's history. It gave citizens back their freedom, and the long stay of Polish soldiers in the city during the winter of 1944 to 45 created bonds of friendship. The artwork was installed on an existing path at the corner of Claudius Prinsenlaan and Wilhelminasingel. As a pedestrian, one can therefore simply walk over the artwork. The location is striking, however, for another reason. Presumably, in 2019, the municipality did not realise that it was precisely here, in the former Brabantpark, that the last German battle group held out on 29 October 1944.

Pamiec design

Tomasz Tomaszewski, Designer

Traces of liberation: literally and figuratively

Liberated by Polish soldiers, the Dutch city of Breda is twinned with the Polish city of Wrocław. The artwork was created by Tomasz Tomaszewski, a sculptor from Wrocław, and bears the name 'Pamięć' (pronounced pamjets), which means 'Remembrance' in Polish. It depicts the traces left behind by a Polish tank, and is formed by 'tracks' carved from stone.With this artwork, Tomaszewski aimed to show that the liberation of Breda by Major-General Maczek's 1st Polish Armoured Division left physical traces first of all, but that there is also a second layer. After all, the liberation also left figurative traces in the city's history. It gave citizens back their freedom, and the long stay of Polish soldiers in the city during the winter of 1944 to 45 created bonds of friendship. The artwork was installed on an existing path at the corner of Claudius Prinsenlaan and Wilhelminasingel. As a pedestrian, one can therefore simply walk over the artwork. The location is striking, however, for another reason. Presumably, in 2019, the municipality did not realise that it was precisely here, in the former Brabantpark, that the last German battle group held out on 29 October 1944. Die von polnischen Soldaten befreite Stadt Breda ist die Partnerstadt der polnischen Stadt Wrocław. Das Kunstwerk wurde von Tomasz Tomaszewski, einem Bildhauer aus Wrocław, geschaffen und trägt den Namen „Pamięć“ (sprich: Pamjets), was auf Polnisch „Erinnerung“ bedeutet. Es stellt die Spuren dar, die ein polnischer Panzer hinterlassen hat. Das Kunstwerk besteht aus diesen Spuren, die in Stein gehauen wurden. Tomaszewski wollte mit diesem Kunstwerk zeigen, dass die Befreiung von Breda durch die 1. polnische Panzerdivision von Generalmajor Stanisław Maczek als erstes physische Spuren hinterlassen hat. Es gibt aber auch eine zweite Verständnisebene. Schließlich hat die Befreiung auch im übertragenen Sinne Spuren in der Geschichte der Stadt hinterlassen. Sie gab den Bürgern ihre Freiheit zurück, und der lange Aufenthalt der polnischen Soldaten in der Stadt während des Winters 1944/45 schuf freundschaftliche Bande.Das Kunstwerk wurde auf einem bestehenden Weg an der Ecke Claudius Prinsenlaan und Wilhelminasingel installiert. Als Fußgänger kann man also einfach über das Kunstwerk laufen.Der Standort ist aber auch aus einem anderen Grund bemerkenswert. Vermutlich war der Gemeinde 2019 nicht bewusst, dass genau hier, im ehemaligen Brabantpark, am 29. Oktober 1944 die letzte deutsche Kampfgruppe standhielt. Breda is bevrijd door Poolse militairen en heeft een stedenband met Wrocław. Het kunstwerk is gemaakt door Tomasz Tomaszewski, een beeldhouwer uit Wrocław, en draagt de naam 'Pamięć' (spreek uit als pamjets), wat 'Herinnering' betekent in het Pools. Het verbeeldt het achtergebleven spoor van een Poolse tank. Het kunstwerk wordt gevormd door uit steen gehakte 'sporen'.&nbsp;&nbsp;&nbsp;Met dit kunstwerk wil Tomaszewski laten zien dat de bevrijding van Breda door de 1e Poolse Pantserdivisie van generaal-majoor Maczek allereerst fysieke sporen heeft nagelaten. Er is ook een tweede laag. De bevrijding heeft immers ook figuurlijk sporen getrokken in de historie van de stad. Ze heeft de burgers hun vrijheid teruggegeven ,en door het&nbsp; langdurige verblijf van Poolse militairen in de stad tijdens de winter van 1944-45 zijnVriendschapsbanden ontstaan.&nbsp;&nbsp;Het kunstwerk is aangebracht op een bestaand pad op de hoek van de Claudius Prinsenlaan en de Wilhelminasingel. Als voetganger kan men dus gewoon over het kunstwerk heen lopen.&nbsp;&nbsp;De locatie is trouwens opvallend. Vermoedelijk realiseerde de gemeente zich in 2019 niet dat uitgerekend hier in het vroegere Brabantpark op 29 oktober 1944 de laatste Duitse strijdgroep standhield.&nbsp;&nbsp; Wyzwolone przez polskich żołnierzy holenderskie miasto Breda jest miastem partnerskim polskiego Wrocławia. Dzieło zostało stworzone przez wrocławskiego rzeźbiarza Tomasza Tomaszewskiego i nosi nazwę „Pamięć”. Przedstawia ślady pozostawione przez polski czołg, a tworzą je wykute w kamieniu „gąsienice”.Tym dziełem Tomaszewski chciał pokazać, że wyzwolenie Bredy przez 1. Polską Dywizję Pancerną generała dywizji Maczka pozostawiło przede wszystkim fizyczne ślady, ale ma to też drugie dno. W końcu wyzwolenie odcisnęło też piętno na historii miasta. Przywróciło ono mieszkańcom wolność, a długi pobyt polskich żołnierzy w mieście zimą z 1944 na 45 rok przyczynił się do zawiązania więzi przyjaźni między nimi a cywilami.Dzieło sztuki zostało zainstalowane na istniejącej ścieżce na rogu Claudius Prinsenlaan i Wilhelminasingel. Jako pieszy można więc po prostu przejść nad dziełem sztuki. Lokalizacja jest jednak uderzająca z innego powodu. Przypuszczalnie w 2019 r. władze miasta nie zdawały sobie sprawy, że to właśnie tutaj, w dawnym Brabantpark, 29 października 1944 r. stacjonowała ostatnia niemiecka grupa bojowa.

