Muzeum Stutthof w Sztutowie

Muzeum powstało w 1962 roku z inicjatywy byłych więźniów, a jego głównym założeniem jest gromadzenie i zachowywanie dla przyszłych pokoleń źródeł dokumentujących funkcjonowanie obozu Stutthof. Niestety, wiele historycznych zapisów zawierających te informacje zostało zniszczonych i bezpowrotnie utraconych podczas trwającego od stycznia 1945 r. zacierania przez nazistów śladów ich zbrodni i niszczenia obozowej infrastruktury. Znaczna część dokumentów została wówczas spalona, inne wywieziono z obozu w czasie „marszu śmierci”. Pewna część dokumentów została jednak porzucona przez SS w trakcie transportu w przydrożnym rowie niedaleko Lęborka. Podczas zajmowania tych terenów przez Armię Czerwoną, dokumenty te zostały odnalezione i przesłane do Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie. Obecnie archiwa muzeum zajmują powierzchnię 125 metrów kwadratowych i gromadzą około 69 000 jednostek archiwalnych.

Muzeum mieści się w budynkach stanowiących niegdyś infrastrukturę obozową, np. dawna komendantura (budynek z biurami, kuchnia, jadalnia, szpital i pokoje sypialne dla załogi) służy obecnie jako sala kinowa. W placówce znajdują się wystawy stałe, prezentujące za pomocą różnorodnych środków przekazu materiały edukacyjne i eksponaty, takie jak przedmioty codziennego użytku wykorzystywane przez więźniów, wyroby nielegalnie przez nich produkowane, a także dzieła sztuki: rysunki, ozdobne szkatułki, pierścienie, sygnety czy krzyże. Szczególne miejsce na wystawie zajmują upamiętniające ofiary obozu Stutthof dzieła sztuki powstałe po wojnie.

Muzeum Stutthof ma na celu ochronę i zachowanie pamięci i dokumentacji dotyczącej więźniów oraz obozu, a także edukację przyszłych pokoleń na temat tragicznych skutków, jakie niosą ze sobą konflikty zbrojne i reżimy totalitarne.