 Spuren der Befreiung: im wörtlichen und übertragenen Sinne Sporen van bevrijding, letterlijk en figuurlijk Ślady wyzwolenia: dosłownie i w przenośni Traces of liberation: literally and figuratively

The Vlagheide was part of Drop Zone A. On 17 September 1944, American parachutists of the 101st Airborne Division set foot on Brabant soil for the very first time.&nbsp;This area played a crucial role during Operation Market Garden, when roads and bridges had to be captured to enable the allied army to advance on Arnhem.&nbsp;Despite the speedy liberation of the nearby village of Eerde, the operation did not proceed as planned.&nbsp;A bloody battle took place near the hamlet of Koevering.&nbsp;German troops cut through the corridor and held up the allied advance for forty hours.&nbsp;This appeared to be one of the determining factors in the failure of Operation Market Garden.&nbsp;One of the soldiers engaged in the fighting around the corridor area was Bobby Hunter.Bobby Hunter's personal storyBobby Hunter was one of the first parachutists who jumped out of his aircraft over Eerde on, 17 September, Sunday afternoon. The aircraft transporting the D Company that he was part of, were the first to appear above the marked drop zone. Once the light in the aircraft turned green, he exited the plane. The weather conditions for a jump were ideal, the sun was shining and there was hardly any wind. As they jumped from a relatively low height, there was little opportunity for any corrections. “I floated straight towards the only tree in the entire area. The field had recently been ploughed, and it felt as if I was landing on a cushion, ” Bobby said. After quickly removing his parachute, he wanted to run to the assembly point when he heard the voice of Francis McKeown calling out to him. Francis had jumped right after Bobby and had landed a bit further on. He had hit the ground with one leg in the soft field and the other on the paved road (Koeveringsedijk), severely spraining his ankle as a result. Bobby went to him and, in addition to his own equipment, also carried everything Francis had with him, while supporting him as he limped to the assembly point. Here Francis had to stay behind with the other wounded, to be moved at a later stage to the nuns in Veghel, who helped take care of them. Heavily packed, Bobby and his group set off on the quick march towards the road bridge across the canal in Veghel. Bobby took part in all the fighting around the Corridor area and on 24 September 1944, when his unit was sent to Eerde as reinforcement, his friend Francis, who had just re-joined the unit, fell in battle. This deeply affected Bobby and his comrades, as Francis was a well-liked person within the unit.Bobby often returned to the place where his Market Garden “adventure” had begun and always made sure to pay a visit to the tree where he landed that day.<iframe class="ql-video" frameborder="0" allowfullscreen="true" src="https://www.youtube.com/embed/yOk4gE3NNoU?showinfo=0"></iframe>

img_1927_2.jpeg

On 17 September, shortly after 1:00 PM, 2 battalions of the 501st Parachute Infantry Regiment landed in drop zone A, on the Vlagheide (Collection E. Janssen).

Landings in drop zone A - Eerde 

Bobby Hunter & Francis McKeown boarding their C47 aircraft featuring chalk number 89. They are taking off from Aldermaston airfield in England (Collection E. Janssen).

Parachutists boarding their aircraft 

F. McKeown & B. Hunter were part of D Company 501. This was the first unit to advance on the bridges in Veghel (Collection E. Janssen).

Two best friends: Francis McKeown to the left and Bobby Hunter to the right 

Vlagheide

Die Vlagheide gehörte zur Absprungzone A. Am 17. September 1944 setzten hier amerikanische Fallschirmjäger der 101. Airborne Division erstmals einen Fuß auf Brabanter Boden.&nbsp;Dieses Gebiet spielte eine entscheidende Rolle während der Operation Market Garden, bei der Straßen und Brücken erobert werden mussten, um der alliierten Bodenarmee den Vormarsch nach Arnheim zu ermöglichen.&nbsp;Trotz der raschen Befreiung des nahe gelegenen Dorfes Eerde verlief die Operation nicht wie geplant.&nbsp;Bei der Ortschaft Koevering kam es zu einer blutigen Schlacht.&nbsp;Deutsche Truppen durchbrachen den Korridor und hielten den Vormarsch der Alliierten vierzig Stunden lang auf.&nbsp;Dies sollte einer der entscheidenden Faktoren für das Scheitern der Operation Market Garden sein.&nbsp;Bobby Hunter gehörte zu den Soldaten, die an den Kämpfen rund um den Korridor beteiligt waren.Die persönliche Geschichte von Bobby HunterBobby Hunter sprang am Sonntag, dem 17. September, am Nachmittag als einer der Ersten aus seinem Flugzeug über Eerde. Die Flugzeuge, die die D-Kompanie, zu der er gehörte, an Bord hatte, bildeten die Vorhut und waren als Erstes über der Absprungzone zu sehen. Als das grüne Licht im Flugzeug aufleuchtete, sprang er aus dem Flugzeug. Das Wetter war ideal für einen Sprung, die Sonne schien und es war fast windstill. Aufgrund der geringen Sprunghöhe gab es kaum Möglichkeiten für Korrekturen. „Ich wurde direkt zum einzigen Baum in der Gegend getrieben. Das Feld war gerade gepflügt worden und es fühlte sich an, als würde ich auf einem Kissen landen“, erzählte Bobby. Schnell befreite er sich von seinem Fallschirm und wollte gerade zum Sammelplatz rennen, als er bemerkte, dass Francis McKeowns nach ihm rief. Francis war nach Bobby gesprungen und etwas weiter entfernt gelandet. Er war mit einem Bein im weichen Feld und mit dem anderen auf der asphaltierten Straße (dem Koeveringsedijk) gelandet und hatte sich den Knöchel schwer verstaucht. Bobby ging zu ihm und nahm zusätzlich zu seiner eigenen Ausrüstung die Ausrüstung von Francis an sich, während dieser, von Bobby gestützt, zum Sammelplatz hinkte. Dort musste Francis mit den anderen Verwundeten zurückbleiben, um später zu den Krankenschwestern nach Veghel gebracht zu werden, die halfen, sich um die Verwundeten zu kümmern. Schwer bepackt traten Bobby und seine Gruppe ihren schnellen Marsch in Richtung der Straßenbrücke über den Kanal in Veghel an. Bobby war an allen Kämpfen rund um den Korridor beteiligt. Am 24. September 1944, als seine Einheit als Verstärkung nach Eerde geschickt wurde, kam sein Freund Francis, der gerade erst wieder zur Einheit gestoßen war, ums Leben. Dies machte Bobby und seinen Kameraden schwer zu schaffen, da Francis innerhalb der Einheit sehr beliebt war.Bobby ist viele Male an den Ort zurückgekehrt, an dem das „Abenteuer“ Market Garden für ihn begann. Jedes Mal wollte er dabei auch zu dem Baum zurückkehren, auf dem er an diesem Tag gelandet ist.<iframe class="ql-video" frameborder="0" allowfullscreen="true" src="https://www.youtube.com/embed/yOk4gE3NNoU?showinfo=0"></iframe> De Vlagheide was onderdeel van&nbsp;Dropzone&nbsp;A.&nbsp;Op 17 september 1944 zetten Amerikaanse parachutisten van de&nbsp;101st&nbsp;Airborne&nbsp;Division&nbsp;hier voor het eerst voet op Brabantse bodem.&nbsp;Dit gebied speelde een cruciale rol tijdens Operatie Market Garden, waarbij wegen en bruggen moesten&nbsp;worden&nbsp;veroverd om het&nbsp;geallieerde&nbsp;grondleger naar Arnhem te laten doorstoten.&nbsp;Ondanks de snelle bevrijding van het&nbsp;nabijgelegen&nbsp;dorpje&nbsp;Eerde&nbsp;verliep&nbsp;de operatie niet zoals gepland.&nbsp;Bij&nbsp;de buurtschap Koevering&nbsp;volgde een bloedige strijd.&nbsp;Duitse troepen&nbsp;doorsneden&nbsp;de&nbsp;corridor&nbsp;en stopten&nbsp;de geallieerde opmars&nbsp;veertig uur lang.&nbsp;Het&nbsp;bleek één van de bepalende factoren in het mislukken van Operatie Market Garden.&nbsp;Een van de soldaten die deelnam aan de gevechten rondom de corridor, was Bobby Hunter.Het persoonlijke verhaal van Bobby HunterBobby Hunter was één van de eersten die op zondagmiddag 17 september boven Eerde uit zijn vliegtuig sprong. De vliegtuigen die D-Company, waartoe hij behoorde, vervoerden, zijn de voorhoede die boven de gemarkeerde dropzone verschijnen. Toen het groene licht in het vliegtuig aansprong verliet hij het vliegtuig. Het was ideaal weer voor een sprong, de zon scheen en het was bijna windstil. Door de geringe hoogte waarvan ze sprongen, was er weinig mogelijkheid om correcties uit te voeren. “Ik dreef direct op de enige boom af die in het gebied stond. Het veld was pas geploegd en het voelde alsof ik op een kussen landde”, vertelde Bobby. Snel ontdeed hij zich van zijn parachute en wilde naar de verzamelplaats rennen toen hij de stem van Francis McKeown hoorde die naar hem riep. Francis was achter Bobby gesprongen en iets verderop neergekomen. Hij was met één been in het zachte veld en met het andere op de verharde weg (Koeveringsedijk) terecht gekomen en had daarbij zijn enkel zwaar verstuikt. Bobby ging naar hem toe en nam naast zijn eigen materieel ook alles wat Francis bij zich had mee, terwijl de laatste steunend op Bobby’s lichaam naar de verzamelplaats strompelde. Daar moest Francis achterblijven bij de andere gewonden, om later verplaatst te worden naar de zusters in Veghel, die hielpen de gewonden te verzorgen. Zwaar bepakt begonnen Bobby en zijn groep aan de snelle mars richting de verkeersbrug over het kanaal in Veghel. Bobby nam deel aan alle gevechten rond de Corridor en op 24 september 1944, toen zijn eenheid ter versterking naar Eerde werd gestuurd, sneuvelde zijn vriend Francis die zich weer net bij de eenheid gevoegd had. Dit heeft een uiterst diepe indruk op Bobby en zijn kameraden gemaakt aangezien Francis een geliefd persoon binnen de eenheid was.Bobby is nog vele malen terug gekeerd naar de plek waar voor hem het Market Garden “avontuur” begon, telkens wilde hij dan ook graag terug naar de boom waar hij landde die dag.<iframe src="https://www.youtube.com/embed/yOk4gE3NNoU?showinfo=0" frameborder="0" class="ql-video"></iframe>

 Vlagheide Vlagheide

After the end of World War II, soldiers buried in Oosterhout, both Allied and German, were transferred to larger war cemeteries. That is all except the 30 Polish soldiers, whose names were read with reverence at the annual commemoration of the dead. However, in 1965 someone discovered that one name was wrong, and then another, and another. In the end, twelve graves turned out to bear the wrong names. The question arose: how can this be and what is going on? In the end, there seemed to be a simple explanation. During the war, large parts of Poland had been incorporated into the Third Reich. These Germans, against their will, were called Volksdeutsche ("ethnic Germans"). Young men in these Polish areas were forced to serve in the German army. Some died in service, others were taken prisoner of war by the Allies and faced with the choice of remaining prisoners or joining their countrymen in the British army. Many chose the latter and were happy to fight for their freedom. To avoid endangering their families in occupied Poland in case they fell into German hands during battle, the soldiers were given pseudonyms. This also proved to be the case for some of the Polish soldiers buried in Oosterhout.Fortunately, the men now have their real names back so that their families can find their grave, and they are also called by these names at the commemoration of the dead.

 Replacement of pseudonyms

Oosterhout

Who is actually buried here?

After the end of World War II, soldiers buried in Oosterhout, both Allied and German, were transferred to larger war cemeteries. That is all except the 30 Polish soldiers, whose names were read with reverence at the annual commemoration of the dead. However, in 1965someone discovered that one name was wrong, and then another, and another. In the end, twelve graves turned out to bear the wrong names. The question arose: how can this be and what is going on? In the end, there seemed to be a simple explanation. During the war, large parts of Poland had been incorporated into the Third Reich. These Germans, against their will, were called Volksduits. Young men in these Polish areas were forced to serve in the German army. Some died in German service, others were taken prisoner of war by the Allies and faced with the choice of remaining prisoners or joining their countrymen in the British army. Many chose the latter and were happy to fight for their freedom. To avoid endangering their families in occupied Poland in case they fell into German hands during battle, the soldiers were given pseudonyms. This also proved to be the case for some of the Polish soldiers buried in Oosterhout. Fortunately, the men now have their real names back so that their families can find their grave, and they are also called by these names at the commemoration of the dead. Nach dem Ende des Zweiten Weltkriegs wurden auch die in Oosterhout begrabenen alliierten und deutschen Soldaten auf größere Kriegsfriedhöfe umgebettet. Alle bis auf die 30 Polen, deren Namen bei den jährlichen Gedenkfeiern mit Ehrfurcht verlesen wurden. Bis 1965 jemand entdeckte, dass ein Name falsch war. Und noch einer, und noch einer. Am Ende stellte sich heraus, dass zwölf Gräber die falschen Namen trugen. Es stellte sich die Frage: Wie kann das sein und was ist da los? Am Ende schien es eine einfache Erklärung zu geben. Während des Krieges waren große Teile Polens in das Dritte Reich eingegliedert worden. Diese 'Deutschen wider Willen' wurden Volksdeutsche genannt. Die jungen Männer in diesen polnischen Gebieten wurden zum Dienst in der deutschen Armee gezwungen. Einige starben im Dienst, andere gerieten in alliierte Kriegsgefangenschaft und wurden vor die Wahl gestellt, Gefangene zu bleiben oder sich ihren Landsleuten in der britischen Armee anzuschließen. Viele entschieden sich für Letzteres und waren bereit, für ihre Freiheit zu kämpfen. Um ihre Familien im besetzten Polen nicht zu gefährden, falls sie während der Schlacht in deutsche Hände fielen, erhielten sie Pseudonyme. Dies war auch bei einigen der in Oosterhout begrabenen Polen der Fall.Glücklicherweise haben die Männer jetzt wieder ihre richtigen Namen, so dass auch ihre Familien die Gräber finden können und sie bei den Totengedenkfeiern beim Namen genannt werden. Na het einde van de Tweede Wereldoorlog werden ook in Oosterhout begraven militairen, geallieerde en Duitse, overgebracht naar grotere oorlogskerkhoven. Allemaal, behalve de dertig Polen. Hun namen werden bij de jaarlijkse dodenherdenking met eerbied opgelezen. Tot iemand in 1965 ontdekte dat een naam niet klopte. En daarna nog éen, en nog éen. Uiteindelijk bleken twaalf graven de verkeerde naam te dragen. De vraag rees: hoe kan dit en wat is er aan de hand? Er beek uiteindelijk een simpele verklaring te zijn.&nbsp;Tijdens de oorlog waren grote delen van Polen ingelijfd bij het Derde Rijk. Deze Duitsers tegen wil en dank werden Volksduitsers genoemd. Jongemannen in deze Poolse gebieden werden gedwongen in het Duitse leger dienst te nemen. Sommigen sneuvelden in Duitse dienst, anderen werden door de geallieerden krijgsgevangen gemaakt en voor de keuze gesteld om gevangen te blijven of zich bij hun landgenoten in het Britse leger te voegen. Velen kozen voor het laatste en waren blij voor hun vrijheid te kunnen vechten. Om hun families in het bezette Polen niet in gevaar te brengen in geval ze tijdens de strijd in Duitse handen zouden vallen , kregen ze een schuilnaam. Dat bleek ook het geval bij sommigen van de in Oosterhout begraven Polen. &nbsp;&nbsp;Gelukkig hebben de mannen nu hun echte naam terug zodat ook hun familie het graf kan vinden en zij bij de dodenherdenking bij hun naam worden genoemd.&nbsp; Po zakończeniu II wojny światowej zarówno alianccy, jak i niemieccy żołnierze pochowani w Oosterhout, zostali przeniesieni na większe cmentarze wojenne. Jedynym wyjątkiem było 30 polskich żołnierzy, których nazwiska były z szacunkiem odczytywane podczas corocznych uroczystości upamiętniających poległych. Jednak w 1965 roku zostało odkryte, że jedno nazwisko było błędne. Wkrótce kolejne i kolejne nazwiska okazywały się nieprawdziwe. Ostatecznie okazało się, że dwanaście grobów nosi niewłaściwe nazwiska. Pojawiło się pytanie: jak to możliwe i o co tu w ogóle chodzi? W końcu pojawiło się proste wyjaśnienie.W czasie wojny duża część Polski została wcielona do III Rzeszy. Tych 'Niemców', wbrew ich woli, nazywano volksdojczami. Młodzi mężczyźni z tych polskich terenów byli zmuszani do służby w niemieckiej armii. Niektórzy zginęli w niemieckiej służbie, inni zostali wzięci do niewoli przez aliantów i stanęli przed wyborem pozostania więźniami lub dołączenia do swoich rodaków w armii brytyjskiej. Wielu wybrało to drugie rozwiązanie i z radością walczyło o swoją wolność. Aby nie narażać swoich rodzin w okupowanej Polsce na wypadek, gdyby wpadli w ręce Niemców podczas bitwy, żołnierzom nadawano pseudonimy. Tak też było w przypadku niektórych polskich żołnierzy pochowanych w Oosterhout.Na szczęście mężczyźni otrzymali teraz z powrotem swoje prawdziwe nazwiska, dzięki czemu ich rodziny mogą również znaleźć grób, a podczas uroczystości upamiętniających poległych są oni nazywani po imieniu.

Odkryj miejsca pamięci

Odkryj więcej miejsc pamięci

Prezent od Polaków

Air warfare

The Battle of Overloon

Henkenshage Castle

Monument to the Dutch

Kangaroo Monument

Wellington uderza w dom pełen cywilów

Droga do piekła

Bitwa o Woensdrecht

Camp Vught National Memorial

Unikalne rozwiązanie trudnego problemu.

Uratowany przez wroga

Niespodziewanie wielki sukces polskich wyzwolicieli

Grób polskiego pilota w kościele św. Lamberta